Κρουαζιέρα: Οι «κόφτες» Μητσοτάκη, το σενάριο για κεφαλικό φόρο και τα μέτρα των εταιρειών σε Σαντορίνη και Μύκονο

Σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες αποδεικνύεται η διαχείριση των επιβατών κρουαζιέρας σε ορισμένα δημοφιλή ελληνικά νησιά καθώς θα πρέπει να συνδυασθεί η ανάπτυξη του προορισμού, με την προστασία του και την μη ενόχληση του τοπικού πληθυσμού, την αναβαθμισμένη ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και την ικανοποίηση των επισκεπτών.

Στο πλαίσιο αυτό η εξαγγελία του πρωθυπουργού μέσα από το Bloomberg ότι θα τεθούν περιορισμοί στην κρουαζιέρα από την επόμενη σεζόν σε ορισμένους νησιωτικούς προορισμούς δεν ξένισε τις εταιρείες κρουαζιέρας οι οποίες ήδη εφαρμόζουν ένα «κόφτη» στη Σαντορίνη και τη Μύκονο σε συνεργασία με τις διοικήσεις των τοπικών λιμενικών ταμείων και των δημοτικών αρχών.

Bloomberg: Η Ελλάδα θα περιορίσει τον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων στα πιο δημοφιλή νησιά

Το σενάριο του κεφαλικού φόρου

Οι εταιρείες προβληματίζονται πάντως για το σενάριο ενός «κεφαλικού φόρου» (head tourist tax) καθώς ένας τέτοιος «φόρος» δεν μπορεί να αφορά μόνο την κρουαζιέρα αλλά το σύνολο των επισκεπτών ενός προορισμού ενώ και τα έσοδα από αυτόν έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα, να αξιοποιούνται δηλαδή για την βελτίωση των υποδομών (π.χ επέκταση προβλητών, κ.α.)

Το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτή στιγμή στη διαχείριση των τουριστικών ροών από την κρουαζιέρα καταγράφεται στη Σαντορίνη και τη Μύκονο, όπου η παγκόσμια ζήτηση για τα δυο αυτά νησιά είναι πολύ υψηλή.

Πάνω από 1,3 εκατ επιβάτες στη Σαντορίνη

Στη Σαντορίνη το 2023 «έπιασαν» 800 κρουαζιερόπλοια με 1.298.968 επιβάτες έναντι 686 κρουαζιερόπλοιων το 2022 με 826.602 επιβάτες. Για το 2024 εκτιμάται ότι θα δεχθεί 815 κρουαζιερόπλοια με πάνω από 1.300.403 επιβάτες, ενώ για το 2025 εκτιμάται ότι οι επισκέπτες θα φθάσουν το 1,5 εκατ.

Στη Μύκονο το 2023 «έδεσαν» 749 κρουαζιερόπλοια με 1.192.822 επιβάτες έναντι 608 κρουαζιερόπλοιων και 685.918 επιβατών το 2022. Στη Μύκονο δηλαδή σημειώθηκε αύξηση κατά 23% στον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων και 74% στον αριθμό των επιβατών!

Ο κλάδος της κρουαζιέρας δεν είναι αντίθετος στη εφαρμογή ενός «κόφτη» στον ημερήσιο αριθμό επιβατών που επισκέπτονται τα δημοφιλή νησιά.

Τόσο η παγκόσμια ένωση κρουαζιέρας (Cruise Lines International Association- Clia όσο και η Ένωση Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ) συμφωνούν στην εφαρμογή ενός κόφτη. Ήδη και οι δυο ενώσεις το έχουν συζητήσει με τους τοπικούς φορείς στα δυο πιο δημοφιλή νησιά τη Μύκονο και τη Σαντορίνη όπου εντοπίζεται προς το παρόν το πρόβλημα.

Οι εταιρείες κρουαζιέρας έχουν δεσμευτεί για αποτελεσματική συνεργασία με δημοφιλείς προορισμούς κρουαζιέρας πάνω στις κορυφαίες προτεραιότητες του κλάδου για βιώσιμη ανάπτυξη και υπεύθυνο τουρισμό, σημειώνει η κα Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της Clia . Στο πλαίσιο αυτό πρόσφατα εκδήλωσε την στήριξη της στις τοπικές προσπάθειες για θέσπιση συστήματος κρατήσεων θέσεων ελλιμενισμού (Berth management system) στη Μύκονο, με στόχο την καλύτερη διαχείριση των αφίξεων και αναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων σε ημερήσια και εβδομαδιαία βάση, με γνώμονα τις δυνατότητες του λιμένα και του προορισμού, και με στόχο τη βέλτιστη εμπειρία των επιβατών. Άλλωστε, η δημιουργία κατάλληλων λιμενικών υποδομών, περιβάλλοντος λειτουργίας και βιώσιμης ανάπτυξης είναι μεταξύ των πέντε πυλώνων του Σχεδίου Δράσης της CLIA για την Ελλάδα.

Όριο οι 8.000 επιβάτες την ημέρα

Τα μέλη μας έχουν δεσμευθεί στην αυστηρή εφαρμογή του ορίου των 8.000 επιβατών που ξεκίνησε να εφαρμόζεται από το 2018 αλλά στη συνέχεια ατόνισε από την πλευρα του λιμενικού ταμείου, προσθέτει η κα. Δεληγιάννη.

Οι εταιρείες κρουαζιέρας κατανοούν την αναγκαιότητα της διαχείρισης των προορισμών καθώς πρωτίστως είναι προς το συμφέρον της ικανοποίησης των επιβατών αλλά τα όποια μέτρα σκέφτεται η κυβέρνηση καλό είναι πριν τις οριστικές αποφάσεις να συζητηθούν και με τους φορείς του κλάδου σημειώνει ο κ. Γιώργος Κουμπενάς πρόεδρος της ΕΕΚΦΝ

Αν και οι εταιρείες κρουαζιέρας δεν έχουν αντίρρηση στην ύπαρξη «κόφτη» το ερώτημα είναι τι στάση κρατούν οι υπόλοιποι κλάδοι που εμπλέκονται στην κρουαζιέρα (τουριστικοί πράκτορες, λεμβούχοι, port agents κ.α.) καθώς σύμφωνα με παράγοντες του χώρου για τις κατηγορίες αυτές, κάθε περιορισμός σημαίνει και «ψαλίδισμα» των εσόδων τους.

Πάντως στη Σαντορίνη όπως και στη Μύκονο εταιρείες κρουαζιέρας και τοπικές αρχές συμφώνησαν στην αναγκαιότητα ύπαρξης του ορίου με βάση τις δυνατότητες των λιμανιών στα δυο νησιά και του τελεφερίκ ειδικά για την Σαντορίνη.

Ειδικότερα στη Σαντορίνη με βάση την πλέον πρόσφατη απόφαση του Λιμενικού ταμείου και του Δήμου το ανώτατο όριο επιβατών ημερησίως επανέρχεται στα .8000 άτομα, λαμβάνοντας υπόψη πληρότητες 75% των κρουαζιερόπλοίων ενώ από το 2025 το όριο της πληρότητας ανεβαίνει στο 80% καθώς από έρευνες προκύπτει ότι είναι ακόμη υψηλότερες (π.χ. 85%).

Σημειώνεται ότι με απόφαση της προηγούμενης δημοτικής αρχής είχε καταργηθεί το όριο των 8.000 ημερήσιων αφίξεων και είχε ανέβει στους 9.800 με αποτέλεσμα φέτος για 63 ημέρες το νησί να δεχθεί ημερησίως πάνω από 8000 επιβάτες κρουαζιέρας.

Επισημαίνεται επίσης ότι το νησί επιβαρύνεται και με 5.000-6000 τουρίστες ημερησίως από τα ημερόπλοια.

Συστήματα διαχείρισης των κρουαζιερόπλοιων εξετάζονται και στη Μύκονο, όπου όμως είναι και πιο εύκολη η διάχυση τους στη διάρκεια της ημέρας. Πάντως η Clia για να αποδείξει τη σημαντική συμβολή της κρουαζιέρας τις τοπικές προχωρά κατά διαστήματα σε σχετικές μελέτες. Μία τέτοια μελέτη είναι σε εξέλιξη στη Μύκονο .

Τι δήλωσε ο πρωθυπουργός

Η κυβέρνηση, σύμφωνα με δηλώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Bloomberg, εξετάζει περιορισμούς στα κρουαζιερόπλοια είτε μέσω της χρήσης ενός «κόφτη» στον συνολικό αριθμό των θέσεων ελλιμενισμού στα νησιά ή με την εισαγωγή μιας διαδικασίας υποβολής προσφορών για χρονοθυρίδες.

Η Ελλάδα δεν είναι η πρώτη μεσογειακή χώρα που αναγκάζεται να αναλάβει δράση για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της δημοτικότητάς της μεταξύ των τουριστών. Η Ιταλία το 2021 απαγόρευσε στα μεγάλα κρουαζιερόπλοια να εισέλθουν στο κανάλι που οδηγεί στο ιστορικό κέντρο της Βενετίας μετά από ζημιές λόγω υπερτουρισμού, ενώ οι τουρίστες ημέρας χρεώνονται πλέον διόδια για να εισέλθουν στο κέντρο κατά τις περιόδους αιχμής.