Economist: Ο πόλεμος για τα ταλέντα της τεχνητής νοημοσύνης κλιμακώνεται

Δύσκολες ώρες περνά το τμήμα HR της ΟpenΑΙ. Από την αρχή του έτους, ο κατασκευαστής του ChatGPT, του επιτυχημένου chatbot τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), έχει «χάσει» περίπου δώδεκα κορυφαίους ερευνητές.

Το μεγαλύτερο όνομα ήταν ο Ilya Sutskever, ένας από τους συνιδρυτές της, υπεύθυνος για πολλές από τις μεγάλες ανακαλύψεις της startup, ο οποίος ανακοίνωσε την παραίτησή του στις 14 Μαΐου. Δεν εξήγησε τους λόγους της αποχώρησής του, αν και πολλοί υποπτεύονται ότι συνδέεται με την προσπάθειά του να εκδιώξει τον Sam Altman, το αφεντικό της εταιρείας, τον περασμένο Δεκέμβριο. Όποιο και αν είναι το κίνητρό τους, πάντως, μια τέτοια επιλογή εξόδου δεν είναι ασυνήθιστη στην OpenΑΙ. Σύμφωνα με μια εκτίμηση, από τους 100 ειδικούς που έχει προσλάβει η εταιρεία από το 2016, περίπου οι μισοί έχουν αποχωρήσει.

Στο μικροσκόπιο των αμερικανικών Αρχών οι Nvidia, Microsoft και OpenAI

Αυτό δεν αντικατοπτρίζει την ηγεσία του κ. Altman αλλά μια ευρύτερη τάση στον κλάδο της τεχνολογίας, μια τάση που επιτάχυνε η ίδια η OpenΑΙ. Όπως επισημαίνει σε άρθρο ανάλυσή του ο Economist, από την κυκλοφορία του ChatGPT, τον Νοέμβριο του 2022, η αγορά εργατικού δυναμικού που σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη έχει μεταμορφωθεί.

Η Zeki Research, μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο της πληροφορικής, υπολογίζει ότι περίπου 20.000 εταιρείες στη Δύση προσλαμβάνουν ειδικούς σε θέματα τεχνολογιών. Η ταχεία πρόοδος στη μηχανική μάθηση και η δυνατότητα για μια «μετατόπιση πλατφόρμας» (platform swift) – τεχνολογική ομιλία για τη δημιουργία ενός ολοκαίνουργιου επιπέδου τεχνολογίας – έχει αλλάξει τους τύπους δεξιοτήτων που απαιτούν οι εργοδότες και τα μέρη όπου πηγαίνουν αυτοί που τις κατέχουν. Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά όπου τα ταλέντα της ΑΙ, που προηγουμένως «απελευθερώθηκαν» από τεχνολογικούς γίγαντες, να διαχέονται όλο και περισσότερο σε νέες εταιρείες.

Οι BigTech αναζητούν ερευνητές ΑΙ

Οι τεχνολογικοί γίγαντες όπως η Microsoft και η Google μπορεί να απολύουν μη μηχανικούς, αλλά αναζητούν ερευνητές που να μπορούν να κατανοήσουν και να δημιουργήσουν μοντέλα αιχμής.

Αυτή η ομάδα αποτελείται ίσως από αρκετές εκατοντάδες άτομα, όπως ο κ. Sutskever ή ο Jeff Dean, ο οποίος διευθύνει τις προσπάθειες AI της Google. Οι εταιρείες λαχταρούν τέτοιους σούπερ σταρ επειδή μπορούν να δημιουργήσουν καινοτομίες που, ας πούμε, αυξάνουν δραματικά την αποτελεσματικότητα ενός συστήματος AI. Αυτό τους κάνει απίστευτα πολύτιμους.

Μερικοί προσλαμβάνονται χωρίς συνεντεύξεις—ή ως ολόκληρες ομάδες. Τον Μάρτιο, η Microsoft προσέλαβε το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της Inflection ai, μιας startup που κατασκευάζει μοντέλα αιχμής, συμπεριλαμβανομένου του συνιδρυτή της, Mustafa Suleyman – μια κίνηση που φέρεται να έχει προσελκύσει την προσοχή των αντιμονοπωλιακών αρχών στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου. Ο Mark Zuckerberg, το αφεντικό της Meta (μητρική εταιρεία του Facebook), έστειλε προσωπικά email σε ορισμένους ερευνητές στο DeepMind, το εργαστήριο τεχνητής τεχνολογίας της Google, σε μια προσπάθεια να τους στρατολογήσει.

Πιο συναρπαστικό είναι το πώς η παραγωγική AI άλλαξε την αγορά ταλέντων περαιτέρω. Σύμφωνα με στοιχεία από το Indeed, έναν ιστότοπο με λίστες θέσεων εργασίας, μία στις 40 κενές θέσεις για προγραμματιστές λογισμικού στην Αμερική αναφέρει δεξιότητες που σχετίζονται με την «παραγωγική» ΑΙ, το είδος που κάνει το ChatGPT τόσο ανθρώπινο. Πρόκειται για μια αύξηση πάνω από 100 φορές από την αρχή του 2023 (βλ. πιο πάνω διάγραμμα).

Ο Amit Bhatia, συνιδρυτής της Datapeople.io, μιας εταιρείας ερευνών, λέει ότι πριν από το ChatGPT μια μεσαίου μεγέθους εταιρεία τεχνολογίας θα μπορούσε να απασχολήσει μια χούφτα μηχανικούς τεχνητής νοημοσύνης που κατασκεύασαν μικρά μοντέλα για να κάνουν πράγματα όπως η ανάλυση των συναισθημάτων των email των πελατών. Σήμερα τα μοντέλα παραγωγής μπορούν να κάνουν πολύ καλύτερη δουλειά από μικρές, εσωτερικές προσπάθειες.

Το αποτέλεσμα είναι ότι ορισμένοι μηχανικοί AI έχουν πλέον το καθήκον να βρουν ποιο σύστημα AI θα χρησιμοποιήσουν και πώς να το συνδέσουν με τα δεδομένα μιας εταιρείας. Ο κ. Bhatia σημειώνει ότι το μερίδιο των καταχωρίσεων θέσεων εργασίας μηχανικής λογισμικού που αναφέρουν τέτοια «mlops» (συντομογραφία για λειτουργίες μηχανικής μάθησης) έχει διπλασιαστεί από την αρχή του 2022.

Ζητούνται επίσης διαφορετικοί τύποι δεξιοτήτων. Η Kelsey Szot, συνιδρύτρια της Adept, μιας άλλης startup AI, εντοπίζει άτομα που μαθαίνουν γρήγορα πώς να χρησιμοποιούν εργαλεία ΑΙ και μπορούν να τα συνδυάσουν για να δημιουργήσουν κάτι νέο και εντυπωσιακό. Σε αντίθεση με τα αποπνικτικά διδακτορικά, καταλήγουν σε ιδέες που συχνά δεν είναι ακαδημαϊκά κομψές. Όμως, λέει η κ. Szot, θα λύσουν ένα πρόβλημα σε στενές χρονικές προθεσμίες. Στον εξαιρετικά ανταγωνιστικό κόσμο των AI startups, αυτό είναι ανεκτίμητο.

Μετατοπίζονται οι ροές ταλέντων

Ως αποτέλεσμα όλης αυτής της ζήτησης, οι ροές ταλέντων μετατοπίζονται. Για χρόνια οι μηχανικοί συνέρρεαν στο κουιντέτο μεγάλης τεχνολογίας: Alphabet (η εταιρική μητρική εταιρεία της Google), Amazon, Apple, Meta και Microsoft.

Η Live Data Technologies είναι μια ερευνητική εταιρεία που παρακολουθεί τις μετακινήσεις εργαζομένων μεταξύ εταιρειών. Από τους εργαζόμενους AI στη βάση δεδομένων της, οι σωρευτικές καθαρές προσθήκες της μεγάλης πεντάδας (προσλήψεις μείον αποχωρήσεις) ήταν κατά μέσο όρο 168 το μήνα μεταξύ Ιανουαρίου 2019 και Νοεμβρίου 2022, όταν κυκλοφόρησε το ChatGPT.

Πολλοί από αυτούς που έφυγαν από έναν από τους πέντε μεγάλους απλώς εντάχθηκαν σε έναν άλλο.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων εννέα μηνών, ωστόσο, η καθαρή ροή εργαζομένων AI προς τους γίγαντες αντιστράφηκε σε μια μέση μηνιαία εκροή. Οι γίγαντες προσθέτουν τώρα για άλλη μια φορά στις μισθοδοσίες για AI, για παράδειγμα «ψαρεύοντας» κόσμο από λιγότερο μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας με λιγότερο εντυπωσιακά παραγωγικά AI, όπως η ΙΒΜ και η Oracle. Ωστόσο, οι καθαρές εισροές δεν έχουν επιστρέψει στον μακροπρόθεσμο μέσο όρο τους (βλ. πιο κάτω  διάγραμμα).

Πού πηγαίνουν τα ταλέντα της AΙ;

Ένας δημοφιλής προορισμός των ταλέντων της τεχνητής νοημοσύνης είναι η Nvidia, ένας κατασκευαστής τσιπ της οποίας οι «μονάδες επεξεργασίας γραφικών» τροφοδοτούν την έκρηξη της AI και της οποίας οι φιλοδοξίες εκτείνονται πέρα από το υλικό στο λογισμικό και τις εφαρμογές. Αυτόν τον μήνα η αγοραία αξία της ξεπέρασε τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, ξεπερνώντας την Apple και πλέον βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από τη Microsoft, την πιο πολύτιμη εταιρεία στον κόσμο. Άλλοι εντάχθηκαν σε πιο ώριμες startups, όπως η Databricks, μια εταιρεία βάσης δεδομένων και AI, και η OpenΑΙ.

Ωστόσο, ένας στους επτά από αυτούς που εγκατέλειψαν τις Big Tech πήγε σε νεοφυείς επιχειρήσεις σε λειτουργία «stealth», οι οποίες δεν έχουν αποκαλύψει προϊόντα ή δεν έχουν ανακοινώσει σχέδια. Και οι οκτώ συγγραφείς του “Attention is all you need”, μιας εργασίας που δημοσιεύτηκε το 2017 και παρείχε τις αλγοριθμικές βάσεις του σημερινού γενετικού AI, εγκατέλειψαν την Google, όπου εργάζονταν εκείνη την εποχή. Επτά έχουν ιδρύσει τις δικές τους εταιρείες (οι άλλοι εντάχθηκαν στην OpenAI).

Τα καλά νέα για μεγάλες τεχνολογικές και μικρές νεοφυείς επιχειρήσεις είναι ότι η προσφορά εργατικού δυναμικού αυξάνεται. Μια πηγή είναι η ακαδημαϊκή κοινότητα. Σύμφωνα με μια έκθεση από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, το 2011 περίπου το 41% των τεχνικών εργαζομένων με διδακτορικό στην ΑΙ πήραν μια θέση εργασίας στη βιομηχανία, περίπου το ίδιο ποσοστό με εκείνους που εργάζονται στον ακαδημαϊκό χώρο. Μέχρι το 2022 το ποσοστό αυτό ήταν 71% για τη βιομηχανία, σε σύγκριση με 20% για τον ακαδημαϊκό κόσμο. Τα πανεπιστήμια διδάσκουν επίσης περισσότερο ΑΙ. Ο αριθμός των αγγλόφωνων προγραμμάτων σπουδών που σχετίζονται με την ΑΙ έχει τριπλασιαστεί από το 2017. «Όλα τα τμήματα επιστήμης υπολογιστών γίνονται τμήματα μηχανικής μάθησης», λέει ο Naveen Rao της Databricks.

Για τις αμερικανικές εταιρείες, οι οποίες κυριαρχούν στην παγκόσμια βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης, οι προσλήψεις από άλλες χώρες είναι ένας άλλος τρόπος για να μετριαστεί η έλλειψη ταλέντων. Τον Οκτώβριο ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε ένα εκτελεστικό διάταγμα για να προσπαθήσει να χαλαρώσει τους κανόνες μετανάστευσης για να επιτρέψει σε περισσότερους ειδικούς στην τεχνητή νοημοσύνη να σπουδάσουν και να εργαστούν στην Αμερική.

Η Google και η Microsoft έστειλαν επιστολή στο Υπουργείο Εργασίας για να δείξουν την υποστήριξή τους στο σχέδιο. Το ίδιο επιδιώκουν και άλλες κυβερνήσεις. Η ΕΕ σχεδιάζει προγράμματα κατάρτισης και επιδοτήσεις. Η κινεζική κυβέρνηση σχεδιάζει να προσελκύσει κι αυτή ταλέντα, μεταξύ άλλων, ιδρύοντας ακαδημίες ΑΙ στο Πεκίνο και τη Σαγκάη. Σε κάθε επίπεδο, ο ανταγωνισμός για τους εργαζόμενους στην τεχνητή νοημοσύνη εντείνεται….