Τράπεζας της Αγγλίας: Η χασούρα από το QE- Πόσο θα πληρώσουν οι φορολογούμενοι

Τη μεγαλύτερη χασούρα έναντι των ομολόγων της Fed και ΕΚΤ καταγράφει η Τράπεζα της Αγγλίας (BoE) από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE), σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσίασε το Bloomberg.

Το QE είναι εργαλείο νομισματικής πολιτικής. Η κεντρική τράπεζα αγοράζει κρατικά χρεόγραφα ή περιουσιακά στοιχεία από τη δευτερογενή αγορά και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα προκειμένου να τονωθεί η οικονομία σε περιόδους όπου η παραδοσιακή νομισματική πολιτική δεν φέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Oι μεγάλες κεντρικές τράπεζες το χρησιμοποίησαν για να ενδυναμώσουν τις οικονομίες τους σε περιόδους κρίσης όπως το 2008 και στην πανδημία.

Τράπεζα της Αγγλίας: Διατήρησε αμετάβλητα τα επιτόκια

Οι απώλειες για την Τράπεζα της Αγγλίας

Σύμφωνα με τον Kρίστοφερ Μαχόν, επικεφαλής του τμήματος δυναμικής πραγματικής απόδοσης στη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων Columbia Threadneedle, οι απώλειες στο χαρτοφυλάκιο των κρατικών ομολόγων που αγόρασε η BοE την περίοδο από το 2009 ως και το 2021 ανέρχονται σε 4,7% έως 4,9% του ΑΕΠ. Αυτό συγκρίνεται με το αντίστοιχο ποσοστό να διαμορφώνεται στο 1,3% έως 1,5%  για τη Fed και 3,2% έως 3,4% για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Στη Βρετανία, το έλλειμμα αγγίζει τις 130 δισ. λίρες (165 δισ. δολάρια), που πρέπει να καλυφθεί από τους φορολογούμενους με εγγύηση που δόθηκε το 2009.

Στο αποκορύφωμά τους, η αξία των ομολόγων που κατείχε η BοE ανερχόταν σε 895 δισ. στερλίνες, καθώς στόχος της κεντρικής τράπεζας ήταν η προστασία της βρετανικής οικονομίας από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και στη συνέχεια από την πανδημία. Στην αρχή το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) έφερε στο ταμείο του υπουργείου Οικονομικών κέρδη 124 δισ. λιρών. Ωστόσο, το Υπουργείο Οικονομικών ξόδεψε τα χρήματα και τώρα χάνει δισεκατομμύρια καθώς η BοE επιδιώκει να μειώσει το χαρτοφυλάκιο των ομολόγων της.

Οι απώλειες προκύπτουν επειδή το επιτόκιο που καταβάλλει η κυβέρνηση για τα αποθεματικά που δημιουργούνται για την αγορά των ομολόγων – το Τραπεζικό επιτόκιο – είναι υψηλότερο από το κουπόνι (αποδόσεις) των τίτλων που διακρατούνται στη διευκόλυνση αγοράς περιουσιακών στοιχείων της BοE. Είναι το τίμημα των υψηλών επιτοκίων. Η κεντρική τράπεζα πωλεί επίσης το χρέος ( τα ομόλογα) σε χαμηλότερες τιμές από αυτές που πλήρωσε για να το αγοράσει.

Η Τράπεζα της Αγγλίας μπαίνει στην πολιτική ατζέντα

Τα ευρήματα αναμένεται να αναζωπυρώσουν την πολιτική συζήτηση σχετικά με το πόσο κόστισε το πρόγραμμα τόνωσης από την Τράπεζα της Αγγλίας για πάνω από μια δεκαετία. Επιπλέον βάζει την κεντρική τράπεζα στην πολιτική ατζέντα των πρόωρων εκλογών που έχει προκηρύξει ο Σούνακ, καθώς το κόστος θα πρέπει να καλυφθεί με κάποιον τρόπο από το δημόσιο ταμείο.

Το κόμμα Reform UK, ο δεξιός αντίπαλος των κυβερνώντων Συντηρητικών, έχει δεσμευτεί να παρέμβει στην BοE για να σταματήσει τις απώλειες και να εξοικονομήσει  35 δισ. λίρες ετησίως.

Η προσέγγιση της μεταρρύθμισης θεωρείται ακραία, αλλά ο Μαχόν εκτιμά ότι η νέα κυβέρνηση, η οποία αναμένεται να είναι οι Εργατικοί καθώς το κόμμα προηγείται στις δημοσκοπήσεις με περισσότερες από 20 μονάδες, «θα μπορούσε να αναζωογονήσει το Υπουργείο Οικονομικών» και να οδηγήσει σε «μια διαφορετική προσέγγιση» σχετικά με το QE.

«Η προφανής λύση είναι η υιοθέτηση κανόνων της κεντρικής τράπεζας» εξηγεί. Η BοE είναι η μόνη μεγάλη κεντρική τράπεζα που πουλά ενεργά ομόλογα (που δεν έχει λήξει η διάρκεια της έκδοσης τους), γεγονός που κεφαλαιοποιεί  τις απώλειες. Αντίθετα, η Fed και η ΕΚΤ επιτρέπουν στα ομόλογα να ωριμάσουν. Τον περασμένο μήνα, η Fed επιβράδυνε τον ρυθμό των λήξεων για να διασφαλίσει ότι δεν προκαλεί πίεση στην αγορά.

Οι επόμενες κινήσεις

Εκτιμά ότι η Τράπεζα της Αγγλίας θα ευθυγραμμιστεί με την ΕΚΤ και τη Fed τερματίζοντας τις πωλήσεις ενεργών ομολόγων τον Σεπτέμβριο, όταν πρόκειται να αναθεωρήσει το πρόγραμμα. Εκτιμά ότι οι ενεργές πωλήσεις θα κοστίσουν στην κυβέρνηση μεταξύ 5 και 7 δισ. στερλινών μόνο φέτος.

Αναμένει από την τράπεζα να υποστηρίξει ότι κάτι τέτοιο συνάδει με την έναρξη ενός κύκλου μείωσης των επιτοκίων. Η BOE αναμένεται να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια το φθινόπωρο. Οι ενεργές πωλήσεις είναι μια μορφή αυστηροποίησης της πολιτικής, το αντίθετο από τις μειώσεις επιτοκίων.

Ο Μαχόν υπολόγισε τις αποτιμήσεις χρησιμοποιώντας τις αγοραίες αξίες για τα ομόλογα στις 31 Μαΐου 2024 και προσαρμόζοντας τα κέρδη που σημειώθηκαν τα πρώτα χρόνια του QE. Έπρεπε να χρησιμοποιήσει μια συνεπή μέθοδο, επειδή οι ΗΠΑ, η ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν διαφορετικούς τρόπους λογιστικής για τις απώλειες που προκλήθηκαν από το QE. Η Βρετανία χρησιμοποιεί την πιο διαφανή.

Το έλλειμμα είναι μεγαλύτερο στο Ηνωμένο Βασίλειο επειδή η BοE αγόρασε τόσο ομόλογα μεγαλύτερης ημερομηνίας, τα οποία έχουν χάσει περισσότερο από την αξία τους, όσο και μεγαλύτερο μερίδιο του κρατικού χρέους στην κορύφωση του προγράμματος, εξηγεί ο Μαχόν

Απαντώντας στην αξιολόγηση, η BOE επεσήμανε τα πρόσφατα σχόλια του Κυβερνήτη Andrew Bailey ότι «διαφορετικές στρατηγικές χαλάρωσης μπορεί να επηρεάσουν το χρονοδιάγραμμα των ταμειακών ροών, αλλά δεν θα αλλάξουν απαραίτητα το ποσό διάρκειας ζωής που συσσωρεύεται στο APF».