Ιταλία: Αυξημένες δημοσιονομικές εξουσίες στις περιφέρειες

Εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο στην Ιταλία ο νόμος που ανοίγει τον δρόμο για την εκχώρηση δημοσιονομικών εξουσιών στις περιφερειακές κυβερνήσεις, σε μια κίνηση που οι επικριτές προειδοποιούν ότι θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στα εύθραυστα δημόσια οικονομικά της χώρας.

Η αμφιλεγόμενη νομοθεσία υποστηρίχθηκε από το ακροδεξιό κόμμα Λέγκα, το οποίο είναι μέρος του κυβερνητικού συνασπισμού της πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι, και εγκρίθηκε το πρωί της Τετάρτης μετά από ολονύχτια κοινοβουλευτική συζήτηση. Καθορίζει τη διαδικασία μέσω της οποίας οι περιφερειακές κυβερνήσεις στην Ιταλία θα μπορούσαν να αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτονομία στη δαπάνη των φορολογικών εσόδων.

Παρά το γεγονός ότι το σχέδιο χαρακτηρίζεται ως δημοσιονομικά ουδέτερο, η Τράπεζα της Ιταλίας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουν προειδοποιήσει αμφότερες ότι περισσότερος δημοσιονομικός φεντεραλισμός στην Ιταλία θα μπορούσε να επιβαρύνει υπερβολικά τα οικονομικά της χώρας.

«Ο κίνδυνος αυτή η διαδικασία να οδηγήσει σε μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στον δημόσιο προϋπολογισμό δεν μπορεί να αγνοηθεί», προειδοποίησε η κεντρική τράπεζα της Ιταλίας πέρυσι.

Κίτρινη κάρτα από την Κομισιόν σε Γαλλία, Ιταλία κι άλλους 5 για το έλλειμμα – Τι λέει για Ελλάδα

Οι συστάσεις των Βρυξελλών προς την Ιταλία

Η ψήφιση του νόμου συμπίπτει χρονικά με την απόφαση της Κομισιόν να εκκινήσει τη διαδικασία περί υπερβολικού ελλείμματος κατά της Γαλλίας, της Ιταλίας και άλλων πέντε χωρών. Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει στο παρελθόν τις ανησυχίες της για τη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, για την οποία τόνισε ότι «κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο την ικανότητα της κυβέρνησης να κατευθύνει τις δημόσιες δαπάνες».

Ο αρχηγός της Λέγκας και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι χαιρέτισε τον νόμο ως ένα βήμα προς «μια πιο αποτελεσματική και πιο σύγχρονη Ιταλα, με λιγότερα απόβλητα και περισσότερες υπηρεσίες για όλους τους πολίτες από τον βορρά έως τον νότο».

Όπως επισημαίνουν οι Financial Times, η Λέγκα γεννήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ως ένα περιφερειακό αυτονομιστικό κίνημα, που τροφοδοτήθηκε από τη δυσαρέσκεια των επιχειρηματικών ομάδων στον βαριά βιομηχανοποιημένο βορρά για τα φορολογικά έσοδα που μεταφέρονταν κάθε χρόνο στη Ρώμη και στις λιγότερο ανεπτυγμένες επαρχίες του νότου.

Ο Πάολο Γκριμόλντι — ο οποίος εκπροσώπησε τη Λέγκα στο κοινοβούλιο για 16 χρόνια μέχρι το 2022 — είπε ότι ο νόμος ήταν μόνο η αρχή μιας μακράς διαδικασίας.

«Είναι καλά νέα, αλλά είναι η αρχή μιας πορείας που θα μπορούσε να πάρει 10 χρόνια για να εφαρμοστεί», είπε στους Financial Times.

Επιφυλάξεις

Το κόμμα της Μελόνι είχε προηγουμένως βαθιές επιφυλάξεις για τη μεταβίβαση της δημοσιονομικής εξουσίας στις περιφέρειες. Πριν από μια δεκαετία, ζήτησε ακόμη και την κατάργηση των περιφερειακών κυβερνήσεων, λέγοντας ότι αυξάνουν τις πιθανότητες για διαφθορά και ασθένειες και ότι η εξουσία πρέπει να επιστραφεί στη Ρώμη.

Ωστόσο, οι αναλυτές λένε ότι το κόμμα της υποστηρίζει τώρα την περιφερειακή αυτονομία, προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξη της Λέγκας στην προτεινόμενη αναθεώρηση του αντιφασιστικού συντάγματος της Ιταλίας από την Μελόνι. Αυτή η μεταρρύθμιση – η οποία θα δημιουργούσε έναν άμεσα εκλεγμένο πρωθυπουργό – πέρασε μια πρώτη ψηφοφορία στη Γερουσία αυτή την εβδομάδα.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης επέκριναν της Μελόνι για τη νομοθεσία και προειδοποίησαν ότι η πολιτική αυτή θα επιδεινώσει την ανισότητα μεταξύ των πλουσιότερων και των φτωχότερων περιοχών της Ιταλίας.

Η Elly Schlein, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού κόμματος, περιέγραψε τον νόμο ως «το παλιό αποσχιστικό σχέδιο της Λέγκας» και είπε ότι «θα χώριζε τη χώρα στα δύο», οδηγώντας σε «πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας ανάλογα με την περιοχή, όπου γεννιούνται».

Σε μια προσπάθεια να ανατραπεί ο νόμος, οι ηγέτες του Δημοκρατικού κόμματος δήλωσαν ότι θα προσπαθήσουν να συγκεντρώσουν τις 500.000 υπογραφές που απαιτούνται για τη διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος για αυτόν.