Ινδία: νέες ελπίδες για την οικονομία

Οι ψηφοφόροι τράβηξαν την ινδική δημοκρατία πίσω από το χείλος του γκρεμού. Ενώ ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι κέρδισε τρίτη συνεχόμενη θητεία, η αποτυχία του κυβερνώντος Κόμματός του Bharatiya Janata (BJP) να εξασφαλίσει πλειοψηφία στη Λοκ Σάμπα, την Κάτω Βουλή, θα αναγκάσει τον Μόντι να βασιστεί σε αρκετούς απρόβλεπτους συμμάχους για την προώθηση της ατζέντας του.

Αν και οι εκλογές δεν ήταν ελεύθερες και δίκαιες, προσφέρουν πολλά μαθήματα. Καταρχάς η ικανότητα της κυβέρνησης να ελέγχει την αφήγηση, τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας, μειώνεται σαφώς καθώς η πραγματικότητα της σημερινής Ινδίας γίνεται πολύ ζοφερή για να αγνοηθεί.

Ενώ οι εγχώριες ελίτ και οι εξωτερικοί παρατηρητές είχαν αποδεχτεί τους ισχυρισμούς του BJP για οικονομική ευημερία, η υποτιθέμενη άνθηση της Ινδίας ωφέλησε μόνο ένα μικρό τμήμα του πληθυσμού. Οι περισσότεροι Ινδοί αντιμετωπίζουν φθίνουσες προοπτικές εργασίας, στάσιμους ή μειωμένους πραγματικούς μισθούς και απότομες αυξήσεις στις τιμές των βασικών αγαθών. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι αυτά τα ζητήματα ήταν στο μυαλό των ψηφοφόρων – και πιο πρόσφατα των στελεχών επιχειρήσεων –, παρά τις προσπάθειες να τους αποσπάσουν την προσοχή με διχαστική ρητορική.

Τα όρια της διχαστικής πολιτικής ατζέντας του BJP γίνονται επίσης ολοένα και πιο εμφανή. Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Μόντι και το κόμμα του υποκίνησαν ανοιχτά ινδουιστικούς φόβους και προκαταλήψεις.

Οι επιπτώσεις του αποτελέσματος των εκλογών θα είναι φυσικά πολύ ευρύτερες. Το BJP πρέπει τώρα να βασίζεται σε εταίρους συνασπισμού. Η ίδια η οικονομική ιστορία της Ινδίας έρχεται σε αντίθεση με τον ισχυρισμό ότι μια κυβέρνηση συνασπισμού θα ήταν αναγκαστικά κακή για την οικονομία. Ενώ οι συνασπισμοί μπορεί να είναι πιο ασταθείς, επιτρέπουν να ακουστούν περισσότερες φωνές, καθιστώντας τους πιο δημοκρατικούς και χωρίς αποκλεισμούς από τη μονοκομματική διακυβέρνηση. Οι συγκεντρωτικοί αυταρχικοί, από την άλλη πλευρά, είναι πιο πιθανό να κάνουν σοβαρά λάθη, όπως η καταστροφική απονομισματοποίηση (απόσυρση χαρτονομισμάτων συγκεκριμένης αξίας) από τον Μόντι το 2016 ή τα σκληρά lockdown για τον Covid-19, που επιβλήθηκαν χωρίς να συμβουλευτούν οι Αρχές τις πολιτειακές κυβερνήσεις ή άλλα πολιτικά κόμματα.

Η εκλογική αλλαγή μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε μια κυβέρνηση που αναγκάζεται να αντιμετωπίσει τα πολλά πραγματικά προβλήματα που μαστίζουν την οικονομία και την κοινωνία της Ινδίας, αντί να βασίζεται στην προπαγάνδα και να ενθαρρύνει τη διαίρεση. Εκατοντάδες εκατομμύρια Ινδοί έχουν λόγους να νιώθουν ανακούφιση.

Η Ghosh Jayati είναι καθηγήτρια Οικονομικών στο University of Massachusetts Amherst και μέλος του Transformational Economics Commission του Club of Rome. Είναι εκ των προέδρων της Independent Commission for the Reform of International Corporate Taxation (ανεξάρτητη επιτροπή για τη μεταρρύθμιση της διεθνούς εταιρικής φορολογίας)