Μονακό: Ο κίνδυνος για το πριγκιπάτο απο το μαύρο χρήμα

Το πριγκιπάτο του Μονακό κινδυνεύει να ενταχθεί σε μια παγκόσμια «γκρίζα λίστα» του βρώμικου χρήματος και αυτο επειδή δεν έχει σημειώσει αρκετή πρόοδο στην αντιμετώπιση των παράνομων ροών χρήματος.

Η απόφαση αναμένεται στις 28 Ιουνίου κατα την τελευταία ημέρα της ολομέλειας της Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (Financial Action Task Force – FAFT) στη Σιγκαπούρη, και ενδέχεται να απαιτήσει την αυξημένη παρακολούθηση για την αντιμετώπιση των στρατηγικών ελλείψεων στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

HSBC: Τους κανόνες για το ξέπλυμα χρήματος παραβίασε η τράπεζα στην Ελβετία – Τι εντόπισαν οι αρχές

Παρά την προόδο, που σημειώθηκε τους τελευταίους μήνες, οι άνθρωποι που μίλησαν στο πρακτορείο Bloomberg , δήλωσαν ότι παραμένουν σημαντικές ελλείψεις από τότε που οι Ευρωπαίοι επιθεωρητές επέπληξαν το Μονακό στα τέλη του 2022 για την αναποτελεσματική δίωξη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις και οι καταχωρίσεις αποφασίζονται με βάση τη συναίνεση των μελών της FATF. Οι συστάσεις της FATF λαμβάνονται σοβαρά υπόψη, διότι κανένα έθνος δεν θέλει να επισημανθεί για ελλείψεις που θα μπορούσαν να θέσουν υπό αμφισβήτηση την ακεραιότητα του τραπεζικού του συστήματος.

Όσοι προστίθενται στον κατάλογο χρειάζονται στενότερη παρακολούθηση και ο χαρακτηρισμός μπορεί να κάνει τους ξένους επενδυτές πιο επιφυλακτικούς ως προς την επιχειρηματική τους δραστηριότητα εκεί.

Μια έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου του 2021 διαπίστωσε ότι οι χώρες που περιλαμβάνονται στη γκρίζα λίστα παρουσίασαν «μεγάλη και στατιστικά σημαντική μείωση των εισροών κεφαλαίων».

Η «βιομηχανία» του χρήματος

Αυτό σίγουρα θα έβλαπτε την οικονομία του Μονακό. Τα χρηματοπιστωτικά του ιδρύματα είχαν υπό διαχείριση περίπου 160 δισεκατομμύρια ευρώ στο τέλος του 2023, περίπου 20 φορές το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας ενώ η αγορά ακινήτων του Μονακό, η οποία είναι μικρότερη σε μέγεθος από το Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης, είναι η ακριβότερη στον κόσμο.

Αν τελικά το Μονακό μπεί στη γκρίζα λίστα θα είναι μία από τις αρχές ,  με το υψηλότερο προφίλ,  που θα «χτυπηθούν» με τον χαρακτηρισμό από τότε που τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) προστέθηκαν στον γκρίζο κατάλογο τον Μάρτιο του 2022. Η κίνηση αυτή θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα βήματα στην ιστορία της FATF, δεδομένης της θέσης της χώρας (HAE) ως του κύριου χρηματοπιστωτικού κόμβου της Μέσης Ανατολής.

Τα ΗΑΕ  βγήκαν το Φεβρουάριο, αφότου οι αξιωματούχοι των Εμιράτων έθεσαν ως πολιτική προτεραιότητα να ξεφύγουν από τον χαρακτηρισμό, αυστηροποιώντας τον έλεγχο σε διάφορες εθνικότητες και ανοίγοντας τον δρόμο για υψηλού προφίλ εκδόσεις ατόμων που κατηγορούνται για εγκλήματα οικονομικού κολάρου.

Η κίνηση αυτή θα ερχόταν σε μια κρίσιμη στιγμή για το Μονακό, το οποίο έχει αντιμετωπίσει μια σειρά κρίσεων. Μετά από πολλαπλά πολιτικά σκάνδαλα την τελευταία μισή δεκαετία, ο πρίγκιπας Αλβέρτος Β’ έκοψε πέρυσι τους δεσμούς με αρκετούς από τους στενότερους συνεργάτες του και τώρα βρίσκεται σε δημόσια διαμάχη με έναν από αυτούς.

Το πριγκιπάτο βρίσκεται αντιμέτωπο με τον έλεγχο όχι μόνο της FATF, αλλά και της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς, ή Greco, η οποία αναμένεται να εκδώσει έκθεση μέχρι το καλοκαίρι, εξετάζοντας την ικανότητα της κυβέρνησης να πατάξει τη δωροδοκία.

Η Ομάδας Χρηματοοικονομικής Δράσης (FATF), που ιδρύθηκε πριν από τρεις και πλέον δεκαετίες με πρωτοβουλία της ομάδας των επτά πιο ανεπτυγμένων κρατών (G7), με έδρα το Παρίσι έχει περίπου 40 μέλη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της Κίνας, καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου.

Η Τουρκία βγαίνει απο τη λίστα

Στόχος της ομάδας είναι η αντιμετώπιση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας μέσω της αποθάρρυνσης των επενδύσεων σε χώρες που δεν συμμορφώνονται μέσω του γκρίζου και του μαύρου καταλόγου της.

Αρκετά θέματα θα βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη της κεκλεισμένων των θυρών ολομέλειάς της, η οποία αρχίζει την επόμενη εβδομάδα. Η Τουρκία αναμένεται να αφαιρεθεί από τη γκρίζα λίστα, ανέφερε το Bloomberg τον περασμένο μήνα.

Θα συζητηθούν επίσης εκθέσεις αξιολόγησης των συστημάτων που εφαρμόζονται στην Ινδία και το Κουβέιτ.

Για το Μονακό, το οποίο δεν είναι μέλος της FATF, η ομάδα βασίστηκε σε ανάλυση που πραγματοποίησε ένας περιφερειακός φορέας καταπολέμησης του ξεπλύματος χρήματος, το Moneyval του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Το 2022, μια ομάδα επιθεωρητών της Moneyval επισκέφθηκε την πόλη-κράτος και έδωσε τελικά στο Μονακό τη χειρότερη βαθμολογία αποτελεσματικότητας για τον τρόπο με τον οποίο η χώρα διώκει τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και ανακτά περιουσιακά στοιχεία.

Η Moneyval σημείωσε ότι οι εισαγγελείς του Μονακό είχαν κερδίσει μόλις έξι καταδίκες σε “απλές” υποθέσεις από το 2017 και περιέγραψε ένα αρχαϊκό σύστημα για την επισήμανση αμφισβητήσιμων συναλλαγών:

Οι αναφορές ύποπτης δραστηριότητας, ακρογωνιαίος λίθος των οικονομικών ερευνών, διεκπεραιώνονταν ακόμη με ταχυδρομείο. Συνολικά, οι επιθεωρητές διαπίστωσαν ότι το Μονακό “δεν είχε στρατηγική προσέγγιση” για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Είκοσι χώρες στο «γκρι κατάλογο»

Η εν λόγω αξιολόγηση της Moneyval και τα μέτρα που έλαβε το Μονακό για την αντιμετώπιση των ελλείψεών του θα αποτελέσουν τη βάση για συζητήσεις κατά τη διάρκεια της ολομέλειας της FATF.

Για να αποφευχθεί ο χαρακτηρισμός μιας χώρας και η ένταξη στη «γκρίζα λίστα», μια σημαντική πλειοψηφία των μελών της FATF πρέπει να συμφωνήσει ότι η χώρα έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο από την έναρξη της περιόδου αξιολόγησής της.

Επί του παρόντος υπάρχουν περίπου 20 χώρες απο διαφορετικές ηπείρους στον γκρίζο κατάλογο, συμπεριλαμβανομένης της Νιγηρίας, της Νότιας Αφρικής, της Βουλγαρίας, της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, των Φιλιππίνων και της Συρίας.

Η κατάταξη στη γκρίζα λίστα δεν είναι τόσο τιμωρητική όσο η «μαύρη λίστα» – της ομάδας με τον υψηλότερο κίνδυνο – και υποδηλώνει ότι οι αξιωματούχοι του Μονακό λαμβάνουν μέτρα για να αντιμετωπίσουν τις τρέχουσες ελλείψεις, δήλωσαν οι πηγές του Bloomberg.