Κίνα – Ταϊβάν: Γιατί ένας πόλεμος με drone στην Ασία θα ήταν διαφορετικός από αυτόν στην Ουκρανία

Πριν από είκοσι χρόνια το drone χρησιμοποιούταν σπάνια σε μια πολεμική σύγκρουση. Το 2003, το πρώτο έτος του πολέμου τους στο Ιράκ, οι Ηνωμένες Πολιτείες διέθεταν 163 ασήμαντα drones, που αντιστοιχούσαν στο 1% του συνόλου του στόλου αεροσκαφών τους. Τώρα έχουν φτάσει να κυριαρχούν στο πεδίο της μάχης και έχουν επίσης εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Και τα ερωτήματα πληθαίνουν όσον αφορά στο απευκταίο σενάριο μιας σύγκρουσης ανάμεσα στην Κίνα και την Ταϊβάν με «πρωταγωνιστές» τα drones.

Σε έναν πόλεμο που δυστυχώς είναι πραγματικότητα, η Ρωσία και η Ουκρανία εξαρτώνται αμφότερες από τα drones για να εντοπίσουν στόχους ή να τους καταστρέψουν απευθείας. Πολλά από αυτά είναι μικρά και φθηνά αεροσκάφη που μπορούν να παραχθούν σε μεγάλους αριθμούς: το μέσο ουκρανικό τάγμα ξεπερνά τα 3.000 το μήνα, δηλώνει στον Economist η Jahara Matisek, καθηγήτρια στο Ναυτικό Πολεμικό Κολέγιο των ΗΠΑ. Όμως, ένα έγγραφο που δημοσιεύεται από το Κέντρο για μια Νέα Αμερικανική Ασφάλεια (CNAS), μια δεξαμενή σκέψης στην Ουάσιγκτον, δείχνει γιατί ένας πόλεμος με μη επανδρωμένα αεροσκάφη πάνω από την Ταϊβάν είναι πιθανό να μοιάζει πολύ διαφορετικός από αυτόν που έχει συμβεί στην Ουκρανία.

Ταϊβάν: Δημιουργεί το δικό της «Starlink» υπό την απειλή της Κίνας

Διάγραμμα: The Economist

Πριν από μια δεκαετία, τα κυρίαρχα drones ήταν μεγάλες εκδόσεις με σταθερά φτερά, όπως το American Predator και το Reaper, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις αντιτρομοκρατικές εκστρατείες των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια οι ιπτάμενες βόμβες διασποράς, που μερικές φορές ονομάζονται drones καμικάζι, έχουν αυξηθεί σημαντικά.

Η Ταϊβάν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει drones καμικάζι, όπως τα αγωνιστικά τύπου first-person view (FPV) που χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία, για να χτυπήσει μια κινεζική δύναμη απόβασης στις παραλίες. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να «πλημμυρίσουν τον εναέριο χώρο» με χιλιάδες μεγαλύτερα drones καμικάζι για να χτυπήσουν οποιοδήποτε πλοίο βλέπουν, λένε οι Stacie Pettyjohn, Hannah Dennis και Molly Campbell, οι συντάκτες της μελέτης. Και οι δύο πλευρές θα χρησιμοποιούσαν επίσης drones για πληροφορίες και επιτήρηση.

Κίνα – Ταϊβάν: Το πρόβλημα της εμβέλειας

Το πρόβλημα είναι η εμβέλεια. Τα περισσότερα από τα μικρά drones που χρησιμοποιούνται στην Ουκρανία μπορούν να διανύσουν μόνο μερικά χιλιόμετρα. Ακόμη και το Bayraktar TB2, το οποίο μεταφέρει πυραύλους, μπορεί να διανύσει απόσταση μόνο περίπου 300 χιλιομέτρων. Η αμερικανική βάση που βρίσκεται πιο κοντά στην Ταϊβάν, στο ιαπωνικό νησί της Οκινάουα, απέχει περισσότερα από 800 χιλιόμετρα από το στενό της Ταϊβάν.

Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν μεγαλύτερα πλοία για να μεταφέρουν στόλους drone πιο κοντά στους στόχους τους, αλλά ο στόλος των μεταφορικών αεροσκαφών και των βομβαρδιστικών της χώρας είναι ήδη «σε υψηλή ζήτηση και…υπερτιμημένο», σημειώνουν οι συγγραφείς. Μια εναλλακτική λύση θα ήταν η τοποθέτηση drones στην Ταϊβάν εκ των προτέρων, αν και το Πεντάγωνο θα επιθυμεί να αποφύγει μια εχθρική αντίδραση της Κίνας σε οποιοδήποτε τέτοιο βήμα.

Έτσι, η μελέτη CNAS συνιστά στην Αμερική να αναπτύξει όχι μόνο ένα ευρύ μείγμα drones, αλλά μεταξύ αυτών και μια «πολύ μεγαλύτερη» κατηγορία αεροσκαφών χωρίς πλήρωμα από τα μοντέλα που διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο στην Ουκρανία και σε άλλες πρόσφατες εμπόλεμες ζώνες.

Αυτό θα επιφέρει υψηλότερο κόστος (βλ. διάγραμμα 2). Μια πρόσφατη μελέτη από το Royal United Services Institute (RUSI), μια δεξαμενή σκέψης στο Λονδίνο, σημείωσε ότι τα drones με μεγαλύτερη εμβέλεια χρειάζονται μεγαλύτερες μπαταρίες ή μεγαλύτερους κινητήρες. Αυτά, με τη σειρά τους, αυξάνουν δυσανάλογα το βάρος και το μέγεθος του αεροσκάφους, αυξάνοντας την ισχύ που απαιτείται ανά λεπτό πτήσης. Οι πιο εξέχοντες τύποι drones που χρησιμοποιεί η Ουκρανία είναι σχετικά φθηνοί επειδή χρησιμοποιούν μπαταρίες. Αλλά αυτά αποθηκεύουν πολύ λιγότερη ενέργεια ανά κιλό από τη βενζίνη, μια «ποινή» που αυξάνεται με την εμβέλεια, σημειώνει η RUSI, επειδή οι κενές μπαταρίες ζυγίζουν όσο οι φορτισμένες. Οι κινητήρες εσωτερικής καύσης και τα τζετ είναι πιο ακριβοί, αλλά και πιο αποδοτικοί.

Εάν οι ΗΠΑ κατασκεύαζαν ένα drone καμικάζι μεγάλης εμβέλειας βελτιστοποιημένο για έναν πόλεμο κατά της Κίνας, θα μπορούσε να ξεκινήσει με κάτι που μοιάζει με το ιρανικό drone Shahed-136, το οποίο η Ρωσία χρησιμοποίησε ενάντια στο ηλεκτρικό δίκτυο και τις πόλεις της Ουκρανίας ή παρόμοια ουκρανικά συστήματα που κατέστρεψαν πρόσφατα ένα Su -57, ένα από τα πιο προηγμένα αεροσκάφη της Ρωσίας, σχεδόν 600 χιλιόμετρα εντός της Ρωσίας. Η ρωσική έκδοση του Shahed-136 κοστίζει περίπου 80.000 δολάρια και μπορεί να διανύσει περισσότερα από 1.000 χιλιόμετρα — αρκετά για να καλύψει την απόσταση από την Οκινάουα στην Ταϊβάν.

Αλλά το χαμηλό κόστος έχει ένα τίμημα: μπορούν να καταρριφθούν πιο εύκολα από έναν γρήγορο πύραυλο κρουζ και μπορούν να χτυπήσουν μόνο σταθερούς στόχους. Ένα αμερικανικό αντίστοιχο θα χρειαζόταν, τουλάχιστον, καλύτερους αισθητήρες και έναν «ανιχνευτή» ικανό να χτυπήσει κινούμενα αντικείμενα, όπως τα πλοία, υποστηρίζουν οι συγγραφείς. Αυτό θα ανέβαζε το κόστος—πιθανώς κατά πολύ. Αλλά υπάρχει ακόμα χώρος για ένα όπλο που διατίθεται φθηνότερα και, επομένως, μπορεί να αγοραστεί σε μεγαλύτερους αριθμούς, από τους πύραυλους κρουζ 3 εκατομμυρίων δολαρίων υψηλών προδιαγραφών όπως ο πύραυλος κατά πλοίων μεγάλης εμβέλειας.

Αυτό αφήνει την Κίνα με πολλά πλεονεκτήματα σε αυτόν τον ανταγωνισμό. Η γειτνίασή της με την Ταϊβάν της επιτρέπει να βρίσκεται σε ένα πιο ευνοϊκό μέρος της καμπύλης εμβέλειας-κόστους από το Πεντάγωνο, κατασκευάζοντας μεγαλύτερο αριθμό φθηνότερων συστημάτων που δεν χρειάζεται να ταξιδεύουν τόσο μακριά όσο τα αμερικανικά αντίστοιχα. Κυριαρχεί επίσης στην αγορά των καταναλωτικών drones, κάτι που θα βοηθούσε στην παραγωγή μικρών τακτικών μοντέλων σε καιρό πολέμου. «Αν η Κίνα εισέβαλλε στην Ταϊβάν σήμερα», καταλήγει η κ. Pettyjohn και οι συνάδελφοί της, «οι κινεζικές δυνάμεις είναι καλύτερα σε θέση να αξιοποιήσουν τα drones από τις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ταϊβάν».