Κίνα – ΕΕ: Γιατί η Ευρώπη μπορεί να έχει πρόβλημα με τα πόδια… κοτόπουλου

Η Κίνα έχει χτυπήσει το μαλακό υπογάστριο της ΕΕ στον αγώνα της για τις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων: το χοιρινό κρέας. Τα πουλερικά και το βοδινό κρέας θα μπορούσαν να είναι τα επόμενα — ειδικά τα πόδια κοτόπουλου και άλλα κομμάτια που οι Ευρωπαίοι δεν έχουν την τάση να τρώνε, αλλά εξαρτώνται από την πώλησή τους.

Είναι μια ενδεικτική επιλογή για το Πεκίνο, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή τους οι Financial Times. Τα τρόφιμα και τα ποτά είναι αυτή την περίοδο από τα λίγα προϊόντα που η Κίνα αγοράζει περισσότερα από όσα πουλά στην ΕΕ και είναι τα πρώτα στη γραμμή πυρός στην εμπορική διαμάχη που έχει προκύψει, καθώς το Πεκίνο αντεπιτίθεται για τους δασμούς κατά των επιδοτήσεων έως και 38% στα ηλεκτρικά αυτοκίνητά της από την ΕΕ.

Χοιρινό κρέας: Ποιες χώρες θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την κόντρα Κίνας – ΕΕ

Αυτή η αλλαγή υπογραμμίζει τον τρόπο με τον οποίο η εμπορική σχέση ΕΕ-Κίνας έχει ανατραπεί από τότε που το Πεκίνο εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου το 2001. Η Κίνα ανέβηκε γρήγορα στην αλυσίδα αξίας, καθώς μετατράπηκε σε μια δύναμη έρευνας και ανάπτυξης στο κέντρο των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού. Το εμπορικό της πλεόνασμα με την Ευρώπη έχει αυξηθεί σε προηγμένο εξοπλισμό, όπως μπαταρίες, ηλιακούς συλλέκτες και κινητά τηλέφωνα.

Η ΕΕ, εν τω μεταξύ, εξακολουθεί να πουλάει πολλά αυτοκίνητα και αεροσκάφη. Αλλά όλο και περισσότερο η δύναμή της απέναντι στη Κίνα με τους 1,4 δισεκατομμύρια καταναλωτές, εκφράζεται μέσω πιο παραδοσιακών καταναλωτικών προϊόντων: τυρί, κρασί και τσάντες.

Η ομάδα εμπορικής άμυνας στο τρομακτικό υπουργείο Εμπορίου της Κίνας δεν είναι απλώς ειδικοί στην επιθετική ρητορική. Έχουν σκοπευτικά λέιζερ εκπαιδευμένα σε ευάλωτες περιοχές του πολιτικού σώματος της ΕΕ, όπου ένας πυροβολισμός μπορεί να προκαλέσει ουρλιαχτά που ακούγονται πολύ γρήγορα στα κοινοβούλια και επομένως στις κυβερνήσεις.

Κίνα, ΕΕ και έρευνα αντιντάμπινγκ

Ο στόχος που επιλέχθηκε ήταν μια έρευνα αντιντάμπινγκ για εισαγωγές χοιρινού κρέατος στην ΕΕ αξίας 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, συμπεριλαμβανομένων περικοπών όπως το bung που εμφανίζεται στην κινεζική κουζίνα. Οι αγρότες, που αποτελούν μια ισχυρή κοινωνική ομάδα πίεσης στην Ευρώπη, καταφεύγοντας σε δυναμικές διαμαρτυρίες και κινητοποιήσεις, γνωρίζουν ότι έχουν λίγες άλλες εναλλακτικές αγορές.

Μερικά ζώα είναι κερδοφόρα μόνο επειδή ο αγρότης μπορεί να πουλήσει τμήματά τους – όπως το κεφάλι, η ουρά και τα εσωτερικά όργανα – στους Κινέζους. Τα πόδια κοτόπουλου, τα οποία οι Γάλλοι κρεοπώλες για παράδειγμα τα πετάνε στους κάδους σκουπιδιών, στην Κίνα είναι μια ιδιαίτερη λιχουδιά.

Το Πεκίνο έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα για πιθανό ντάμπινγκ στα μπράντι που θα έπληττε κυρίως τη Γαλλία, η οποία πίεσε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να επιβάλει τους δασμούς στα οχήματα.

Ο Hosuk Lee-Makiyama, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τη Διεθνή Πολιτική Οικονομία στις Βρυξέλλες, είπε ότι η επιλογή του χοιρινού κρέατος, που επηρεάζει τη Γερμανία, θα μπορούσε να είναι «προσωπική επίθεση κατά της φον ντερ Λάιεν».

Αναμένει επίσης «αντίποινα σε γαλακτοκομικά, τυριά και άλλα είδη διατροφής που αποτελούν τυπικά βασικά προϊόντα εξαγωγής για τη Γαλλία και την Ιταλία».

Το εμπορικό πλεόνασμα σε τρόφιμα και ποτά ήταν περίπου 6 δισ. ευρώ το 2023, έχοντας καταγράψει εξαπλάσια αύξηση σε μια δεκαετία. Εκείνη την εποχή, οι ευρωπαίοι αγρότες αύξησαν τα κοπάδια τους για να εξυπηρετήσουν αυτήν την αναπτυσσόμενη αγορά καθώς περικόπτονταν οι εγχώριες επιδοτήσεις.

Ο Τζον Κλαρκ, πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής γεωργικού εμπορίου για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είπε ότι οι Κινέζοι γνώριζαν καλά τις ευαισθησίες μετά από περισσότερο από ένα χρόνο διαμαρτυριών των αγροτών και κτηνοτρόφων για τη μείωση των εισοδημάτων. Εκτιμά δε ότι τα ποτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον επόμενο στόχο της Κίνας.

Η άρση αυτών των φραγμών θα έχει επίσης ένα τίμημα. «Όταν ένας Ευρωπαίος ηγέτης πηγαίνει στο Πεκίνο για να ανοίξει ξανά την αγορά χοιρινού, θα πρέπει να δώσει ένα δώρο σε αντάλλαγμα», είπε ο Κλάρκ. «Τους πουλάμε το λιμάνι του Πειραιά [στην Ελλάδα], αγοράζουν φέτα και γιαούρτι».

Το πρόβλημα για τις Βρυξέλλες είναι ότι δεν υπάρχουν πολλά που η ΕΕ θα μπορούσε να μπλοκάρει ως απάντηση. Εξαρτάται σχεδόν πλήρως από τα κινεζικά ηλιακά πάνελ και δεν θέλει να αυξήσει το κόστος της πράσινης μετάβασης. Χρειάζεται επίσης μπαταρίες κινεζικής κατασκευής για τα δικά της ηλεκτρικά οχήματα.

Υπό την πίεση των ΗΠΑ, η Ολλανδία τερμάτισε τις εξαγωγές προηγμένων μηχανημάτων κατασκευής τσιπ, αλλά η περικοπή των προμηθειών κασκόλ Hermès είναι απίθανο να γονατίσει την κινεζική οικονομία.

Ο Guillaume Derrien, οικονομολόγος της BNP Paribas, επισημαίνει ότι οι μέρες της Ευρώπης που απλώς αγόραζε φθηνά κινέζικα παιχνίδια έχουν περάσει προ πολλού. «Τώρα εισάγουν περισσότερα τηλέφωνα και μηχανοκίνητα οχήματα: αυτά τα δύο τμήματα αντιπροσώπευαν το 17% των εισαγωγών της ΕΕ από την Κίνα το 2023», σημειώνει.

Η Κίνα απαντά με την έρευνα για το χοιρινό κρέας, γεγονός που της δίνει τη δυνατότητα προσφυγής στον ΠΟΕ, εάν αποφασίσει ότι υπάρχουν επιδοτήσεις.

Παραβίαση προτύπων ασφαλείας στα τρόφιμα

Μια άλλη πιο επιθετική εναλλακτική γραμμή θα μπορούσε να είναι το χτύπημα των ευρωπαϊκών προϊόντων στο όνομα της υποτιθέμενης μη τήρησης των προτύπων ασφαλείας των τροφίμων. Η Κίνα απαγόρευσε το βόειο κρέας από πολλές χώρες της ΕΕ για περισσότερα από 20 χρόνια μετά από ένα ξέσπασμα αφθώδους πυρετού το 2001, για παράδειγμα. Σε κάποιες περιπτώσεις, χοιρινό κρέας έχει αποκλειστεί από το 2019 λόγω της αφρικανικής πανώλης των χοίρων.

Υπάρχουν όρια στο πόσο η Κίνα μπορεί να χρησιμοποιήσει το χοιρινό κρέας για μόχλευση στις εμπορικές διαφορές. «Το φαγητό είναι πολύ σημαντικό για να μείνεις όμηρος», εκτιμά με νόημα ο Κλαρκ, καταλήγοντας πως «θα ήταν πολύ κοντόφθαλμο [κάτι τέτοιο] καθώς η Κίνα δεν είναι αυτάρκης».