Εποχή σε αναζήτηση προσωπικοτήτων

Σε μια εποχή που η Ευρώπη υποφέρει από αδύναμες ηγεσίες αποφάσισα πως μια βουτιά στο παρελθόν της ήταν μάλλον απαραίτητη. Γι’ αυτό εκδόθηκαν και πάλι δύο ιστορικά μου μυθιστορήματα, που περιγράφουν κάποιες κρίσιμες φάσεις της ιστορικής της πορείας. Το ένα ασχολείται με μια περιβόητη ιταλίδα πολέμαρχο της Αναγέννησης, την κόρη του ηγέτη του Μιλάνου, Γκαετάνο Μαρία Σφόρτσα («Κατερίνα Σφόρτσα: Η Λύκαινα της Ρωμανίας», Αρμός, 2024). Η Σφόρτσα έζησε σε μια εποχή ταραγμένη και συναρπαστική ταυτόχρονα. Στην ακμή περίπου της Ιταλικής Αναγέννησης αλλά και σε εποχές αστάθειας, ίντριγκας, σκληρών συγκρούσεων και αιματοχυσιών. Εποχές όμως που αναδεικνύουν προσωπικότητες με τσαγανό, αποφασιστικότητα και ξεκάθαρο όραμα.

Η Σφόρτσα σχημάτισε τον χαρακτήρα της από τη διπλωματικά περίπλοκη αυλή του Μιλάνου, ηγέτιδα δύναμη τότε της Λομβαρδίας. Τον σμίλευσε όμως παραπέρα με τη ζωή της στον περίγυρο του Ποντίφικα στη Ρώμη, αλλά και με τον γάμο της αργότερα στην οικογένεια των περίφημων Μεδίκων της Φλωρεντίας. Εζησε έτσι με πρόσωπα που χάραξαν τις τύχες σχεδόν ολόκληρης της Ευρώπης. Ανιψιά της υπήρξε η περίφημη Αικατερίνη των Μεδίκων, πεθερά της Μαρίας Στιούαρτ της Σκωτίας, αργότερα τελευταία βασίλισσα των Βαλουά στη Γαλλία και πασίγνωστη από τις διώξεις των προτεσταντών (Ουγενότων) τη μακάβρια νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου. Γιος της υπήρξε ένας στρατιωτικός μετέπειτα θρύλος της Ιταλίας, ο Τζιοβάνι των Μεδίκων, γνωστός και σαν Ντέλε Μπάντε Νέρε (Με τις Μαύρες Κορδέλες, σε ένδειξη πένθους για τον θείο του Πάπα). Ο οποίος πολέμησε εναντίον των επίφοβων γερμανών μισθοφόρων εισβολέων (Λάντσνεχτς). Με τη Σφόρτσα, και μαζί του, βρέθηκαν ουαλοί και άγγλοι τοξότες, βετεράνοι του πολέμου των Ρόδων (Λάνκαστερ εναντίον Υόρκ), χουσίτες αντάρτες και διάσημοι ιταλοί πολέμαρχοι της εποχής.

Αντίπαλός της, σε κάποια φάση, όταν δούλευε για τον Καίσαρα Βοργία σαν μηχανικός, και έπειτα θαυμαστής της, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι. Πολλοί μάλιστα υποστηρίζουν πως αυτή είναι, σε προχωρημένη ηλικία, η περίφημη Μόνα Λίζα! Πανέμορφη γυναίκα, δυναμική, ατίθαση και εμπνευσμένη πολέμαρχος, σημάδεψε την εποχή της και όλους γύρω της. Ο εγγονός της, Κόζιμο των Μεδίκων, έμεινε στην Ιστορία σαν κυρίαρχος στην Τοσκάνη – αφεντικό σε Φλωρεντία, Σιένα και Πίζα. Πετυχημένος κυβερνήτης και ξακουστός πολεμιστής. Με επίκεντρο τα μεσαιωνικά Κύθηρα, ξεδιπλώνεται η ιστορία αυτής της ταραχώδους εποχής. Που μας δείχνει τον ρόλο των σημαντικών προσωπικοτήτων για τις τύχες κάθε εποχής.

Εξίσου συναρπαστική είναι η ιστορία της εκστρατείας της Καθολικής Εκκλησίας κατά των χριστιανών Καθαρών, στη Νότια Γαλλία, που πραγματεύεται το άλλο μου βιβλίο («Λουτρό αίματος στο Νότο», Αρμός, 2024). Ενα σχεδόν κρυμμένο μυστικό, των σφαγών που πραγματοποίησε ο καθολικισμός κατά ομόδοξων «αιρετικών» στο Λανκεντόκ, νότια του Αλμπι και γύρω από την Τουλούζη και την Καρκασόν. Σκληρές μάχες, γενοκτονίες και αδυσώπητες αντιπαραθέσεις χαρακτήρισαν μια εποχή κατά την οποία οργανώθηκαν σταυροφορίες κατά χριστιανών. Απλώς και μόνο επειδή πίστευαν σε μια διαφορετική εκδοχή της ηθικής του χριστιανισμού.

Στα χρόνια που η Ευρώπη πάσχει από έλλειψη στιβαρών ηγεσιών, οι οποίες δεν έχουν όραμα και ανιδιοτελή πίστη, τέτοιες ματιές στο παρελθόν ανοίγουν καινούργιες προοπτικές για το μέλλον. Ο Μιτεράν, και σαν πρόεδρος ακόμη, συχνά επισκεπτόταν περιοχές του Λανκεντόκ (το Ρενέ Λε Σατό, για παράδειγμα, και τη Μινέρβ) αντλώντας παραδείγματα από ένα ακαταμάχητο παρελθόν για το προβληματικό παρόν. Γιατί τέτοιες εμπνεύσεις δεν υπάρχουν πλέον σήμερα;