Θα αποφύγει η ΕΕ το εγκεφαλικό;

Κρίσιμο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σήμερα ενώ η Ευρωπαϊκή Ενωση απειλείται με βαρύ εγκεφαλικό καθώς τα κακά φαίνεται να έρχονται όλα μαζί.

Πρώτον, η άνοδος (αν και όχι σαρωτική) της Ακροδεξιάς στις ευρωεκλογές, με την ακροδεξιά πολιτική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) να καταλαμβάνει ήδη την τρίτη θέση εντός Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εκτοπίζοντας τους Φιλελεύθερους (στην τέταρτη).

Δεύτερον, και το σημαντικότερο, το αποτέλεσμα των επικείμενων βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία (την Κυριακή ο πρώτος γύρος) απειλεί να ρίξει την Ενωση σε παράλυση ή και πλήρες χάος εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπικές προβλέψεις που φέρνουν τον ακροδεξιό Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν να καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην Εθνοσυνέλευση (με σχετική ή και απόλυτη πλειοψηφία), το Νέο Λαϊκό Μέτωπο – NFP (Πράσινοι, Σοσιαλιστές, Κομμουνιστές, Ανυπότακτη Γαλλία) τη δεύτερη και το Κέντρο (Μακρόν) να συντρίβεται. Με πιθανότερο σενάριο όμως κανένας να μην έχει απόλυτη πλειοψηφία. Και ο Εμανουέλ Μακρόν να διακηρύσσει ότι η συντριβή του πολιτικού Κέντρου και η άνοδος των Ακρων «απειλούν με εμφύλιο πόλεμο τη Γαλλία» (και την Ευρώπη;).

Και τρίτον, από τη Δευτέρα 1η Ιουλίου και για έξι μήνες την προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών ΕΕ αναλαμβάνει η Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπαν με μότο α λα Τραμπ «κάντε την Ευρώπη μεγάλη ξανά» και αναίσχυντη φιλορωσική στάση!

Μπροστά σε όλα αυτά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σύνοδος κορυφής ηγετών ΕΕ) που πραγματοποιείται σήμερα στις Βρυξέλλες θέλει τουλάχιστον να εξασφαλίσει ότι πριν έλθουν τα χειρότερα η Ενωση θα έχει θεσμική ηγεσία για την επόμενη πενταετή πολιτική περίοδο. Και θα έχει (αφού έχει ήδη υπάρξει προκαταρκτική συμφωνία και αφού ξεπεραστούν κάποιες ενστάσεις από την πρωθυπουργό της Ιταλίας Μελόνι) με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ως πρόεδρο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον Αντόνιο Κόστα, πρώην πρωθυπουργό της Πορτογαλίας, ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τη Ρομπέρτα Μέτσολα ως πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την Κάγια Κάλας, πρωθυπουργό της Εσθονίας, ως ύπατη εκπρόσωπο για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) για να εγκριθεί/εκλεγεί στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (η εκλογή της Φον ντερ Λάιεν από το ΕΚ μπορεί ωστόσο να αποδειχθεί δοκιμασία).

Η εξασθένηση Γαλλίας – Γερμανίας καθιστά ακόμη πιο κρίσιμο τον ρόλο της θεσμικής ηγεσίας της Ενωσης, ενώ παράλληλα ενισχύει και τον ρόλο άλλων κρατών – μελών (Πολωνία, Ιταλία, Ισπανία κ.ά.). Ισως από μια άποψη να προσφέρεται και μια ευκαιρία στους υπερεθνικούς θεσμούς ΕΕ να αναδείξουν τη σημασία τους, αν και δεν μπορεί να διαφεύγει ότι έχουμε μετά τις ευρωεκλογές το περισσότερο συντηρητικό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στην ιστορία του θεσμού, με την Κεντροδεξιά και την Ακροδεξιά να κυριαρχούν.

Αλλά τις πραγματικές συνέπειες των ευρωεκλογών θα τις βιώσουμε τελικά μετά την έκβαση των γαλλικών εκλογών. Εάν η Γαλλία – η πολιτική υπερδύναμη της ΕΕ – αποσταθεροποιηθεί, τότε και σε συνάρτηση με την παραπαίουσα κυβερνητική κατάσταση στη Γερμανία θα αποσταθεροποιηθεί συνολικά η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ούτως ή άλλως η Ενωση βρίσκεται για πρώτη φορά στην ιστορία της με «τον πολιτικό της εγκέφαλο» (Γαλλία / Γερμανία) σε πλήρη δυσλειτουργία, σε μια περίοδο ραγδαίων γεωπολιτικών ανακατατάξεων και προκλήσεων. Δικαίως η Ευρώπη αγωνιά. Η συντριβή Μακρόν θα έχει βαθιές συνέπειες.

Ο Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρώην πρεσβευτής – σύμβουλος του υπουργείου Εξωτερικών και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής στο Ελληνικό Ιδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ)