Τεχνητή νοημοσύνη: Ευκαιρίες και κίνδυνοι για την Ελλάδα
Τι μέλλον αναμένεται να έχει;
Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί την φρενίτιδα των τελευταίων μηνών. Με την κυκλοφορία του chatbot ChatGPT, οι δυνατότητες εφαρμογής τόσο από κράτη όσο και επιχειρήσεις μοιάζουν να είναι άπειρες, όμως παράλληλα εγείρονται και μερικά πολύ κρίσιμα ερωτήματα που αφορούν την απασχόληση και τη χρήση προσωπικών δεδομένων.
Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας το ρόλο που θα διατελέσει μελλοντικά η τεχνητή νοημοσύνη, διατύπωσε διάφορες προτάσεις όπως η δημιουργία μιας επιτροπής ειδικών για θέματα τεχνητής νοημοσύνης, ενώ στις αρχές τους έτους παρουσιάστηκε ενώπιον του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη η έκθεση «Generative AI Greece 2030: Τα ενδεχόμενα μέλλοντα της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ελλάδα».
Η έκθεση διατύπωσε 4 σενάρια για την τεχνητή νοημοσύνη στην Ελλάδα:
- Το πρώτο φέρει την ονομασία «τεχνοκοινωνική επιτάχυνση», όπου ο κόσμος περιγράφεται ως ευπροσάρμοστος και απελευθερωμένος από τεχνοφοβικές αγκυλώσεις, ενώ η αειφορία και η αξία του οικοσυστήματος της Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΠΤΝ) βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, μαζί με ένα αρκετά ανθεκτικό φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα.
- Στο δεύτερο σενάριο, τον «τεχνο-νάνο», κυριαρχεί μεν η ανοιχτή οικονομία και μια δέσμη ευνοϊκών πολιτικών προθέσεων, ωστόσο το οικοσύστημα της ΠΤΝ χάνει τη δυναμική του και δεν αποτελεί προτεραιότητα, λόγω υπερβολικών ρυθμίσεων και αυστηρών γραφειοκρατικών κανονισμών.
- Το τρίτο σενάριο περιγράφεται με τον όρο «τεχνοκοινωνική βραδυπορία» και αντιπροσωπεύει ένα καχεκτικό ή υπανάπτυκτο οικοσύστημα ΠΤΝ, σε έναν κλειστό και τεχνοφοβικό κόσμο, παράλληλα με μια σημαντική ένδεια ηθικών και ρυθμιστικών πλαισίων, δημοσίων πολιτικών και θεσμικών παρεμβάσεων.
- Ενώ το τέταρτο σενάριο απεικονίζει έναν «τεχνο-γίγαντα» με γυάλινα πόδια και αντιπροσωπεύει ένα οικοσύστημα ΠΤΝ που αντανακλά μεν την παγκόσμια τεχνολογική έκρηξη, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον που αδυνατεί να μετατρέψει την ταχύτητα σε προσαρμογή, να ενσωματώσει τις σύγχρονες τεχνο-εξελίξεις και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και ευκαιρίες που αυτές προσφέρουν.
Δεν προχωρούν σε επενδύσεις ΑΙ οι ελληνικές επιχειρήσεις
Βάσει έρευνας της Deloitte, σχετικά με τον αντίκτυπο του Gen AI στο ΑΕΠ της χώρας, η επίδρασή του προβλέπεται πολύ σημαντική, με τον σωρευτικό αντίκτυπό του να υπολογίζεται στο +5,5% επί του ΑΕΠ της χώρας ως το 2030 (ήτοι €10,7 δισ.) και ο οποίος αντίκτυπος, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, μπορεί να αγγίξει ακόμα και το +9,8%, στο πλέον ευνοϊκό σενάριο.
Η Γενετική Τεχνητή Νοημοσύνη (Gen AI) αναφέρεται σε μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που έχουν σχεδιαστεί για να παράγουν νέο πρωτογενές περιεχόμενο, επιλύοντας προβλήματα ανοικτού τύπου με την εκτέλεση ευφυούς ανθρώπινης δράσης, κάτι που δεν είναι εφικτό με την «παραδοσιακή» τεχνητή νοημοσύνη. Αξίζει να σημειωθεί, ότι περίπου το 50% αυτής της επίδρασης εκτιμάται ότι θα προέλθει από 5 κλάδους της οικονομίας: Χρηματοπιστωτικές και Ασφαλιστικές Υπηρεσίες, Χονδρικό Εμπόριο, Μεταποίηση, Παροχή Υπηρεσιών και Ενημέρωση & Επικοινωνία.
Το 80% των επιχειρήσεων θεωρεί ότι η ΤΝ θα αναβαθμίσει το ανθρώπινο δυναμικό, το 20% των επιχειρήσεων θα επενδύσει στο άμεσο μέλλον, και μόλις το 12% επενδύει ήδη στην ΤΝ.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η υιοθέτηση του Gen AI στις ελληνικές επιχειρήσεις όλων των κλάδων της οικονομίας βρίσκεται ακόμη σε νηπιακό στάδιο, με το 15% περίπου των ερωτηθέντων επιχειρήσεων να απαντά ότι έχει ξεκινήσει να πειραματίζεται με την εν λόγω προηγμένη ψηφιακή τεχνολογία, παρόλο που 8 στις 10 επιχειρήσεις πιστεύουν πως η υιοθέτηση λύσεων Gen AI μπορεί να βελτιώσει την αποδοτικότητα και να ενισχύσει την ανάπτυξή τους.
Επίσης, 2 στις 3 εταιρείες του κλάδου ψηφιακής τεχνολογίας δηλώνουν ότι δεν έχουν ακόμα προσαρμόσει τη στρατηγική τους για την ενσωμάτωση λύσεων Gen AI. Ταυτόχρονα, 3 στις 5 εταιρείες του κλάδου εκτιμούν ότι η έλευση του Gen AI θα δημιουργήσει σημαντικές ανάγκες υποστήριξης των λοιπών κλάδων της οικονομίας, διογκώνοντας έτσι την πρόκληση που αντιμετωπίζουν στην εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού, καθώς υφίσταται σημαντικό κενό μεταξύ προσφοράς και ζήτησης σε ειδικούς ΤΠΕ.
Τα ευρήματα έρευνας της Kaspersky
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της νέας διεθνούς έρευνας της Kaspersky, η συντριπτική πλειονότητα (92%) των C-suite (διοικητικών) στελεχών μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων παραδέχεται ότι οι εργαζόμενοί τους χρησιμοποιούν τακτικά εφαρμογές Generative AI (όπως το ChatGPT, το bard της Google κλπ.). Μάλιστα, τέσσερις στους δέκα (40%) ανέφεραν ότι οι εφαρμογές αυτές αποτελούν πλέον βασικό εργαλείο για την υποστήριξη μιας σειράς καθηκόντων. Ταυτόχρονα, η μεγάλη πλειονότητα του δείγματος (72%) εκφράζει ανησυχία για τους πιθανούς κινδύνους ασφάλειας που προκύπτουν από τη συστηματική χρήση εφαρμογών Generative AI, καθιστώντας πιθανή τη διαρροή ευαίσθητων δεδομένων αλλά ακόμη και την πλήρη απώλεια ελέγχου των λειτουργιών της επιχείρησης.
Στην έρευνα μεγάλο τμήμα των ανώτερων στελεχών διατυπώνει έντονους προβληματισμούς σχετικά με την ασφάλεια, με την πλειονότητα να φοβάται το ενδεχόμενο οι εργαζόμενοι να κοινοποιούν ευαίσθητα δεδομένα της εταιρείας (72%) και των πελατών της (71%) χρησιμοποιώντας πλατφόρμες Generative AI.
Σχετικά με τα τμήματα τα οποία θα μπορούσαν να αυτοματοποιηθούν, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες, στην πρώτη θέση βρίσκεται το Μάρκετινγκ (34%), ακολουθούν το Οικονομικό τμήμα (15%) και το τμήμα Επικοινωνίας (14%), ενώ στην τέταρτη θέση (11%) βρίσκεται το τμήμα Πωλήσεων. Τα τμήματα IT και κυβερνοασφάλειας βρίσκονται πολύ χαμηλά στη λίστα με μόλις 6%.
Ωστόσο, παρά τις ανησυχίες και τα πλάνα επέκτασης της χρήσης Generative AI, μόλις το 20% του δείγματος ανέφερε πως έχει συζητηθεί σε ανώτερο επίπεδο η θέσπιση κανόνων για τη χρήση των συγκεκριμένων εφαρμογών, ενώ σχεδόν κανείς (1%) δεν προχώρησε σε απαγόρευση της χρήσης Generative AΙ στον χώρο εργασίας.