Γαλλία: Ανάσα στις αγορές μετά το ξεπούλημα της προηγούμενης εβδομάδας

«Αγόρασε στη φήμη και πούλα στην είδηση»… Παραφράζοντας τη γνωστή επενδυτική ρήση, οι αγορές κλυδωνίστηκαν έντονα την περασμένη εβδομάδα εν μέσω φόβων για την άνοδο της ακροδεξιάς στη Γαλλία. Ένα μαζικό ξεπούλημα σε μετοχές και ομόλογα, «έσβησε» εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ από τις γαλλικές αγορές, συμπαρασύροντας τα ομόλογα και άλλων χωρών της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων και τα ελληνικά.

Τα αποτελέσματα, αν και επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες, δεν φαίνεται επί του παρόντος να επιβεβαιώνουν τους χειρότερους φόβους: το ακροδεξιό RN δείχνει ότι δεν θα μπορέσει να εξασφαλίσει τη απαραίτητη πλειοψηφία στη Βουλή και θα αναγκαστεί να «συγκατοικήσει» με τον πρόεδρο Μακρόν. Αναλυτές μάλιστα δεν κρύβουν ότι μια πολιτική αστάθεια, είναι προτιμότερη από την «σταθερότητα» της ακροδεξιάς πλειοψηφίας.

Γαλλία: Χαμένη η οικονομία όποιος κι αν κερδίσει στις εκλογές

Η αποφυγή του χειρότερου σεναρίου, αποτυπώνεται και στις αγορές. Ήδη, από το άνοιγμα των ασιατικών αγορών το ευρώ κινήθηκε έντονα ανοδικά, μια τάση την οποία συνεχίζει.

Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια άνοιξαν με σημαντικά κέρδη με τον CAC να ενισχύεται πάνω από 2% και οι αποδόσεις των ομολόγων αποκλιμακώνονται. Παράλληλα, το ασφάλιστρο κινδύνου των γαλλικών ομολόγων που εκτινάχθηκε στα υψηλότερα επίπεδα από την περίοδο της κρίσης χρέους, αποκλιμακώνεται.

«Ο φόβος είχε ήδη προεξοφληθεί στις αγορές, επομένως δεν υπήρχε πραγματική περίπτωση πτώσης σήμερα το πρωί», σχολίασε ο Stephane Ekolo, στρατηγικός μετοχών στην TFS Derivatives. «Αυτό που φοβάμαι για τη Γαλλία μετά τις εκλογές είναι μια στιγμή Λιζ Τρας και μια έκρηξη άγχους για το γαλλικό χρέος».

«Έχουμε τώρα μπροστά μας μια εβδομάδα με έντονο παζάρι», αναφέρει από την πλευρά του ο Joachim Klement, επικεφαλής στρατηγικής, λογιστικής και βιωσιμότητας στη Liberum Capital, ο οποίος αναμένει ότι το ευρώ θα ενισχυθεί κατά τη διάρκεια της εβδομάδας καθώς δημιουργούνται συμμαχίες για τη περιορισμό της ισχύος του κόμματος της Λεπέν.

Το παζάρι για τη Γαλλία και η ΕΚΤ

Οι επόμενες ημέρες μέχρι τον δεύτερο γύρο των εκλογών στη Γαλλία, αναμένεται ιδιαιτέρως θερμές. Οι πιθανότητες του RN να κερδίσει την εξουσία την επόμενη εβδομάδα θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές συμφωνίες που θα κάνουν οι αντίπαλοί του τις επόμενες ημέρες. Στο παρελθόν, κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα συνεργάστηκαν για να απομακρύνουν το RN από την εξουσία, αλλά αυτή η δυναμική, γνωστή ως «ρεπουμπλικανικό μέτωπο», είναι λιγότερο βέβαιη από ποτέ.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν φτάσει το 50% στον πρώτο γύρο, οι δύο πρώτοι υποψήφιοι προκρίνονται αυτόματα στον δεύτερο γύρο, καθώς και όλοι όσοι έχουν το 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων. Στον δεύτερο γύρο, όποιος κερδίσει τις περισσότερες ψήφους παίρνει την κάθε εκλογική περιφέρεια.

Το παζάρι στη Γαλλία ξεκίνησε σχεδόν αμέσως το βράδυ της Κυριακής. Ο Μακρόν κάλεσε τους ψηφοφόρους να συσπειρωθούν πίσω από υποψηφίους που είναι «σαφώς ρεπουμπλικάνοι και δημοκρατικοί», κάτι που, με βάση τις πρόσφατες δηλώσεις του, θα απέκλειε υποψηφίους από το RN και από το σκληρό αριστερό κόμμα France Unbowed (LFI). Οι πολιτικοί ηγέτες από την κεντροαριστερά και την ακροαριστερά κάλεσαν τους τρίτους υποψηφίους τους να αποχωρήσουν.

Τι θα κάνουν οι αγορές

Παρά τη θετική πρώτη αντίδραση, η κατάσταση στις αγορές κρίνεται αρκετά εύθραυστη. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι οι αναλυτές, που δεν αποκλείουν ένα ακόμα ξεπούλημα στις γαλλικές αγορές ομολόγων.

Μέσα στο κλίμα αυτό, ξεκινά σήμερα στην Πορτογαλία το ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αν και επί του παρόντος διαψεύδεται, υπάρχουν έντονες εικασίες ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να παρέμβει, προκειμένου να στηρίξει το γαλλικό χρέος, προκαλώντας ήδη την έντονη αντίδραση του Βερολίνου.

Έτοιμη (;) να παρέμβει η ΕΚΤ στα γαλλικά ομόλογα – Η αντίδραση του Βερολίνου

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Κρίστιαν Λίντνερ προέτρεψε την περασμένη εβδομάδα την ΕΚΤ να μείνει στο περιθώριο, προειδοποιώντας ότι εάν παρέμβει για να αμβλύνει οποιαδήποτε χρηματοπιστωτική αναταραχή μετά τη γαλλική ψηφοφορία, θα «εγείρει ορισμένα οικονομικά και συνταγματικά ζητήματα».

Πάντως παράγοντες της Τραπέζης της Ελλάδος, ανέφεραν στον ΟΤ, ότι δεν υπάρχει στο τραπέζι «κάποια σκέψη για παρέμβαση»

Στο μικροσκόπιο τα ψιλά γράμματα

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζουν οι Financial Times, οι παρατηρητές της αγοράς ελέγχουν τα ψιλά γράμματα του τελευταίου σχεδίου αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ για να δουν τι θα μπορούσε να κάνει εάν η επόμενη γαλλική κυβέρνηση προχωρήσει σε ένα «ξεφάντωμα δαπανών» που οδηγεί σε επιζήμιες συγκρούσεις με την ΕΕ και τις χρηματοπιστωτικές αγορές για το αυξανόμενο χρέος της.

Ειδικότερα, οι επενδυτές φοβούνται ότι ένα ευρύτερο ξεπούλημα του γαλλικού χρέους θα μπορούσε να προκαλέσει μετάδοση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με τις εθνικές αποδόσεις να αρχίζουν να αποκλίνουν σημαντικά μεταξύ τους.

«Εάν ο κίνδυνος κατακερματισμού στη Γαλλία αυξηθεί σε ανησυχητικά επίπεδα, η ΕΚΤ θα παρέμβει όπως είναι απαραίτητο και θα διαφυλάξει την ακεραιότητα του ευρώ», δήλωσε η Sabrina Khanniche, ανώτερη οικονομολόγος στην Pictet Asset Management.

Ο Fabio Panetta, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ιταλίας, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να είναι «έτοιμη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες» των κραδασμών που προκαλούνται από «μια αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας εντός των χωρών».

Ο Ιταλός συμμετέχει επίσης στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ και πρόσθεσε ότι η τράπεζα θα πρέπει να είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει την «πλήρη γκάμα εργαλείων».

Όταν η ΕΚΤ ανακοίνωσε το «μέσο προστασίας μετάδοσης» πριν από δύο χρόνια – δίνοντας στον εαυτό της τη δύναμη να βοηθήσει μια χώρα σε κρίση αγοράζοντας απεριόριστα ποσά του χρέους της – οι περισσότεροι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ήλπιζαν ότι θα κρατούσε υπό έλεγχο τις αγορές χωρίς να χρειαστεί ποτέ να χρησιμοποιηθεί.

Πρώτο τεστ

Οι εκλογές της Γαλλίας απειλούν να αποτελέσουν την πρώτη δοκιμή του TPI, που είχε ως στόχο «να αντιμετωπίσει την αδικαιολόγητη, άτακτη δυναμική της αγοράς» που απειλεί τη νομισματική πολιτική της Ευρωζώνης.

Οι οικονομολόγοι διαφωνούν, ωστόσο, σχετικά με το εάν ο σχεδιασμός του ακόμη μη δοκιμασμένου συστήματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων της ΕΚΤ θα την εμπόδιζε να αγοράσει γαλλικά ομόλογα.

Η κεντρική τράπεζα έχει θέσει τέσσερα κριτήρια για την ενεργοποίηση του TPI και το πρώτο λέει ότι μια χώρα πρέπει να «συμμορφώνεται με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ».

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι θα ανοίξει «διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος» κατά του Παρισιού για την ύπαρξη δημοσιονομικού ελλείμματος 5,5% του ΑΕΠ, πολύ πάνω από το όριο του 3 τοις εκατό σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.

Κάποιοι υποθέτουν ότι αυτό σημαίνει ότι η Γαλλία έχει ήδη αποκλειστεί. «Θα ήταν παράνομο για την ΕΚΤ να χρησιμοποιήσει το TPI στην περίπτωση της Γαλλίας», έγραψε ο Έρικ Ντορ, καθηγητής οικονομικών στο IESEG School of Management στο Παρίσι, στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης X.

Τα περιθώρια για τη Γαλλία

Ωστόσο, οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ είναι ιδιωτικά πεπεισμένοι ότι έχουν αρκετό περιθώριο για να χρησιμοποιήσουν το νέο σύστημα, ακόμη κι αν μια χώρα όπως η Γαλλία κριθεί επίσημα ότι παραβιάζει τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ. Η κεντρική τράπεζα είπε επίσης ότι τα τέσσερα κριτήρια θα «αποτελούσαν μόνο συμβολή» σε οποιαδήποτε απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της.

Το βασικό κριτήριο για να αποφασιστεί αν θα ενεργοποιηθεί το TPI είναι πιθανό να είναι εάν η αντίδραση της αγοράς κριθεί ως «άτακτη».

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Philip Φιλίπ Λέιν, άφησε να εννοηθεί πρόσφατα όταν υποβάθμισε το sell-off στις γαλλικές αγορές που ακολούθησε την ανακοίνωση των εκλογών, καθώς οι επενδυτές «επανεκτιμούν τα θεμελιώδη μεγέθη», αντιπαραβάλλοντάς το με αυτό που ονόμασε «μια άτακτη δυναμική της αγοράς».

Εάν οι πολιτικές της επόμενης γαλλικής κυβέρνησης τρομοκρατήσουν τους επενδυτές και προκαλέσουν μια απότομη αλλά τακτική ανατιμολόγηση των γαλλικών περιουσιακών στοιχείων, η ΕΚΤ είναι απίθανο να δράσει, ειδικά καθώς οι αξιωματούχοι ελπίζουν ότι η πειθαρχία της αγοράς θα ενθαρρύνει τις χώρες να σεβαστούν τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ.

Αλλά εάν προκαλέσει έναν πλήρη πανικό στην αγορά με τους επενδυτές να πωλούν αδιάκριτα όχι μόνο γαλλικά περιουσιακά στοιχεία αλλά και άλλους τίτλους χωρών με υψηλό χρέος όπως η Ιταλία, η κεντρική τράπεζα φαίνεται βέβαιο ότι θα ενεργήσει.

«Είμαι βέβαιος ότι στην ΕΚΤ κάνουν ήδη το ερώτημα στον εαυτό τους», δήλωσε ο Ludovic Subran, επικεφαλής οικονομολόγος της γερμανικής ασφαλιστικής εταιρείας Allianz. «Αν η Γαλλία περάσει σε κρίση, σημαίνει ότι η Ιταλία είναι επίσης πιθανό να βρεθεί σε κρίση και η ΕΚΤ θα πρέπει να δράσει».

Παρεμβάσεις στο παρελθόν

Στο παρελθόν, τέτοιου είδους κραδασμοί ώθησαν την ΕΚΤ να παρέμβει. Ο πρώην επικεφαλής Μάριο Ντράγκι έδωσε μια αξέχαστη υπόσχεση το 2012 να κάνει «ό,τι χρειάζεται» για να διευθετήσει τις αγορές μετά την ελληνική κρίση χρέους που απείλησε να καταστρέψει το ευρώ.

«Εάν τα ιταλικά spread διευρυνθούν μαζικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να ενεργοποιήσει το TPI για να αποτρέψει την εξάπλωση μιας κρίσης σε αθώους παρευρισκόμενους», δήλωσε ο Christian Kopf, επικεφαλής σταθερού εισοδήματος στη γερμανική επενδυτική Union Investment Management. «Αλλά η άποψή μου είναι ότι απέχουμε ακόμη πολύ από μια τέτοια παρέμβαση στην αγορά».