Ελληνικές επιχειρήσεις: Που υστερούν, οι ευκαιρίες που ανοίγονται σε θέματα παραγωγικής AI

Η Ελλάδα βρίσκεται προς το παρόν πιο πίσω από το μέσο όρο όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνολογιών παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) αλλά εξακολουθεί να είναι μπροστά όσον αφορά θέματα ταλέντων και έρευνας. Για το λόγο αυτό δημιουργείται τώρα ευκαιρία ώστε να υπάρξει στρατηγικός σχεδιασμός για να μάθει η χώρα να εκμεταλλεύεται τα ταλέντα της. Τόσο για λόγους ανάπτυξης της σχετικής τεχνολογίας σε βάθος χρόνου όσο και για να επωφεληθούν οι εγχώριες επιχειρήσεις –οι οποίες εκδηλώνουν μεγάλο ενδιαφέρον ήδη για το ΑΙ. Αυτό διαφαίνεται επιτακτικό καθώς τέτοια ταλέντα προς το παρόν φαίνεται να φεύγουν στο εξωτερικό για να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους.

Τα συμπεράσματα αυτά παρουσιάστηκαν από την McKinsey στην Ελλάδα στα πλαίσια ενημέρωσης για τις τεχνολογίες ΑΙ που αναπτύσσει η εταιρεία μέσω της θυγατρικής της QuantumBlack. Την παρουσίαση πραγματοποίησαν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της McKinsey & Company Ελλάδας και Κύπρου, κ. Γιώργος Τσόπελας, ο managing partner του γραφείου της McKinsey στην Αθήνα κ. Λευτέρης Χαραλάμπους και ο partner της McKinsey, επικεφαλής της QuantumBlack, κ. Χριστόφορος Αναγνωστόπουλος.

Οι εργαζόμενοι είναι έτοιμοι για τις αλλαγές που φέρνει η τεχνητή νοημοσύνη – Οι ηγέτες;

Ελλάδα και ΑΙ

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά. Με βάση στοιχεία της QuantumBlack AI, by McKinsey, η Ελλάδα ξεκινά από σχετικά αδύναμη θέση όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη και «θα χρειαστεί να αυξήσει τις στρατηγικές προσπάθειές της, να επενδύσει σε ικανότητες και καινοτομία» προκειμένου να επωφεληθεί από τις οικονομικές ευκαιρίες που δημιουργεί το ΑΙ.

Είναι ενδεικτικό ότι από 62 χώρες του δείγματος η Ελλάδα βρίσκεται στη θέση 58όσον αφορά το λειτουργικό περιβάλλον (Operating Environment) του ΑΙ. Όσον αφορά όμως το ταλέντο βρίσκεται στην θέση 27 και όσον αφορά τη σχετική έρευνα (Research) βρίσκεται στη θέση 29.

Όπως αναφέρει η QuantumBlack AI by McKinsey, «Οι ελληνικές επιχειρήσεις πλήττονται από το ΑΙ brain drain (φυγή μυαλών). (…) Οι ελληνικές επιχειρήσεις λειτουργούν σε ένα λιγότερο φιλικό περιβάλλον για την συγκεκριμένη τεχνολογία, με έλλειψη σχετικών τεχνικών υποδομών (με την Ελλάδα να έρχεται 58η από 62 χώρες στην σχετική έρευνα της Tortoise Global AI index) και έλλειψη πλαισίου διακυβέρνησης, οργανωτικού και λειτουργικού μοντέλου (51η από 62 χώρες). Οι ελληνικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται επίσης να βρουν ανθρώπινο δυναμικό με την κατάλληλη κατάρτιση, παρότι σε χώρους επαγγελματικής δικτύωσης όπως το LinkedIn, η διείσδυση των δεξιοτήτων Ελλήνων επαγγελματιών σε Τεχνητή Νοημοσύνη και Επιστήμη Δεδομένων παρουσιάζεται υψηλότατη. Σε δεύτερη ανάγνωση αυτό δεν αποτελεί παράδοξο, καθώς η Ελλάδα είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους (ποσοστιαία) εξαγωγείς ταλέντου στο συγκεκριμένο τομέα, πράγμα που υποδηλώνει πως το ΑΙ brain drain αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα πλήγματα στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας», σημειώνεται.

Ενδιαφέρονται οι ελληνικές επιχειρήσεις

Το ενδιαφέρον των εταιρειών σε κάθε περίπτωση είναι μεγάλο. Το 70% των μεγάλων επιχειρήσεων συνεργάζεται ήδη με τη McKinsey, και η συνεργασία αυτή αφορά και θέματα τεχνητής νοημοσύνης, όπως ανέφερε ο κ. Λευτέρης Χαραλάμπους. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί πολύ με το να εκμεταλλευτεί τα ταλέντα της στον τομέα αυτό καθώς η στιγμή είναι κρίσιμη για να δράσει στρατηγικά η χώρα, σημειώνει ο κ. Χριστόφορος Αναγνωστόπουλος. Για λόγους σύγκρισης αναφέρεται ότι ήδη το 92% των εταιρειών που ανήκουν στο δείκτη Fortune 500 υιοθετούν την τεχνητή νοημοσύνη

Αυτή τη στιγμή, από τη χώρα μας υπάρχει σημαντική διαρροή προς το εξωτερικό ταλέντων στο ΑΙ, με αποτέλεσμα να πλήττεται η ικανότητα της χώρας να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η τεχνητή νοημοσύνη, δείχνουν στοιχεία της QuantumBlack.

Ειδικότερα, αναφέρεται ότι όσον αφορά το μέσο όρο από το 2019 έως το 2022 για χώρες που έχουν 100.000 ή περισσότερα μέλη στο LinkedIn, η χώρα μας καταγράφει μετά την Ινδία τη μεγαλύτερη φυγή προς το εξωτερικό για ταλέντα στο ΑΙ. Ακολουθούν οι Λιθουανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τουρκία, Κροατία, Ρουμανία, Ιταλία και Νότιος Αφρική. Αντίθετα, τι; Μεγαλύτερες εισροές τέτοιων ταλέντων καταγράφουν το Λουξεμβούργο, ο Καναδάς, η Γερμανία, η Ιαπωνία, η Εσθονία, η Ολλανδία, η Ιρλανδία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Φιλανδία, η Βρετανία και οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία.

Οι κλάδοι που επηρεάζονται

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας η συχνή χρήση της παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (gen ΑΙ) στο εργασιακό περιβάλλον έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με το 2023:

• Μέσα και Επικοινωνίες: 45% (από 21%)
• Τεχνολογία: 54% (από 39%)
• Επιχειρήσεις, νομικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες: 57% (από 23%)
• Ενέργεια: 35% (από 11%)
• Προηγμένες βιομηχανίες: 27% (από 20%)
• Καταναλωτικά αγαθά και λιανική: 33% (από 18%)
• Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες: 26% (από 24%)
• Υγεία: 31% (από 16%)

«Στην Ελλάδα, η διείσδυση της Τεχνητής Νοημοσύνης αλλά και του ίδιου του ψηφιακού μετασχηματισμού ο οποίος αποτελεί σε μεγάλο βαθμό προϋπόθεσή της, εξακολουθεί να υστερεί κατά περίπου 50% σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους. Εντούτοις, το ποσοστό των εταιρειών που εξετάζουν την υιοθέτηση συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης διπλασιάστηκε από το 2021 μέχρι το 2023», αναφέρεται.

Οι πέντε τομείς και στη χώρα μας

Οι πέντε τομείς στους οποίους αναμένεται να έχει τον μεγαλύτερο θετικό αντίκτυπο παγκοσμίως η διείσδυση των συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης είναι αυτοί της Τεχνολογίας και Πληροφορικών Συστημάτων, της εκπαίδευσης, των τηλεπικοινωνιών, των επιστημών υγείας, και του τραπεζικού και ασφαλιστικού τομέα. Πολλοί από αυτούς τους τομείς είναι ενεργοί και στον ελληνικό χώρο, γεγονός ελπιδοφόρο για το συνολικό πιθανό αντίκτυπο της Τεχνητής Νοημοσύνης στην εγχώρια οικονομία, εκτιμά η McKinsey και η QuantumBlack.

Αυτοματοποίηση για το 50% των ωρών εργασίας

Η μεγάλη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης αναμένεται ότι τα επόμενα χρόνια θα οδηγήσει σε αυτοματοποίηση σημαντικού ποσοστού (έως 50%) από τις ανθρώπινες ώρες εργασίας. Όμως αυτό θα σημάνει πως θα υπάρξει αύξηση της απασχόλησης σε άλλες δραστηριότητες οι οποίες θα ενισχύονται καθώς η επίδραση του ΑΙ στην εργασία θα γίνονται όλο και πιο κατανοητές. Η τάση αυτή είναι που έχει δημιουργήσει και τους φόβους που καταγράφονται σήμερα για την επέλαση του ΑΙ ειδικά στις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Ο φόβος για απώλειες θέσεων εργασίας λόγω του ΑΙ

Στην Ελλάδα εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλος φόβος για απώλειες θέσεων εργασίας λόγω του ΑΙ με το ποσοστό αυτό να κυμαίνεται κοντά στο 25%. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό ανάμεσα σε έντεκα συνολικά χώρες, με το μέσο όρο αυτών να κυμαίνεται στο 15% περίπου. Τις μεγαλύτερες ανησυχίες μετά την Ελλάδα καταγράφονται σε Πολωνία και Σλοβακία. Οι μικρότερες ανησυχίες στο δείγμα αυτό των χωρών καταγράφονται στην Τσεχία με 7% περίπου.

Η παρουσία της McKinsey

H McKinsey and Company ενισχύει την παρουσία του κέντρου αριστείας της στην Τεχνητή Νοημοσύνη με τη QuantumBlack, προωθώντας την καινοτομία σε αυτό το δυναμικά αναπτυσσόμενο τεχνολογικό πεδίο και στην ελληνική αγορά, όπως ανακοίνωσε η εταιρεία.

Πρόκειται για μια στρατηγική απόφαση που έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η χρήση των εργαλείων παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (gen ΑΙ) από τις επιχειρήσεις καταγράφει κατακόρυφη αύξηση, σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, όπως αποτυπώνεται και στην πιο πρόσφατη μελέτη “State of AI in early 2024: Gen AI adoption spikes and starts to generate value” της QuantumBlack, AI by McKinsey, το 2024 αποτελεί ορόσημο για την πρακτική ενσωμάτωσή της στην καθημερινή λειτουργία των επιχειρήσεων.

Ενδεικτικά, σε διάστημα μόλις 10 μηνών, η υιοθέτηση της παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (gen ΑΙ) φέρεται να έχει διπλασιαστεί, με τις επιχειρήσεις που την εμπιστεύτηκαν πρώτες, να καταγράφουν ήδη βελτιωμένα οικονομικά στοιχεία. Εντούτοις, περίπου 9 στα 10 έργα που ξεκινούν στο πεδίο της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν το πιλοτικό στάδιο και να φτάσουν στην πλήρη υλοποίηση. Γεγονός που καταδεικνύει και την περιπλοκότητα της υιοθέτησης τέτοιων συστημάτων σε ευρεία κλίμακα, σημειώνεται.

Το προφίλ των δύο εταιρειών

Η McKinsey & Company παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε εταιρείες, μη κυβερνητικούς οργανισμούς και κυβερνήσεις, και έχει παρουσία σε περισσότερες από 65 χώρες και 130 γραφεία παγκοσμίως. Μεταξύ άλλων οι υπηρεσίες της καλύπτουν θέματα στρατηγικής, οικονομικής ανάπτυξης, οργάνωσης, τεχνολογίας, και διαχείρισης κινδύνου.

Η QuantumBlack ιδρύθηκε το 2009 και το 2015 εξαγοράστηκε από τη McKinsey & Company. Σήμερα, η QuantumBlack, AI by McKinsey δραστηριοποιείται σε 50 χώρες, με περισσότερους από 7.000 εξειδικευμένους συμβούλους με δεξιότητες σε όλο το φάσμα της τεχνητής νοημοσύνης (AI) -από την επιστήμη και τη μηχανική δεδομένων(Data Science, Data Engineering) έως τον σχεδιασμό της εμπειρίας και την τεχνολογική υλοποίηση- που αναπτύσσουν λύσεις τεχνητής νοημοσύνης με ευρεία εφαρμογή.