«Επικίνδυνες αποστολές» σε ταραγμένους καιρούς

Σε ταραγμένα ύδατα, όπου η ανασφάλεια κυριαρχεί, εξακολουθούν να πλέουν οι ελληνικές εξαγωγές. Οι συνθήκες στο διεθνές εμπόριο επιδεινώθηκαν ραγδαία την τελευταία διετία, με πολλές βεβαιότητες να ανατρέπονται βίαια και την αβεβαιότητα να λειτουργεί αποτρεπτικά στην ανάληψη επιχειρηματικού ρίσκου, καθιστώντας εξαιρετικά απαιτητική υπόθεση τη σύναψη συμφωνιών.

Οι πολεμικές συγκρούσεις σε Ουκρανία και Γάζα και οι αιφνίδιες επιθέσεις των Χούθι σε εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα αποδιοργάνωσαν περαιτέρω την εφοδιαστική αλυσίδα ενώ η εκτόξευση του κόστους δανεισμού υπονομεύει τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των προϊόντων. Επιπρόσθετα, η ανησυχητική άνοδος των πρώτων υλών πέρα από την παραγωγική διαδικασία απειλεί ευθέως τη ζήτηση, η οποία ταλανίζεται από το αυξημένο κόστος ζωής και τον υψηλό πληθωρισμό.

Μια σειρά από εσωτερικές αδυναμίες όπως οι «αρρυθμίες» στην απρόσκοπτη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες γίνονται ακόμη πιο ορατές σήμερα, έρχονται να εμποδίσουν την ανάπτυξη της εξωστρέφειας.

Αποστολή με υψηλό βαθμό δυσκολίας

Υπό αυτές τις αντίξοες συνθήκες, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις καλούνται να αντεπεξέλθουν και να κρατήσουν ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τις διεθνείς αγορές. Και παράλληλα να διατηρήσουν όσα κατέκτησαν με κόπο και θυσίες την τελευταία δεκαετία. Πρόκειται μια εξαιρετικά απαιτητική αποστολή με πολύ υψηλό βαθμό δυσκολίας.

Δεν είναι τυχαία η επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης που παρατηρείται τελευταία, η οποία ευελπιστούμε να είναι συγκυριακή. «Αχτίδα φωτός» αποτελεί η ανάκαμψη της αξίας των εξαγωγών τον περασμένο Απρίλιο κατά 11,1%, ύστερα από μια περίοδο πτώσης που προβλημάτισε έντονα και χτύπησε ένα ηχηρό καμπανάκι για τη συνέχεια.

Σαφέστατα και δεν είναι όλα γκρίζα. Απεναντίας, υπάρχουν πολλά θετικά στοιχεία που μπορεί να αποτελέσουν τη βάση για ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη, όταν η κατάσταση ομαλοποιηθεί. Ολοι αναγνωρίζουν ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Τόσο από την Ελλάδα όσο και το εξωτερικό.

Πιστωτική επέκταση και «ακριβό χρήμα»

Το εθνικό στρατηγικό σχέδιο εξωστρέφειας που εκπόνησε η κυβέρνηση αναμφισβήτητα κινείται επίσης προς τη σωστή κατεύθυνση και έχει αποδώσει καρπούς. Για πρώτη φορά υπάρχει ξεκάθαρος «οδικός χάρτης», με συγκεκριμένους στόχους. Επιπλέον, υποστηρικτικά λειτουργεί η εξυγίανση των τραπεζικών ιδρυμάτων και η βούλησή τους να στηρίξουν έμπρακτα την πορεία ανάκαμψης αποκαθιστώντας τις ροές χρηματοδότησης

Ενθαρρυντικό είναι και το σήμα που έστειλε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με την πρώτη μείωση των επιτοκίων μέσα στον Ιούνιο μετά το 2019. Ολα δείχνουν ότι ο κύκλος της νομισματικής σύσφιγξης στην ευρωπαϊκή ήπειρο έφθασε στο τέλος του. Κάτι που αναμένεται να δώσει ανάσες στον επιχειρηματικό κόσμο από τον βραχνά του ακριβού χρήματος.

«Κλειδί» οι μεταρρυθμίσεις

Πολλά ωστόσο μένει να γίνουν. Δεν πρέπει στιγμή να εφησυχάσουμε και να πιστέψουμε ότι φθάσαμε στο τέλος του δρόμου. Αντίθετα, πρέπει να εργαστούμε ακόμη πιο σκληρά για να θέσουμε τις βάσεις για μια οικονομία που θα είναι βιώσιμη σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και θα αντέχει σε κάθε είδους κραδασμούς.

Η κρίση και οι συνέπειες που βίωσε ο ελληνικός λαός πρέπει να γίνουν μάθημα και ταυτόχρονα «πιλότος» για ένα καλύτερο μέλλον. Θα πρέπει να γυρίσουμε οριστικά σελίδα και να μην επιτρέψουμε πισωγυρίσματα, τα οποία θα έχουν ολέθρια αποτελέσματα.

Στο επίκεντρο χρειάζεται να βρεθούν οι μεταρρυθμίσεις που θα δημιουργήσουν περισσότερο πλούτο και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Και ταυτόχρονα θα βοηθήσουν στην προσέλκυση ταλαντούχων εργαζομένων, οι οποίοι θα δώσουν προστιθέμενη αξία στα ελληνικά προϊόντα.

Παραγωγική ανασυγκρότηση και Ταμείο Ανάκαμψης

Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί και στην ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η οποία θα τροφοδοτεί τη μεταποίηση και τη βιομηχανία με πρώτες ύλες και προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές. Από εκεί θα έρθει το μεγάλο άλμα της οικονομίας και τα μεγάλα οφέλη για την κοινωνία.

Η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην ανασυγκρότηση του παραγωγικού ιστού. Πρόκειται για ένα τεράστιο «όπλο» που πρέπει η χώρα να εκμεταλλευθεί στο έπακρο προκειμένου να αλλάξει επίπεδο και… πίστα.

Αρκεί βεβαίως να αποφευχθούν οι «αστοχίες» και τα φάλτσα που παρατηρήθηκαν στη διαχείριση κοινοτικών πόρων στο παρελθόν. Δεν πρέπει να χαθεί άλλη μια ευκαιρία. Οφείλουμε να αποδείξουμε ότι έχουμε μάθει από τα λάθη μας και προχωράμε μπροστά με σχέδιο και όραμα.

Στην εξίσωση οφείλουν να μπουν δύο ακόμη παράμετροι:

• Πρώτον, ο τουρισμός που μπορεί να ξεκλειδώσει αμέτρητες προοπτικές. Οι πάνω από 30 εκατομμύρια τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα κάθε χρόνο συνιστούν μια τεράστια «δεξαμενή» υποψήφιων πελατών. Οι συγκεκριμένοι μπορεί να γίνουν οι καλύτεροι πρεσβευτές των «made in Greece» προϊόντων, κυρίως των τροφίμων, υπό την προϋπόθεση ότι θα εντρυφήσουν στην ποιοτική ανωτερότητά τους.
• Δεύτερον, η καινοτομία που μπορεί να αποτελέσει «διαβατήριο» για να μεγαλώσουν οι ελληνικές εξαγωγές το διεθνές αποτύπωμά τους. Και αυτό γιατί μπορεί να δώσει την αναγκαία διαφοροποίηση από τους άμεσους ανταγωνιστές μας.

Οι εξαγωγές είναι και θα συνεχίσουν να είναι βασικός πυλώνας της ελληνικής οικονομίας, ο οποίος μπορεί να ωφελήσει πολλαπλώς την οικονομία και την κοινωνία. Για αυτό και πρέπει να παραμείνουν στον στενό πυρήνα του αναπτυξιακού μοντέλου…

Η κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη είναι πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων

Έντυπη έκδοση το Βήμα