Μεταβιβάσεις ακινήτων: Ποια προβλήματα προκύπτουν

Με… ακαθάριστο ναρκοπέδιο εξακολουθεί να μοιάζει η αγορά των ακινήτων φέρνοντας σε απόγνωση τους συναλλασσομένους. Και το θέμα είναι πως ενώ οι… νάρκες έχουν εντοπιστεί, κανείς από τους υπευθύνους, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν μπαίνει στον κόπο να καθαρίσει το  ναρκοπέδιο αχρηστεύοντας τις νάρκες.

Ειδικότερα, όπως επισημαίνει μιλώντας στα « ΝΕΑ» ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, ακόμη και σήμερα και παρά το γεγονός ότι το πρόβλημα είναι γνωστό, δεκάδες χιλιάδες ακίνητα – και ιδιαίτερα διαμερίσματα πολυκατοικιών σε όλη τη χώρα – εξακολουθούν να παραμένουν εκτός συναλλαγής φέρνοντας σε απόγνωση τους ιδιοκτήτες τους.

Τέλος στη διεκδίκηση οφειλής μετά τον πλειστηριασμό

Μπορεί να ακούγεται παράλογο, αλλά η βασικότερη αιτία του προβλήματος είναι οι ελάχιστες μικροδιαφορές στα αναφερόμενα εμβαδά που διαπιστώνονται από τις επιμετρήσεις για την κατάρτιση της Ταυτότητας Κτιρίου, που ισχύει από την 1η Απριλίου 2022. Για τον λόγο αυτόν πριν μπουν οι τελικές υπογραφές οι συναλλαγές ακυρώνονται.

Μεταβιβάσεις ακινήτων

Ετσι, αν ένας ιδιοκτήτης διαμερίσματος, για παράδειγμα από το 2000, ανακαλύψει από τη σημερινή λεπτομερή επιμέτρηση του μηχανικού ότι το διαμέρισμά του έχει μια οποιαδήποτε διαφορά εμβαδού με το διπλανό του διαμέρισμα, θα πρέπει να πείσει τον γείτονά του να συνυπογράψουν πράξη τροποποίησης της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας της πολυκατοικίας που θα μεταγράψουν νόμιμα, με την οποία θα αποκαταστήσουν τα πραγματικά εμβαδά των ιδιοκτησιών τους για να μπορέσουν στη συνέχεια να κάνουν γονική παροχή στα παιδιά τους ή πώλησή τους.

Αν ο γείτονας δεν συμφωνεί ή απλά δεν ενδιαφέρεται, ή ζητά ανταλλάγματα για να συνυπογράψει, η ιδιοκτησία είναι μπλοκαρισμένη χωρίς καμιά δυνατότητα μεταβίβασής της (!).

Την ίδια ώρα, τα  πράγματα είναι πολύ χειρότερα αν το προαναφερόμενο παράδειγμα αφορά οροφοδιαμέρισμα, δηλαδή είναι μόνο του στον όροφο και δεν υπάρχει γειτονική ιδιοκτησία. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει η πράξη τροποποίησης της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας να υπογραφεί από όλους τους συνιδιοκτήτες (1000/1000) του κτιρίου, πράγμα πλήρως αδύνατον στην πράξη, ιδιαίτερα στις παλαιές και πολυϊδιόκτητες πολυκατοικίες.

Επιπλέον, στην περίπτωση που το σπίτι είναι μονοκατοικία και υπάρχει λάθος στην εμβαδομέτρηση του οικοπέδου ή/και του κτίσματος, χρειάζεται να γίνει διόρθωση του μεταβιβαστικού συμβολαίου με συμμετοχή του πωλητή ή δωρητή του ακινήτου, πράγμα δυσκολότατο στην πράξη, αν μάλιστα αυτός βρίσκεται εν ζωή.

Για τον λόγο αυτόν, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα της αγοράς ακινήτου, είναι τεράστιος και συνεχώς αυξανόμενος ο αριθμός των ιδιοκτητών που διαπιστώνουν ότι έχουν χάσει κάθε δυνατότητα να μεταβιβάσουν τις ιδιοκτησίες τους.

Δεν φαίνεται λύση

Παρότι την επίλυση του θέματος έχουν ζητήσει επίμονα και οι συμβολαιογράφοι αλλά και οι μεσίτες, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το πρόβλημα δεν αναμένεται να λυθεί σύντομα, με αποτέλεσμα να ακυρώνονται πολλές χιλιάδες συμβόλαια και συναλλαγές σε όλη τη χώρα. Η δικαιολογία που προβάλλεται από στελέχη του ΥΠΕΝ είναι πως πρόκειται για ένα ζήτημα που δεν είναι μόνο πολεοδομικό αλλά και νομικό.

Πλήρως παγιδευμένοι

Στο μεταξύ, όπως λένε, από την ΠΟΜΙΔΑ, οι διαμαρτυρίες απ’ όλη τη χώρα συνεχώς αυξάνονται, αφού όλο και περισσότεροι ιδιοκτήτες ενδιαφερόμενοι για μια πώληση ή ακόμη και γονική παροχή αντιλαμβάνονται ότι είναι πλήρως παγιδευμένοι.

«Υπάρχει άμεση ανάγκη κάθε ιδιοκτήτης να μπορεί να διορθώνει το εμβαδόν και το περίγραμμα της ιδιοκτησίας του στο πραγματικό, χωρίς να εξαρτάται ή να εκβιάζεται από τους λοιπούς, εφόσον η πραγματική κατάσταση συμφωνεί με τα σχέδια της οικοδομικής άδειας σύμφωνα με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας και δεν μεταβάλλονται η μορφή, τα χιλιοστά, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις της ιδιοκτησίας και δεν θίγονται όμορες ιδιοκτησίες καθώς και οι κοινόχρηστοι και κοινόκτητοι χώροι του κτιρίου» υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ. Την ίδια ώρα, σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες μοιάζει η αναγνώριση εκτάσεων ως ιδιωτικών όταν διεκδικούνται από το Δημόσιο (!). Αλλη μια εντοπισμένη… νάρκη στο ναρκοπέδιο των συναλλαγών.

Με τις αντιρρήσεις επί των δασικών χαρτών να πλησιάζουν τις 400 χιλιάδες, δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες εξακολουθούν να παραμένουν εγκλωβισμένοι και αναγκάζονται να υποβάλλουν ενστάσεις για την αναγνώριση των εκτάσεών τους ως ιδιωτικών απέναντι στις διεκδικήσεις του Δημοσίου.

Γιατί; Επειδή, όπως λένε πηγές της αγοράς, ακόμη και σήμερα είναι «μπλεγμένο» το τι θεωρείται ιδιωτικό δάσος ή δασική έκταση. Το Δημόσιο διεκδικεί αυτόματα ως δικό του κάθε τι το δασικό, γι’ αυτό και είναι τεράστιος ο αριθμός των αντιρρήσεων και των αιτήσεων προδήλων σφαλμάτων κατά των δασικών χαρτών και εξακολουθούν να βρίσκονται σε εκκρεμότητα.

Η απειλή από τον… αέρα

Μια άλλη… νάρκη είναι ο αέρας που απειλεί την περιουσία χιλιάδων ιδιοκτητών, οι οποίοι χωρίς να το γνωρίζουν θα αναγκαστούν να μοιραστούν περιουσιακά τους στοιχεία με το Δημόσιο (!).

Γιατί θα συμβεί αυτό; Διότι χιλιάδες ιδιοκτήτες – κυρίως εξαιτίας της οικονομικής κρίσης – για να μη φορολογηθούν αδίκως διέγραψαν από το Ε9 τα χιλιοστά τους που αντιστοιχούν σε ανεκπλήρωτο «δικαίωμα υψούν», ή δεν τα δήλωσαν ούτε σε αυτό ούτε στο Κτηματολόγιο.

Σημείωση: στις πολυκατοικίες που κατασκευάζονταν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, ο κατασκευαστής ή ο οικοπεδούχος, ή και οι δύο, συνηθέστατα διατηρούσαν ως ιδιαίτερη οριζόντια ιδιοκτησία ένα ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του οικοπέδου, προκειμένου να το αποδώσουν σε μελλοντικούς ορόφους («δικαίωμα υψούν»), με  δικαίωμα μονομερούς ανακατανομής των ποσοστών συγκυριότητας του δικαιώματος αυτού στο οικόπεδο.

Ωστόσο, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτών, οι συντελεστές δόμησης εξαντλήθηκαν εξ αρχής ή μειώθηκαν αργότερα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον οποιαδήποτε δυνατότητα υλοποίησης αυτών των δικαιωμάτων.

Πώς αρχίζει το πρόβλημα

Το προαναφερόμενο ποσοστό συνιδιοκτησίας, χαρακτηριζόμενο φορολογικά ως ποσοστό επί οικοπέδου με εξαντλημένο συντελεστή δόμησης, αν και στην πραγματικότητα είναι πλέον άνευ ουσιαστικής χρησιμότητας και οποιασδήποτε αξίας, εν τούτοις πρέπει να δηλωθεί στο Κτηματολόγιο και να φορολογηθεί στον ΕΝΦΙΑ και στις λοιπές φορολογίες κεφαλαίου ως αυτοτελές περιουσιακό στοιχείο.

Και εδώ αρχίζει το πρόβλημα: Χιλιάδες ιδιοκτήτες προκειμένου να αποφύγουν την άδικη αυτή φορολογική επιβάρυνση αλλά και τις γραφειοκρατικές διατυπώσεις που συνεπάγεται η καταχώριση των «δικαιωμάτων» τους αυτών δεν τα δήλωσαν στο Κτηματολόγιο, με συνέπεια αυτά σήμερα να φαίνονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη».

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; «Σημαίνει πως μετά την οριστικοποίηση των πρώτων εγγραφών θα περιέλθουν στο Δημόσιο, το οποίο θα καταστεί αναγκαστικός συνιδιοκτήτης στο «δικαίωμα υψούν» σε χιλιάδες πολυκατοικίες σε όλη τη χώρα (!), γεγονός που αποτελεί άλλο ένα «αγκάθι» για τις συναλλαγές.

Premium Έκδοση Τα Νέα