Επιστροφή της πολιτικής;

Η μαζική κινητοποίηση εντός και εκτός Γαλλίας ενόψει του δεύτερου γύρου των εκλογών για τη γαλλική Εθνοσυνέλευση και του ενδεχομένου η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση να πετύχει απόλυτη πλειοψηφία και να σχηματίσει κυβέρνηση, δείχνει ότι υπάρχουν αντανακλαστικά. Είναι δε πιθανό να αποτρέψει το ενδεχόμενο να επιτευχθεί αυτή η πλειοψηφία που θα συνιστούσε μια τεράστια οπισθοχώρηση ιδίως ως προς ζητήματα θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα οδηγούσε σε ριζική επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων και των μεταναστών.

Ωστόσο, αυτό δεν αναιρεί το γεγονός της βαθύτερης αμηχανίας που προκαλεί αυτή η βίαιη αναμέτρηση με την πραγματικότητα της κρίσης της πολιτικής στην Ευρώπη. Γιατί αυτή η κρίση δεν έχει να κάνει απλώς με την «απήχηση του λαϊκισμού», έννοια παραπλανητική και προβληματική καθώς η χρήση του δεν περιορίζεται στο δεξιό «άκρο». Κυρίως έχει να κάνει με τον τρόπο που εδώ και δεκαετίες η πολιτική στην Ευρώπη χάνει κάθε περιεχόμενο πέρα από τον συνδυασμό ανάμεσα σε έναν κυνικό νεοφιλελευθερισμό που αντιμετωπίζει τις αγορές ως απόλυτους σχεδιαστές πολιτικής, έναν ατλαντισμό που οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερη εμπλοκή σε γεωπολιτικές συγκρούσεις και μια αυταρχική και πειθαρχική αντιμετώπιση των κοινωνικών διεκδικήσεων.

Αυτή την αποστείρωση της πολιτικής, σημαντικό μέρος της οποίας ήταν και η συστηματική δαιμονοποίηση κάθε πολιτικής και ιδεολογικής τοποθέτησης που αμφισβητούσε τη μονοκρατορία των αγορών και υπερασπιζόταν τα δημόσια αγαθά και την αναδιανομή εισοδήματος, πληρώνει σήμερα ένα ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα που πίστεψε ότι μπορούσε να ανακόψει την Ακροδεξιά απλώς με το να υιοθετήσει πλευρές της πολιτικής της, στοιχείο που τελικά συνέβαλε στο να αποκτήσει αυτή ακόμη μεγαλύτερη απήχηση. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε απόπειρα «επιστροφής της πολιτικής» που απλώς θα προσπαθήσει να παρουσιάσει πιο «οραματικά» αυτή την αμηχανία δύσκολα θα πετύχει. Ιδίως όταν ενδόμυχα εξακολουθεί να θεωρεί την αμφισβήτηση του αυταρχικού νεοφιλελευθερισμού από αριστερή σκοπιά εξίσου (αν όχι και περισσότερο) επικίνδυνη με την επέλαση της Ακροδεξιάς.