Τεκμήρια: Πριν τη ΔΕΘ οι αποφάσεις – Ποιες αλλαγές βρίσκονται στο τραπέζι

Αυξημένος κατά τουλάχιστον 30% είναι ο μέσος φόρος που καλούνται να πληρώσουν εφέτος οι φορολογούμενοι με χρεωστικό εκκαθαριστικό και οι οποίοι στην πλειονότητά τους ανήκουν στην κατηγορία των ελεύθερων επαγγελματιών γεγονός που επιβεβαιώνει τις προβλέψεις ότι με το νέο τεκμαρτό σύστημα που εφαρμόζεται για τα εισοδήματα του 2023 οι πρόσθετες επιβαρύνσεις θα είναι σημαντικές.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του Ο.Τ., από την ημέρα που έγινε ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης, στα γραφεία του υπουργείου Οικονομικών, στην Καραγεώργη Σερβίας, γίνονται σχεδόν καθημερινά συσκέψεις προκειμένου να συζητηθούν οι προτάσεις για τις αλλαγές που εξετάζονται στο μέτωπο της φορολογίας των ελεύθερων επαγγελματιών ώστε να γίνει πιο δίκαιο το νέο σύστημα του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος, που έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις σε περισσότερους από 500.000 επιτηδευματίες.

Ελεύθεροι επαγγελματίες: 2+1 παρεμβάσεις για ελαφρύνσεις

Το σήμα το έχει δώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος στην πρώτη του τηλεοπτική συνέντευξη αμέσως μετά τις εκλογές αναφέρθηκε στο θέμα και επισήμανε ότι θα γίνουν σημειακές διορθώσεις όχι όμως κατάργηση του νέου τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης των επαγγελματιών.

Όλα αυτά βέβαια εν αναμονή και της απόφασης του ΣτΕ μετά το αίτημα ακύρωσης που κατέθεσε το συντονιστικό όργανο των ελεύθερων επαγγελματιών, των επαγγελματοβιοτεχνών και των εμπόρων, κατά του νόμου με τον οποίο θεσμοθετήθηκε τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες.

Στους βασικούς λόγους ακύρωσης του μέτρου περιλαμβάνονται, σύμφωνα με τους επαγγελματίες, η αντίθεση του τεκμηρίου στις συνταγματικές αρχές της ισότητας των πολιτών ενώπιον των δημόσιων βαρών, της αναλογικότητας και της παροχής πλήρους και αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, καθότι αντιμετωπίζει τους ελεύθερους επαγγελματίες ως μισθωτούς, ενώ πρόκειται περί διαφορετικών κατηγοριών φορολογουμένων, όπως, άλλωστε, και το ίδιο το ΣτΕ έχει κρίνει. Ταυτόχρονα, η αμφισβήτηση του τεκμηρίου, μέσω της προβλεπόμενης διαδικασίας υποβολής σε φορολογικό έλεγχο, καθιστά το τεκμήριο επί της ουσίας αμάχητο και αλλοιώνεται η έννοια, η λογική και η φύση του φορολογικού ελέγχου. Παράλληλα οι επαγγελματίες θεωρούν ότι το τεκμήριο του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος, δεν είναι συνταγματικά ανεκτό, καθόσον δεν αφορά εξωτερικές ενδείξεις ή στοιχεία άμεσα συναρτώμενα με το τεκμαιρόμενο συμπέρασμα, όπως απαιτεί η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά βασίζεται στη σύγκριση με τον κατώτατο μισθό των απασχολουμένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας, οι οποίοι τελούν υπό διαφορετικές επαγγελματικές και εισοδηματικές συνθήκες σε σχέση με τους ασκούντες ατομική επιχείρηση.

Οι διατάξεις που «καίνε» τους επαγγελματίες

Το νέο σύστημα φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών λαμβάνει ως σημείο αναφοράς τον κατώτατο μισθό, θεωρώντας ότι δεν μπορεί ένας ελεύθερος επαγγελματίας να έχει εισόδημα μικρότερο από έναν εργαζόμενο. Δηλαδή τα ποσά που υποχρεωτικά θα δηλώσουν εφέτος οι ελεύθεροι επαγγελματίες έως καθαρά κέρδη του 2023 δεν μπορεί να υπολείπονται των 10.920 ευρώ. Όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δηλώνουν πάνω από το τεκμαρτό εισόδημα, θα έχουν ή μηδενική επίπτωση ή θα δουν μέχρι και μείωση των φορολογικών τους βαρών λόγω της σταδιακής κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος, ενώ τα εισοδήματα από συντάξεις, όπως και από μισθωτή εργασία, αλλά και από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Το ύψος του ελάχιστου εισοδήματος προσαυξάνεται ανάλογα με τα χρόνια της επαγγελματικής δραστηριότητας, το σύνολο της μισθοδοσίας και το ύψος του τζίρου της επιχείρησης με ανώτατο ποσό τις 50.000 ευρώ, ενώ προβλέπονται απαλλαγές, μειώσεις αλλά και εξαιρέσεις από το νέο τρόπο φορολογίας για συγκεκριμένες κατηγορίες επαγγελματιών.

Ειδικότερα, η ετήσια ελάχιστη αμοιβή επαγγελματιών για τα πρώτα 3 χρόνια δραστηριότητας είναι μηδενική, όμως για το 4ο έτος εργασίας καθορίζεται στα 3.603 ευρώ (φόρος 324 ευρώ), για το 5ο έτος εργασίας στα 7.316 ευρώ (φόρος 658 ευρώ), για το 6 έτος εργασίας στα 10.920 ευρώ (φόρος 1.102 ευρώ), από 7 έως 9 έτη εργασίας στα 12.012 ευρώ (φόρος 1.342 ευρώ), 10 έως 12 εργασίας στα 13.104 ευρώ (φόρος 1.582 ευρώ) και για πάνω από 12 έτη εργασίας στα 14.196 ευρώ (φόρος 1.823 ευρώ). Ακόμη, εφαρμόζεται συντελεστής προσαύξησης 5% στην ελάχιστη αμοιβής που υπολογίζεται επί της διαφοράς του υψηλότερου τζίρου που δηλώνει ο επαγγελματίας σε σύγκριση με τον μέσο όρο που αφορά τον ΚΑΔ που είναι ενταγμένος.

Προτάσεις στο τραπέζι

Δύο είναι βασικές προτάσεις που εξακολουθούν να βρίσκονται στο τραπέζι των συζητήσεων και οι οποίες εφόσον προκριθούν μπορεί να φέρουν μία έστω φορολογική ανάσα στους επαγγελματίες. Η πρώτη είναι να λαμβάνονται υπόψη τα οικογενειακά εισοδήματα αλλά και λοιπά εισοδήματα που έως σήμερα εξαιρούνται του συνυπολογισμού για τη σύγκριση με το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών. Ουσιαστικά σε ένα παντρεμένο ζευγάρι αν ο ένας σύζυγος έχει π.χ. ετήσια εισοδήματα 20.000 ευρώ ανεξαρτήτως από που προέρχονται (μισθωτή εργασία, ελευθέριο επάγγελμα, αγροτική δραστηριότητα κτλ.) και ο άλλος σύζυγος αντί να εμφανίζει ελάχιστο εισόδημα 10.920 εμφανίζει 5.000 ευρώ να μπορεί ο ένας σύζυγος να καλύψει με τα δικά του υψηλότερα εισοδήματος μέρος έστω της διαφοράς των λιγότερων που εμφανίζει ο άλλος. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή που ισχύει σήμερα με τα τεκμήρια διαβίωσης.

Η δεύτερη συμπληρωματική πρόταση που έχει πολλές πιθανότητες να προκριθεί είναι να συνυπολογίζονται όχι μόνο τα εισοδήματα που πιθανόν να έχει από μισθούς, συντάξεις ή αγροτικές δραστηριότητες αλλά να λαμβάνονται υπόψη για την συμπλήρωση του ελάχιστου εισοδήματος και τα εισοδήματα από ενοίκια, από τόκους καταθέσεων, υπεραξίες από μετοχές, ομόλογα κτλ.

Από εκεί και πέρα έχουν πέσει και άλλες προτάσεις στο τραπέζι. Ωστόσο οι τελικά αποφάσεις θα ληφθούν πριν τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ώστε να τις ανακοινώσει επισήμως ο ίδιος ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ απευθυνόμενες στους παραγωγικούς φορείς. Μεταξύ των προτάσεων αυτών είναι μικρή μείωση της ελάχιστης τεκμαρτής αμοιβής, η αποσύνδεση από την αύξηση του κατώτατου μισθού, η απλοποίηση της διαδικασίας αμφισβήτησης των ελάχιστων τεκμαρτών εισοδημάτων, η σταδιακή μείωση εφόσον αποδεδειγμένα μειώνεται η φοροδιαφυγής.