Ιαπωνία: To «υπερόπλο» των 1,5 τρισ. δολαρίων που μπορεί να προκαλέσει αναταραχή στις αγορές

Η υποχώρηση του γεν στο χαμηλό σχεδόν 38 ετών έχει χτυπήσει συναγερμό στην κυβέρνηση της Ιαπωνίας που επιθυμεί να ενισχύσει το νόμισμα, έχοντας ένα υπερόπλο στα χέρια της, καθώς διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα αποθέματα σε δολάρια στον κόσμο.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της Wall Street Journal πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το Τόκιο ετοιμάζεται να μεταφέρει επενδύσεις που έχει σε δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία σε γεν, κίνηση που αναμένεται να προκαλέσει αναταράξεις στις παγκόσμιες αγορές.

Ιαπωνία: «Εριξε» 62 δισ. δολ. για να ενισχύσει το γεν – Η πρώτη νομισματική παρέμβαση από το 2022

Το Κυβερνητικό Ταμείο Επενδύσεων Συντάξεων είναι μια «επενδυτική φάλαινα». Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στις 31 Μαρτίου η αξία των περιουσιακών στοιχείων της ανερχόταν σε 246 τρισ. γιεν, ποσό που ισοδυναμεί με 1,53 τρισ. δολάρια, σε περιουσιακά στοιχεία στις 31 Μαρτίου.  Το 50% του χαρτοφυλακίου της είναι επενδεδυμένο σε ξένες μετοχές και ομόλογα, κυρίως σε δολάρια. Τώρα το ταμείο ετοιμάζεται να επανεξετάσει την επενδυτική στρατηγική του, όπως κάνει κάθε πέντε χρόνια.

Η διαφορετική επενδυτική στρατηγική του συνταξιοδοτικού ταμείου

Η γήρανση του πληθυσμού απασχολεί πολλές οικονομίες, με τα συνταξιοδοτικά συστήματα να αντιμετωπίζουν αντιμετωπίζουν συχνά μακροπρόθεσμες προκλήσεις, Η Ιαπωνία ξεχωρίζει καθώς έχει επιλέξει ένα ασυνήθιστο μονοπάτι. Το Κυβερνητικό Ταμείο Επενδύσεων Συντάξεων παίρνει ένα μέρος από τους μισθούς των εργαζομένων πέραν του ποσού που δαπανάται για τις τρέχουσες συνταξιοδοτικές δαπάνε. Στη συνέχεια μετατρέπει μερικά από αυτά τα γεν σε δολάρια για να αγοράσει περιουσιακά στοιχεία όπως αμερικανικές μετοχές και ομόλογα.

Το ταμείο αύξησε το 2014 την αναλογία των ξένων περιουσιακών στοιχείων από 23%  στο 40% και πριν από τέσσερα χρόνια στο 50%. Οι επενδύσεις, μαζί με παρόμοιες κινήσεις μεγάλων ιαπωνικών ιδρυμάτων τροφοδότησαν την άνοδο των τιμών των αμερικανικών και ιαπωνικών μετοχών.

Αν και το συνταξιοδοτικό ταμείο έχει καταγράψει σημαντικά κέρδη -σημείωσε άνοδο σχεδόν 23% κατά το πιο πρόσφατο οικονομικό έτος-  είναι ένας επικίνδυνος τρόπος επένδυσης κεφαλαίων που προορίζονται για μελλοντικούς συνταξιούχους. Σημαίνει ότι η ίδια η κυβέρνηση δεν εμπιστεύεται το νόμισμά της  σε αντίθεση με τα καταπιστευματικά ταμεία κοινωνικής ασφάλισης των ΗΠΑ, τα οποία κατέχουν αποκλειστικά ομόλογα της ίδιας της κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Με τα μακροπρόθεσμα επιτόκια της Ιαπωνίας να αυξάνονται πρόσφατα, «η αύξηση του βάρους των εγχώριων ομολόγων είναι μια φυσική κατεύθυνση για την ομαλοποίηση της κατάστασης στο συνταξιοδοτικό ταμείο» εξηγεί στην WSJ ο Τακαχίντε Κιούτσι, οικονομολόγος στο Nomura Research Institute.

Διατέλεσε μέλος του συμβουλίου πολιτικής στην Τράπεζα της Ιαπωνίας πριν από μια δεκαετία, όταν το ταμείο άρχισε να ρίχνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια
δολάρια σε ξένα περιουσιακά στοιχεία. Ήταν μέρος της προσπάθειας της κυβέρνησης και της κεντρικής τράπεζας να ενθαρρύνουν τους Ιάπωνες να αναλάβουν μεγαλύτερα ρίσκα με τα χρήματά τους. «Τότε θέλαμε ένα φθηνότερο γεν» σημειώνει.«Τώρα  κανείς δεν το αναζητά αυτό»

Η βουτιά του γεν

Το γεν έφτασε πρόσφατα στο πιο χαμηλό επίπεδο έναντι του δολαρίου από την εποχή που ήταν πρόεδρος ο Ρόναλντ Ρίγκαν. Ενώ αυτό βοηθά τους εξαγωγείς, όπως η Toyota, να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί, το αδύναμο νόμισμα έχει ανεβάσει τις τιμές στην Ιαπωνία για εισαγόμενα αγαθά όπως η βενζίνη και τα τρόφιμα.
Η υποστήριξη για το υπουργικό συμβούλιο του πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα έχει πέσει στο 25% περίπου στις δημοσκοπήσεις φέτος.

Το γεν έχει αποδυναμωθεί τόσο πολύ που η ιαπωνική κυβέρνηση πουλάει δολάρια για να το στηρίξει. Την ίδια ώρα το συνταξιοδοτικό επενδυτικό ταμείο συνεχίζει να επενδύσει σε δολάριο, καθώς καθοδηγείται από την επενδυτική επιλογή που αποφασίστηκε το 2014.

«Βλέποντας πώς μετατοπίστηκαν προς μία κατεύθυνση πριν από 10 χρόνια, νομίζω ότι είναι λογικό να μπορούν να κάνουν το ίδιο πράγμα τώρα προς την αντίθετη κατεύθυνση» υποστηρίζει ο Στεφάν Ανγκρίκ, οικονομολόγος της Moody’s Analytics. Το τεράστιο απόθεμα δολαρίων θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια μορφή ασφάλισης και αν κανείς θέλει να χρησιμοποιήσει τα λεφτά  αυτά  σε μια χρονική στιγμή που τα πράγματα θα γίνουν δύσκολα, τότε αυτή η στιγμή είναι τώρα, σωστά;»

Εάν το συνταξιοδοτικό ταμείο μεταφέρει το 10% των περιουσιακών του στοιχείων από ξένα νομίσματα σε γιεν, αυτό θα σήμαινε μετακίνηση περίπου 150 δισ. δολαρίων.

Ωστόσο Ανγκρίκ και Κιούτσι προειδοποιούν ότι ακόμη και μια τέτοια μετατόπιση δεν θα μπορούσε απαραίτητα να ανακόψει την υποτίμηση του γιεν, δεδομένου του μεγάλου μεγέθους και της ιδιοτροπίας των αγορών συναλλάγματος.

Τι υποστηρίζει η διοίκηση του ταμείου

Σε συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, ο πρόεδρος του ταμείου, Μασατάκα Μιγιαζόνο, αρνήθηκε να συζητήσει πώς θα μπορούσε να αλλάξει το χαρτοφυλάκιο το επόμενο έτος, αλλά δήλωσε ότι το ταμείο θα αναλύσει τις αναμενόμενες μακροπρόθεσμες αποδόσεις κάθε κατηγορίας περιουσιακών στοιχείων.

«Το γεν υποτιμήθηκε έναντι του δολαρίου και του ευρώ κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος, γεγονός που θα έχει θετικά αποτελέσματα στην απόδοση των επενδύσεων μας» είπε προσθέτοντας ότι το ταμείο δεν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το αδύναμο γεν για να αυξήσει τις αποδόσεις.

Η νέα στρατηγική επίσημα θα υλοποιηθεί τον ερχόμενο Απρίλιο, αλλά οι αναλυτές παρατήρησαν ότι το ταμείο συχνά προλαβαίνει τις προγραμματισμένες αλλαγές στάθμισης για να κάνει τη μετάβαση πιο ομαλή.

Οι προβλέψεις της Morgan Stanley

Οι αναλυτές της Morgan Stanley προβλέπουν ότι η ιαπωνική κυβέρνηση θα αυξήσει τη στάθμιση των εγχώριων μετοχών. Ο μέσος όρος μετοχών Nikkei διαπραγματεύεται κοντά στο επίπεδο ρεκόρ του, αφού έφτασε σε ιστορικό υψηλό τον Φεβρουάριο για πρώτη φορά μετά από 34 χρόνια.

Οι ιαπωνικές εταιρείες έχουν αυξήσει τα μερίσματα και τις επαναγορές μετοχών και έχουν δείξει μεγαλύτερο άνοιγμα στα αιτήματα των ξένων μετόχων. Αυτό επιτρέπει στο κυβερνητικό ταμείο να υποστηρίξει ότι η μεταφορά περισσότερων χρημάτων στην πατρίδα θα είναι επωφελής.

Θα χρειαστεί αυτού του είδους την αιτιολόγηση, επειδή το ταμείο υποτίθεται ότι επενδύει αποκλειστικά για να μεγιστοποιήσει τα περιουσιακά του στοιχεία για λογαριασμό των μελλοντικών συνταξιούχων και όχι για να προωθήσει τους στόχους της κυβερνητικής πολιτικής.