Κίνα: Πώς την επηρεάζει το δημογραφικό

Έως και πριν μερικά χρόνια, η Κίνα φαινόταν να οδεύει ακάθεκτη στο να καταστεί η οικονομική παγκόσμια υπερδύναμη. Τώρα πλέον οι άνεμοι που αντιμετωπίζει είναι αντίθετοι καθώς ο πληθυσμός της συρρικνώνεται και η δημογραφική αλλαγή θα βλάψει τελικά την οικονομία της, συρρικνώνοντας το εργατικό δυναμικό και ασκώντας πίεση στα δημοσιονομικά.

Κίνα: Αντιμετωπίζει δημογραφικό πρόβλημα; – Η αντίδραση των γυναικών στην πίεση των αρχών

«Ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας [στην Κίνα] θα μειωθεί τόσο γρήγορα την επόμενη δεκαετία, ώστε η κινεζική οικονομία θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει 1% επιβράδυνση στην αύξηση του ΑΕΠ ετησίως για τα επόμενα 10 χρόνια», δήλωσε ο Ντάρεν Τάι, επικεφαλής του τμήματος κινδύνων της Ασίας στην BMI Country Risk & Industry Analysis, στο «Squawk Box Asia» τον Ιούνιο.

Η δημοσιονομική πίεση είναι άμεση και ανησυχητική

«Η δημοσιονομική πίεση ως αποτέλεσμα της γήρανσης είναι άμεση και ανησυχητική», προειδοποίησε η Economist Intelligence Unit.

«Η οικονομική ανάπτυξη εξαρτάται από την παραγωγικότητα, τη συσσώρευση κεφαλαίου και τις εισροές εργασίας. Η αρνητική επίδραση ενός δυσμενούς δημογραφικού τοπίου θα εκδηλωθεί κυρίως μέσω της συρρίκνωσης του εργατικού δυναμικού», σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο.

Η αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης είναι «μία από τις λίγες βιώσιμες επιλογές» για τη διατήρηση της μακροπρόθεσμης δημοσιονομικής ισορροπίας, ανέφερε η EIU.

«Οι υπολογισμοί μας υποδεικνύουν ότι εάν η ηλικία συνταξιοδότησης αυξηθεί στα 65 έτη έως το 2035, το έλλειμμα του προϋπολογισμού των συντάξεων θα μπορούσε να μειωθεί κατά 20% και η καθαρή σύνταξη μπορεί να αυξηθεί κατά 30%, υποδηλώνοντας ελάφρυνση τόσο του κρατικού φόρτου όσο και των νοικοκυριών», επισημαίνεται.

Ο πληθυσμός συρρικνώνεται

Ο πληθυσμός της Κίνας μειώθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά το 2023 σε 1,409 δισεκατομμύρια άτομα — έναντι 2,08 εκατ. το προηγούμενο έτος.

Ο πληθυσμός της Κίνας αναμένεται να συρρικνωθεί σε 1,317 δισεκατομμύρια έως το 2050 και να μειωθεί σχεδόν στο μισό – σε 732 εκατομμύρια – έως το 2100.

Το ποσοστό γονιμότητας στη χώρα πέφτει πιο γρήγορα από ό,τι σε Νότια Κορέα και Ιαπωνία, δήλωσε στο CNBC ο Τιαντσέν Ζου, ανώτερος οικονομολόγος στο The Economist Intelligence Unit (EIU).

Είπε ότι οι τρεις χώρες επηρεάζονται δυσανάλογα από έναν ταχέως γηράσκοντα πληθυσμό, κυρίως λόγω του βελτιωμένου βιοτικού επιπέδου, το οποίο έχει «πολύ ισχυρή αντίστροφη σχέση με τα ποσοστά γονιμότητας».

Η Κίνα, ειδικότερα, «αναπτύσσεται με πολύ υψηλό ρυθμό για σχεδόν τρεις δεκαετίες». Και η οικονομική της επέκταση ήταν «ταχεία και εκτεταμένη», πρόσθεσε.

Πτώση γεννήσεων

Το σύστημα πρόνοιας της χώρας έχει επίσης μείνει πίσω και η δημοσιονομική στήριξη για τεκνοποίηση είναι «αρκετά χαμηλή σε σύγκριση με τα διεθνή δεδομένα», σύμφωνα με τον Ζου.

Επιπλέον, καθώς η στέγαση γίνεται ακριβότερη, οι άνθρωποι δυσκολεύονται να αγοράσουν σπίτια και καθυστερούν τη δημιουργία οικογένειας.

Οι βελτιωμένες συνθήκες έχουν κάνει πιο απαιτητικό το κόστος για μεγάλωμα παιδιών.

Η εργασιακή κουλτούρα στην Ασία μπορεί επίσης να παίζει ρόλο. «Σε αυτές οι χώρες το σύνολο των ωρών εργασίας είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο», και ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι έχουν λιγότερο χρόνο για δημιουργία οικογένειας, είπε ο Ζου στο CNBC.

Συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού

Η μείωση γονιμότητας ασκεί πίεση στην οικονομία και στην κοινωνία γενικότερα, καθώς ο εργαζόμενος πληθυσμός συρρικνώνεται.

Επιπλέον, η πτώση γονιμότητας μπορεί να επηρεάσει το ποσοστό των ηλικιωμένων που χρειάζονται υποστήριξη από τις νεότερες γενιές, γεγονός που μπορεί να επιβαρύνει υπερβολικά τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και συνταξιοδότησης μιας χώρας.

Τελικά, το βάρος για τις νεότερες γενιές θα αυξηθεί καθώς πρέπει να φροντίζουν όχι μόνο τα παιδιά τους, αλλά και τους ηλικιωμένους γονείς τους.

Αλλαγές πολιτικής της Κίνας

Στην Κίνα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δίνουν μεγάλη έμφαση στην «αύξηση της παραγωγικότητας», δήλωσε ο Ζου.

«Έχουν [δει] ότι υπάρχει μια πολύ μεγάλη μείωση της συνεισφοράς της εργασίας στο ΑΕΠ, [η οποία] δεν μπορεί να μετριαστεί μέσω κανενός είδους πολιτική παρέμβαση βραχυπρόθεσμα», είπε. «Γι’ αυτό έχουν επικεντρωθεί στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους». Η χώρα έχει επενδύσει πολλά στις ψηφιακές λύσεις και τεχνολογίες με στόχο να βελτιώσει την παραγωγικότητα.

Οι οικονομολόγοι συμφωνούν επίσης ότι οι Κινέζοι πολιτικοί θα πρέπει να αυξήσουν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στη χώρα, να δημιουργήσουν πιο επιθετικές φορολογικές εκπτώσεις για το κόστος ανατροφής παιδιών και να κατασκευάσουν οικονομικά προσιτές κατοικίες.

Παρά την επιβράδυνση της ανάπτυξης που αναμένεται στην Κίνα λόγω του δημογραφικού της ζητήματος, το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά μέσο όρο 9% ετησίως από το 1978. Σε τελική ανάλυση, «το γεγονός παραμένει ότι η ανάπτυξη ακόμη και περίπου 3% δεν θα ήταν καταστροφή για την κινεζική οικονομία», δήλωσε στο CNBC ο Τέι από τον BMI.

«Αν συνέχιζαν να αναπτύσσονται με αυτόν τον ρυθμό, ο οποίος πιθανότατα θα ήταν πιο βιώσιμος, ο μέσος κινέζος πολίτης θα είχε σε πραγματικούς όρους, καλύτερο εισόδημα κατά 13% έως το 2033», πρόσθεσε. «Έτσι το βιοτικό επίπεδο θα συνεχίσει να αυξάνεται».