Ο Αραβας κυρίαρχος του κόσμου

Ο Αραβας που κυριάρχησε στην κορυφή της εξουσιαστικής ιεραρχίας του κόσμου δεν ήταν ούτε ο Μωάμεθ, ούτε κάποιος χαλίφης της Χρυσής Εποχής του Ισλάμ, ούτε κάποιος ηγέτης των Εμιράτων του Κόλπου, ούτε βέβαια ο σημερινός πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS), ο κηρυγμένος διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας κι επικεφαλής της πλουσιότερης σήμερα οικογένειας στον κόσμο. Αυτός ο πανίσχυρος Αραβας είχε υπάρξει αυτοκράτορας των Ρωμαίων και ήταν ο πρώτος χριστιανός ηγέτης στην Ιστορία που είχε καταλάβει αυτόν τον θρόνο! Ο Μάρκος Ιούλιος Φίλιππος, ο Αραβας, γεννήθηκε περίπου τετρακόσια χρόνια πριν από την εμφάνιση του Ισλάμ, στην Πέτρα της σημερινής Ιορδανίας, που τότε ήταν στη Συρία.

Την εποχή εκείνη η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είχε περιέλθει σε μια περίεργη περιδίνηση με σοβαρά προβλήματα σταθερότητας και ισχύος. Οι λεγεώνες είχαν συχνά αυτονομηθεί εκφράζοντας επιμέρους συντεχνιακές διεκδικήσεις κι αναγορεύοντας περιφερειακούς ηγέτες σε αυτοκράτορες. Οι αυτοκράτορες Καρακάλλας και Σεπτίμιος Σεβήρος είχαν επιτύχει μια σχετική σταθερότητα και μια γενικότερη αποδοχή από τις στρατιωτικές τους δυνάμεις. Εκτοτε όμως η κατάσταση είχε χειροτερέψει. Ο Αλέξανδρος Σεβήρος, αντιμέτωπος με μια εξέγερση των Περσών που είχαν κατατροπώσει τους Πάρθους, ανέλαβε μια εκστρατεία για την προστασία των συνόρων του. Ενδιάμεσα οι λεγεώνες είχαν ανακηρύξει, χωρίς όμως επιτυχία, κάποιους υποτιθέμενους συγγενείς του Καρακάλλα (Αντωνίνους) σε αυτοκράτορες. Ο Σεβήρος προσπάθησε να κατατροπώσει τους Πέρσες, αλλά η εικόνα του ήταν άσχημη λόγω ανάμειξης της μητέρας του, Ιουλίας Μαμαίας, στις δημόσιες υποθέσεις.

Χωρίς χρήματα οι πραιτοριανοί και με τον αυτοκράτορα απόντα από τα πεδία των συγκρούσεων, η εικόνα του Σεβήρου άρχισε σοβαρά να κλονίζεται. Η δομή όμως του στρατεύματος, λόγω θαυμασμού του Σεβήρου προς τον Μέγα Αλέξανδρο, έμοιαζε με τους Μακεδόνες. Είχε συσταθεί ένα σώμα 30.000 ανδρών που ονομάστηκε «φαλαγγίτες» και δύο σώματα λεγεωνάριων, ονόματι αργυράσπιδες και χρυσάσπιδες, σε ρόλο «υπασπιστών». Τότε ξεχώρισε ο ρόλος ενός γίγαντα χιλίαρχου από τη Θράκη, που έγινε λόγω σωματικής ρώμης και τολμηρών πράξεων γνωστός μέσα στο στράτευμα. Στην Αντιόχεια ο αυτοκράτορας και η μητέρα του ονόμασαν αυτόν τον Μαξιμίνο Θράκα στρατηγό. Οταν αργότερα στη διάρκεια της εκστρατείας κατά των Περσών ξέσπασαν ταραχές στη Γερμανία, ο Αλέξανδρος διέκοψε την εκστρατεία και γύρισε για να αντιμετωπίσει τη νέα πρόκληση. Ο Θραξ τότε, αφού είχε υποβιβαστεί λόγω κάποιας ήττας κοντά στον Ευφράτη, τον κατηγόρησε για προδοσία. Κοντά στο Μάιντς της Γερμανίας, οι λεγεώνες εκτέλεσαν τον Σεβήρο και τη μητέρα του κι εξέλεξαν αυτοκράτορα τον Μαξιμίνο.

Ο νέος αυτοκράτορας, πολεμώντας πάντα στην πρώτη γραμμή, πέτυχε σημαντικές νίκες στη Γερμανία. Αλλά εξουθένωσε την Ιταλία και πολλές επαρχίες, επιβάλλοντας φόρους και εκποιώντας δημόσια περιουσία για να δωροδοκήσει τα στρατεύματά του. Η Σύγκλητος τότε και άνθρωποι στην Καρχηδόνα, που δολοφόνησαν φοροεισπράκτορές του, αναγόρευσαν σε αυτοκράτορες τον φιλόσοφο Γορδιανό Α’ και τον γιο του Γορδιανό Β’. Αυτοί όμως άμεσα εξοντώθηκαν από εξεγερμένα κυβερνητικά στρατεύματα στην Αφρική. Η Σύγκλητος τότε ονόμασε αυτοκράτορες τον Πουπιένο, τον Βαλβίνο και τον νεαρό Γορδιανό Γ’, εγγονό του Γορδιανού Α’, που ήταν ευνοούμενος των πραιτοριανών. Ο Θραξ τότε κατέβηκε στην Ιταλία. Στην πολιορκία όμως της πόλης Ακουίλεια, ο Πουπιένος αξιοποίησε τις αιχμάλωτες εκεί οικογένειες πολλών αξιωματούχων του Μαξιμίνου και υποχρέωσε έτσι τους άνδρες του να τον δολοφονήσουν, μαζί με τον γιο του.

Ο στρατός είχε μάθει να εκλέγει αυτός τους αυτοκράτορες. Και δεν τους άρεσε τώρα ο ρόλος της Συγκλήτου. Οι ρήξεις ανάμεσα στους τρεις ηγέτες υπήρξαν αναπόφευκτες. Και νικητής ανάμεσά τους αναδείχθηκε ο Γορδιανός Γ’, βοηθούμενος από τους πραιτοριανούς. Ενεπλάκη τελικά σε πόλεμο με τους Πέρσες. Και έχασε τη ζωή του από τον σάχη Σαπώρη Α’ στην κρίσιμη μάχη της Μεζίκχε. Είχε ήδη ξεχωρίσει τότε ανάμεσα στους επιτελείς του ο Μάρκος Ιούλιος Φίλιππος, γνωστός λόγω καταγωγής σαν Αραβας. Ηταν ο πρώτος χριστιανός που ανέλαβε το αυτοκρατορικό αξίωμα όπως κι ο πρώτος από τις ανατολικές επαρχίες. Και είχε ξεχωριστή παρουσία. Σταμάτησε αμέσως τις εχθροπραξίες με την Περσία κι επικεντρώθηκε στα εσωτερικά ζητήματα της αυτοκρατορίας. Γιόρτασε τα 1.000 χρόνια της Ρώμης. Τελικά όμως αντιμετώπισε μεγάλες περιφερειακές αμφισβητήσεις, παρά τη στήριξη της Συγκλήτου. Ο Δέκιος, στη μάχη της Βερόνα (249 μ.Χ.), τον κατανίκησε και σκότωσε αυτόν και τον γιο του.