Αλβανία: Έκρηξη της εγχώριας τουριστικής βιομηχανίας

Η σταθερή αύξηση των αφίξεων από το εξωτερικό σηματοδοτεί την αισθητή αναβάθμιση που έχει σημειώσει η Αλβανία κατά τα τελευταία χρόνια ως τουριστικού προορισμού, τόσο από γειτονικά κράτη των Δυτικών Βαλκανίων, όπου το αλβανικό στοιχείο είναι έντονο (Κόσοβο, Βόρεια Μακεδονία, Μαυροβούνιο), όσο και από άλλα (κυρίως κράτη μέλη της ΕΕ).

Αλβανία: Μείωση πληθυσμού κατά 420.000 κατοίκους σε 13 χρόνια

Η πρόσκαιρη μείωση των ροών από το εξωτερικό λόγω της πανδημίας, συνοδεύτηκε από μία συνολική κάμψη του τουριστικού τομέα, όπου κατεγράφησαν μεγάλες ζημίες, εξ αιτίας των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόσθηκαν στις μετακινήσεις και τις συνοριακές διελεύσεις, αλλά στην συνέχεια σημειώθηκε εντυπωσιακή ανάκκαμψη

Όπως αναφέρεται σε ειδική μελέτη για τον Τουρισμό στην Αλβανία που συνέταξε το γραφείο οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων, της ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα, από τα διαθέσιμα στοιχεία, ο τουριστικός κλάδος μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ανέκαμψε και ήδη από το 2021 οι αφίξεις διπλασιάστηκαν (115,3%) σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ η ανοδική τροχιά επιβεβαιώθηκε τόσο το 2022 (αύξηση κατά 33,9%), όσο και το 2023 (αύξηση κατά 35%). Μάλιστα επισημαίνεται, ότι η Αλβανία σημείωσε την τέταρτη μεγαλύτερη αύξηση ως προς τις ξένες αφίξεις (53%) το 2023 σε σύγκριση με το 2019, μετά τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα νησιά Turks and Caicos.

Σύμφωνα βέβαια, με στοιχεία της INSTAT πολλοί από τους καταγεγραμμένους τουρίστες από το εξωτερικό είναι μετανάστες αλβανικής καταγωγής από τις γύρω χώρες (Κόσοβο, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Ελλάδα) που επισκέπτονται για διακοπές την χώρα προέλευσής τους και καταγράφονται ως ξένοι τουρίστες, καθώς διαθέτουν διαβατήρια και άλλων χωρών.

Το 2023 αποτέλεσε την πιο επιτυχημένη χρονιά για τον αλβανικό τουριστικό κλάδο, καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία της INSTAT, οι ξένες αφίξεις έφτασαν τα 10,1 εκατ. ξεπερνώντας έτσι το ρεκόρ του προηγούμενου έτους (7,5 εκατ.). Το κλίμα ευφορίας συνεχίζεται και για το 2024 δεδομένων των συνεχώς αυξανόμενων ροών. Την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2024 οι ξένες αφίξεις στην Αλβανία έφτασαν τις 3,3 εκατ., έναντι 2,4 το αντίστοιχο διάστημα του 2023.

Η ανοδική αυτή τάση αποδίδεται σε συνδυασμό παραγόντων, όπως η κατάλληλη προβολή της χώρας στο εξωτερικό, η δημιουργία ενός ελκυστικού επιχειρηματικού-επενδυτικού κλίματος, το συγκριτικά χαμηλό κόστος διακοπών, καθώς και ο αναπροσανατολισμός των προτιμήσεων των ξένων τουριστών προς νέους και «άγνωστους» προορισμούς μετά τη λήξη της πανδημίας.

Ειδικότερα, παρατηρείται, ότι πλέον οι αφίξεις στην Αλβανία δεν προέρχονται μόνο από τις γειτονικές βαλκανικές χώρες, αλλά και από άλλες ευρωπαϊκές (π.χ. Πολωνία, Τσεχία, σκανδιναβικές χώρες κ.ά.), οι οποίοι έλκονται κυρίως από τα εντυπωσιακά ορεινά τοπία, τη φυσική ομορφιά των παραλιών της Αδριατικής και του Ιονίου και μια ακμάζουσα πρωτεύουσα, τα Τίρανα, που τους κινεί την περιέργεια να γνωρίσουν από κοντά.

Είναι ενδεικτικό, βάσει σχετικών στοιχείων της INSTAT, ότι ανάμεσα στα κριτήρια που οδήγησαν ξένους υπηκόους να επισκεφτούν την χώρα το 2023, κατά συντριπτική πλειοψηφία (85%) ήταν η αναψυχή, με μεγάλη διαφορά σε σχέση με τους υπόλοιπους λόγους (επαγγελματικοί, πολιτιστικοί, υγεία, κ.ά.). Η αύξηση του ενδιαφέροντος για γνωριμία με την χώρας και τον πολιτισμό της φαίνεται και από το την αύξηση του χρόνου διαμονής στην χώρα κατά μέσο όρο στις 3,7 ημέρες, σε σχέση με 2,6
ημέρες αντίστοιχα το 2022.

Επιπρόσθετα, το 2023 οι διανυκτερεύσεις σε τουριστικά καταλύματα στην Αλβανία αυξήθηκαν σημαντικά συγκριτικά με το 2022 (56,8%) και το 2019 (84,7%), δηλαδή πριν από την έναρξη των περιορισμών λόγω πανδημίας. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, δεδομένου ότι στα κράτη μέλη της Ε.Ε. η αντίστοιχη μεταβολή ήταν μόλις 6,1% σε σχέση με το 2022 και το 2019 (1,4%).

Επισημαίνεται ακόμη, ότι το ίδιο έτος η Αλβανία βρέθηκε στην πρώτη θέση (81,7%), ως προς τις διανυκτερεύσεις των ξένων επισκεπτών, και στη δεύτερη (90,3%), ως προς τις
διανυκτερεύσεις των ντόπιων επισκεπτών μετά την Ισλανδία (109.3%).

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί, ωστόσο, ότι σημαντική αύξηση δεν εμφανίζεται μόνο ως προς τις τουριστικές ροές από το εξωτερικό προς την Αλβανία, αλλά και αντίστροφα. Ενδεικτικά, οι αναχωρήσεις των Αλβανών πολιτών στο εξωτερικό κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 έφτασαν συνολικά τις 3.024.102, δηλαδή κατά 20,0% περισσότερο σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Το στοιχείο αυτό, συνεπώς υποδηλώνει, ότι το «άνοιγμα» της αλβανικής τουριστικής αγοράς διεθνώς δεν αφορά μόνο τις ροές προς την χώρα, αλλά και αντίστροφα, καθώς και το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον εκ μέρους των ντόπιων προκειμένου να επισκεφτούν άλλες χώρες.

Από ποιες χώρες ταξιδεύουν για τουρισμό στην Αλβανία

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Αλβανικού Υπουργείου Τουρισμού και Περιβάλλοντος αναφορικά με τις χώρες προέλευσης των αφίξεων από το εξωτερικό το 2023, στην πρώτη θέση της λίστας βρίσκεται το Κόσοβο με 4,4 εκατ. και ποσοστό 43% ως προς το σύνολο, γεγονός που θα μπορούσε να αποδοθεί στην εθνική και πολιτιστική συγγένεια μεταξύ των δύο χωρών, όπως άλλωστε εκδηλώνεται μέσω της συνεργασίας τους σε ένα ευρύ φάσμα τομέων (π.χ. πολιτική, οικονομία, εκπαίδευση κ.ά.). Η υπόθεση αυτή ενισχύεται ακόμη περισσότερο, αν συνυπολογιστεί, ότι ο αριθμός των Κοσοβάρων που επισκέφθηκαν την Αλβανία αυξήθηκε εντυπωσιακά (67%) το 2023 σε σχέση με το 2022.

Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Ιταλία, με περίπου 1 εκατ. τουρίστες και ποσοστό 9% επί του συνόλου, ακολουθούμενη από άλλες δύο χώρες που παραδοσιακά έχουν στενές οικονομικές και πολιτικές σχέσεις με την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Ελλάδα, οι οποίες βρέθηκαν στην τρίτη και τέταρτη θέση, με αύξηση των επισκεπτών τους κατά 10% και 38% αντίστοιχα σε σχέση με το 2022.

Αξίζει να σημειωθεί ακόμη, ότι στην πέμπτη θέση στη σχετική λίστα εμφανίζεται το Μαυροβούνιο, μία ακόμη γειτονική χώρα, οι αφίξεις από την οποία αυξήθηκαν κατά 44% το 2023, ενώ στην έκτη θέση ακολουθεί η Γερμανία με 312.000 και 3% επί του συνόλου των αφίξεων, σημειώνοντας μία εντυπωσιακή αύξηση (66%). Επίσης, θα πρέπει να τονιστεί ότι το 2023, μεταξύ των χωρών με τις μεγαλύτερες αυξήσεις ως προς τις εισόδους πολιτών τους στην Αλβανία, συγκαταλέγονται η Κίνα (177%), η Τουρκία (110%) και η Φινλανδία (105%). Τέλος, ως προς την προέλευση των αφίξεων με κριτήριο την ήπειρο, 9.727.538 καταγράφηκαν από την Ευρώπη (περίπου το 91%), 240.985 από την Αμερική (5%), 122.459 από την Ασία (3%), 11.120 από την Αφρική%) και 2.617 από την Ωκεανία (1%).

Συμπερασματικά, είναι σαφές, ότι ο αλβανικός τουριστικός κλάδος επέδειξε ανθεκτικότητα κατά την περίοδο της πανδημίας και ξεπέρασε πολύ γρήγορα τις προκλήσεις που αντιμετώπισε, ανακάμπτοντας σε σύντομο διάστημα και σημειώνοντας αξιόλογη ανάπτυξη κατά τα τρία τελευταία έτη (2021-2023). Επιπρόσθετα, η εντυπωσιακή αύξηση των αφίξεων από το εξωτερικό δημιουργεί επίσης πολλές προοπτικές για την αναβάθμιση της χώρας και ως επενδυτικού προορισμού, δεδομένου ότι οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο αναζητούν πάντα ένα φιλικό περιβάλλον με συμφέρουσες οικονομικές αποδόσεις και προστιθέμενη αξία, στοιχεία που η Αλβανία μπορεί αναμφισβήτητα να τους προσφέρει βάσει των στρατηγικών πλεονεκτημάτων που διαθέτει (γεωγραφική θέση, ήπιο κλίμα, χαμηλό εργατικό κόστος, πολιτική σταθερότητα κ.ά.).