ΕΕ κατά Χ: Εξαπατά τους χρήστες και παραβιάζει τους κανόνες διαδικτυακού περιεχομένου

Για παραβίαση της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) σε τομείς που συνδέονται με τα σκοτεινά μοτίβα, τη διαφάνεια των διαφημίσεων και την πρόσβαση των ερευνητών σε δεδομένα, κατηγορεί την πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) μετά από έρευνα που διεξήγαγε.

Πλατφόρμα Χ (Twitter): Μετά την εξαγορά από τον Μασκ και την άνοδο του Threads… στέρεψε από νέους χρήστες

Η διαφάνεια και η λογοδοσία σε σχέση με τον έλεγχο περιεχομένου και τη διαφήμιση βρίσκονται στο επίκεντρο της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Βάσει διεξοδικής έρευνας που περιλάμβανε, μεταξύ άλλων, την ανάλυση εσωτερικών εταιρικών εγγράφων, συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες, καθώς και συνεργασία με εθνικούς συντονιστές ψηφιακών υπηρεσιών, η Επιτροπή εξέδωσε προκαταρκτικά πορίσματα μη συμμόρφωσης σχετικά με τρεις αιτιάσεις:

Οι τρεις λόγοι που η ΕΕ στρέφεται κατά του Χ

Πρώτον, το X σχεδιάζει και λειτουργεί τη διεπαφή του για τους «επαληθευμένους λογαριασμούς» με το «Γαλάζιο σήμα ελέγχου» κατά τρόπο που δεν αντιστοιχεί στην πρακτική του κλάδου και εξαπατεί τους χρήστες. Δεδομένου ότι οποιοσδήποτε μπορεί να εγγραφεί για να αποκτήσει ένα τέτοιο «επαληθευμένο» καθεστώς, επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των χρηστών να λαμβάνουν ελεύθερες και τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τη γνησιότητα των λογαριασμών και το περιεχόμενο με το οποίο αλληλεπιδρούν. Σύμφωνα με την ΕΕ, υπάρχουν ενδείξεις για υποκινούμενους κακόβουλους παράγοντες που καταχρώνται τον «επαληθευμένο λογαριασμό» για να εξαπατήσουν τους χρήστες.

Δεύτερον, δεν συμμορφώνεται με την απαιτούμενη διαφάνεια όσον αφορά τη διαφήμιση, δεδομένου ότι δεν παρέχει αποθετήριο με δυνατότητα αναζήτησης και αξιόπιστο αρχείο διαφημίσεων, αλλά, αντ’ αυτού, θέτει σε εφαρμογή χαρακτηριστικά σχεδιασμού και φραγμούς πρόσβασης που καθιστούν το αρχείο ακατάλληλο για τον σκοπό διαφάνειας έναντι των χρηστών. Ειδικότερα, ο σχεδιασμός δεν επιτρέπει την απαιτούμενη εποπτεία και έρευνα σχετικά με τους αναδυόμενους κινδύνους που συνεπάγεται η επιγραμμική διανομή διαφημίσεων.

Τρίτον, δεν παρέχει πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα του σε ερευνητές σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στην πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ειδικότερα, όπως τονίζει η ΕΕ, το Χ απαγορεύει στους επιλέξιμους ερευνητές να έχουν ανεξάρτητη πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα της, όπως π.χ. με την απόκρυψη, όπως αναφέρεται στους όρους υπηρεσίας της. Επιπλέον, η διαδικασία του Χ για τη χορήγηση πρόσβασης σε επιλέξιμους ερευνητές στη διεπαφή προγραμματισμού εφαρμογών του (API) φαίνεται να αποθαρρύνει τους ερευνητές από την εκτέλεση των ερευνητικών τους έργων ή δεν τους αφήνει άλλη επιλογή από την καταβολή δυσανάλογα υψηλών αμοιβών.

Με την αποστολή προκαταρκτικών πορισμάτων, η ΕΕ ενημερώνει το X σχετικά με την προκαταρκτική της άποψη ότι παραβιάζει την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Αυτό ισχύει με την επιφύλαξη της έκβασης της έρευνας, καθώς η πλατφόρμα Χ έχει πλέον τη δυνατότητα να ασκήσει τα δικαιώματα υπεράσπισής της εξετάζοντας τα έγγραφα του φακέλου της έρευνας της Επιτροπής και απαντώντας γραπτώς στα προκαταρκτικά πορίσματα της Επιτροπής. Παράλληλα, θα ζητηθεί η γνώμη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ψηφιακών Υπηρεσιών.

Εάν τελικά επιβεβαιωθούν οι προκαταρκτικές απόψεις της Επιτροπής, η ΕΕ θα εκδώσει απόφαση μη συμμόρφωσης στην οποία θα διαπιστώνεται ότι η Χ παραβιάζει τα άρθρα 25, 39 και 40 (12) της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να συνεπάγεται πρόστιμα ύψους έως και 6 % του συνολικού παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών του παρόχου και να υποχρεώσει τον πάροχο να λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση της παραβίασης. Μια απόφαση μη συμμόρφωσης μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει ενισχυμένη περίοδο εποπτείας για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τα μέτρα που προτίθεται να λάβει ο πάροχος για την αποκατάσταση της παραβίασης. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να επιβάλει περιοδικές χρηματικές ποινές για να υποχρεώσει μια πλατφόρμα να συμμορφωθεί.

Ιστορικό

Η πλατφόρμα X, παλαιότερα γνωστή ως Twitter, ορίστηκε ως πολύ μεγάλη επιγραμμική πλατφόρμα (VLOP) στις 25 Απριλίου 2023 στο πλαίσιο της πράξης της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες, μετά τη δήλωσή της ότι προσεγγίζει περισσότερους από 45 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες στην ΕΕ.

Στις 18 Δεκεμβρίου 2023 η Επιτροπή κίνησε επίσημη διαδικασία για να αξιολογήσει κατά πόσον η Χ ενδέχεται να έχει παραβιάσει τον νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες σε τομείς που συνδέονται με τη διάδοση παράνομου περιεχομένου και την αποτελεσματικότητα των μέτρων που ελήφθησαν για την καταπολέμηση της χειραγώγησης πληροφοριών, για τα οποία συνεχίζεται η έρευνα, καθώς και τα σκοτεινά μοτίβα, τη διαφάνεια των διαφημίσεων και την πρόσβαση σε δεδομένα για τους ερευνητές, τα οποία αποτελούν αντικείμενο των προκαταρκτικών πορισμάτων που εγκρίθηκαν σήμερα.

Η Επιτροπή έχει επίσης θέσει σε εφαρμογή ένα εργαλείο καταγγελίας δυσλειτουργιών, το οποίο επιτρέπει σε υπαλλήλους και άλλα άτομα με γνώσεις να επικοινωνούν ανώνυμα με την Επιτροπή, ώστε να συμβάλλουν στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης από την Επιτροπή από τις ορισθείσες VLOP/VLOSE.

Η Επιτροπή κίνησε επίσης επίσημες διαδικασίες κατά της TikTok τον Φεβρουάριο και τον Απρίλιο του 2024, της AliExpress τον Μάρτιο του 2024 και της Meta τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2024.

Δηλώσεις

Σχολιάζοντας την εξέλιξη αυτή κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή, δήλωσε:

«Σήμερα δημοσιεύουμε για πρώτη φορά προκαταρκτικά πορίσματα στο πλαίσιο της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Κατά την άποψή μας, το X δεν συμμορφώνεται με την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες σε βασικούς τομείς διαφάνειας, χρησιμοποιώντας σκοτεινά μοτίβα και, ως εκ τούτου, παραπλανώντας τους χρήστες, παραλείποντας να παράσχει επαρκές αποθετήριο διαφημίσεων και εμποδίζοντας την πρόσβαση των ερευνητών σε δεδομένα. Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες έχει στον πυρήνα της διαφάνεια και είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε ότι όλες οι πλατφόρμες, συμπεριλαμβανομένου του X, συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της ΕΕ».

Από τη μεριά του, ο κ. Τιερί Μπρετόν, επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, τόνισε:

«Ως «BlueCheck» νοούνται αξιόπιστες πηγές πληροφοριών. Τώρα με το X, η προκαταρκτική μας άποψη είναι ότι εξαπατούν τους χρήστες και παραβιάζουν την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Θεωρούμε επίσης ότι το αποθετήριο διαφημίσεων του Χ και οι όροι πρόσβασης των ερευνητών σε δεδομένα δεν συνάδουν με τις απαιτήσεις διαφάνειας της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Το Χ έχει πλέον το δικαίωμα υπεράσπισης — αλλά, εάν επιβεβαιωθεί η άποψή μας, θα επιβάλουμε πρόστιμα και θα απαιτήσουμε σημαντικές αλλαγές».