Οι μεγάλες προκλήσεις για την οικονομία της Κίνας

Στη λεγόμενη 3η Ολομέλεια που θα διεξαχθεί στις 15 με 18 Ιουλίου, η ανώτερη ηγεσία της Κίνας θα έχει την ευκαιρία να καθορίσει τις γενικές γραμμές ενός πλαισίου πολιτικής που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει την πορεία της χώρας για τα επόμενα αρκετά χρόνια. Μην το υπολογίζετε. Υπάρχει καλός λόγος να πιστεύουμε ότι οι παρατηρητές της Κίνας στη Δύση έχουν μη ρεαλιστικές προσδοκίες για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Η Ολομέλεια του 2013 δεν ανταποκρίθηκε στις υψηλές προσδοκίες των Δυτικών. Η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων ήταν απογοητευτική και αυτή η Ολομέλεια δεν ανταποκρίθηκε στη μεγαλύτερη υπόσχεσή της: να δώσει στην αγορά έναν αποφασιστικό ρόλο στην καθοδήγηση της οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας. Αντίθετα, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τέθηκε επικεφαλής ενός συστήματος που κυριαρχείται όλο και περισσότερο από το κράτος.

Πολλές ενδείξεις από κινέζους αξιωματούχους ενόψει της συγκέντρωσης του 2024 θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι παραπλανητικές. Υπάρχει ελπίδα για νέες μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση ορισμένων από τα πιο σοβαρά προβλήματα της Κίνας, ιδιαίτερα της κρίσης ακινήτων και των χρεών της τοπικής αυτοδιοίκησης. Την ίδια στιγμή, ο Σι και η ηγετική του ομάδα έχουν επιστήσει την προσοχή στις αποκαλούμενες «νέες παραγωγικές δυνάμεις» και στην επιτακτική ανάγκη να βασιστεί η πρόοδος στις τεχνολογίες αιχμής και την προηγμένη βιομηχανία.

Αλλά αυτές οι σημαντικές προκλήσεις είναι απίθανο να επιλυθούν στην επερχόμενη πολιτική Ολομέλεια. Οπως και πριν, η έμφαση πιθανότατα θα δοθεί στη διακυβέρνηση, όπως η «οικοδόμηση ενός σοσιαλιστικού συστήματος αγοράς υψηλού επιπέδου» και «η εμβάθυνση των περιεκτικών μεταρρυθμίσεων για την προώθηση του κινεζικού εκσυγχρονισμού». Αντί να απορρίπτουμε τέτοιες δηλώσεις ως συνθήματα, θα πρέπει να τις λαμβάνουμε κατά γράμμα.

Η Κίνα έχει πολλά ζητήματα. Εκτός από την κρίση ακινήτων και τα προβλήματα χρέους της τοπικής αυτοδιοίκησης, πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει τις πιέσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους. Επειτα υπάρχει η πρόκληση για μια διαρθρωτική εξισορρόπηση της κινεζικής οικονομίας υπό τη δράση των καταναλωτών (να βασιστεί η ανάπτυξη στην κατανάλωση όχι μόνο στις εξαγωγές). Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με μεταρρυθμίσεις του δικτύου κοινωνικής ασφάλειας για την υγειονομική περίθαλψη, τη συνταξιοδότηση και το σύστημα καταγραφής των νοικοκυριών.

Η εμπειρία δείχνει ότι η κινεζική ηγεσία τείνει να δίνει υπερβολικές υποσχέσεις. Οι πολιτικές Ολομέλειες της Κίνας αφορούν εδώ και καιρό τη διακυβέρνηση. Για τον Σι η εδραίωση της εξουσίας μέσω μιας επανάστασης στην κινεζική διακυβέρνηση παραμένει η ύψιστη προτεραιότητα και είναι ακόμη ένα έργο σε εξέλιξη.

Ο Στίβεν Ρόουτς είναι μέλος του διδακτικού προσωπικού του Yale University. Είναι πρώην πρόεδρος της Morgan Stanley Asia.