Πληθωρισμός ΗΠΑ: Τι δεν λένε οι Ρεπουμπλικάνοι και τι δεν θέλουν να συζητήσουν οι Δημοκρατικοί

Ο βαθύς διχασμός στην αμερικανική πολιτική καθιστά τους χαρακτηρισμούς των οικονομικών δεδομένων μια αξιόπιστη ένδειξη για το πού ανήκει ο κάθε ψηφοφόρος και το τι θα αναζητήσει να ακούσει και να μάθει από κάθε υποψήφιο να κυβερνήσει κόμμα.

Οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν τα πράγματα να φαίνονται άσχημα και να υποδαυλίζουν το συναίσθημα κατά του κατεστημένου Δημοκρατικού κόμματος. Από την άλλη, οι Δημοκρατικοί θέλουν οι άνθρωποι να ξεχάσουν τις δυσκολίες που προκάλεσε το υψηλό κόστος διατροφής και στέγασης επί των ημερών τους και να μιλήσουν για «σοκ» στο πλαίσιο της αύξησης των μισθών ή, στην πλευρά των κατηγοριών, των εταιρικών κερδών.

UBS: Η επίθεση κατά του Τραμπ περιέπλεξε μια ήδη ταραχώδη εκλογική περίοδο στις ΗΠΑ

Καθώς τα δύο κόμματα προβάλλουν τα επιχειρήματά τους και κατευθύνονται με τους υποψηφίους τους προς την προεδρική ψηφοφορία της 5ης Νοεμβρίου, το Reuters αποκάλυψε μερικά από όσα οι Ρεπουμπλικάνοι δεν είναι πιθανό να αναφέρουν στο συνέδριό τους, και άλλα τόσα που οι Δημοκρατικοί θα προτιμούσαν οι άνθρωποι να αγνοήσουν κατά τη διάρκεια του δικού τους.

Πληθωρισμός ΗΠΑ: Γιατί δεν είναι καινούριο νέο

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ δεν θα το πει ακόμη, αλλά η άνοδος των τιμών που ξεκίνησε στα μέσα του 2021 έχει σε μεγάλο βαθμό υποχωρήσει, ο πληθωρισμός πλησιάζει το ποσοστό 2% που έχει θέσει ως στόχο η κεντρική τράπεζα και υπάρχουν παράγοντες που είναι πιθανό να τραβήξουν τον πληθωρισμό προς τα κάτω.

Τα δημητριακά

Σε μια ακρόαση στις 9 Ιουλίου με τον πρόεδρο της Fed Jerome Powell, ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Steve Daines διάβασε τη λίστα με τα παράπονα για τον πληθωρισμό, συμπεριλαμβανομένου του ότι οι τιμές των δημητριακών είχαν αυξηθεί περισσότερο από 25% επί Μπάιντεν. Αυτό είναι αλήθεια.

Θα μπορούσε επίσης να πει ότι δεν αυξήθηκαν καθόλου κατά το τελευταίο έτος. Οι τιμές των τροφίμων συνολικά έχουν ακολουθήσει το ίδιο μοτίβο, μια τιμωρητική μετατόπιση του επιπέδου κατά περίπου 20% από το 2021 έως το 2023 και μικρή μεταβολή από τότε.

Τα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα

Οι τιμές των μεταχειρισμένων οχημάτων έχουν μειωθεί κατά περίπου 16% από τον Φεβρουάριο του 2022, ενώ μειώνονται και για τα καινούργια αυτοκίνητα.

Αφού τα προβλήματα με τα τσιπ των υπολογιστών και οι δυσχέρειες της εφοδιαστικής αλυσίδας προκάλεσαν την εκτίναξη των τιμών των αγαθών από τα μέσα του 2020 – όταν η καραντίνα λόγω της Covid-19 και οι δημοσιονομικές μεταβιβάσεις οδήγησαν σε εκρηκτικές δαπάνες για υλικά αγαθά, αφού υπηρεσίες όπως το φαγητό και τα ταξίδια δεν ήταν προσβάσιμες – οι τιμές των αγαθών συμπεριφέρονται τώρα περίπου όπως πριν από την πανδημία, παραμένοντας περίπου σταθερές ή ακόμη και ελαφρώς μειούμενες.

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Όταν ρωτήθηκε γιατί οι άνθρωποι φαίνονται τόσο απογοητευμένοι από την οικονομία, ο Powell είπε συχνά ότι ακόμη και αν τα άλματα των τιμών είναι δύσκολο να τα αποδεχθεί κανείς, οι άνθρωποι εξακολουθούν να δαπανούν χρήματα για ταξίδια, συναυλίες και εστιατόρια με τρόπο που δεν συνάδει με την αφήγηση των νοικοκυριών που αγωνίζονται να επιβιώσουν.

Τα στοιχεία από την έρευνα Household Pulse Survey του Γραφείου Απογραφής δείχνουν στην πραγματικότητα μια αύξηση των νοικοκυριών που δήλωσαν ότι δυσκολεύονταν «κάπως» ή «πολύ» να πληρώσουν τα έξοδά τους περίπου την στιγμή που ο πληθωρισμός κορυφώθηκε το 2021. Αλλά ο εθνικός μέσος όρος έχει έκτοτε μειωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα από εκείνα που ήταν πριν από την έξαρση του πληθωρισμού.

Στην έρευνα της Fed για τα οικονομικά των νοικοκυριών και τη λήψη αποφάσεων του 2023, το ποσοστό εκείνων που δήλωσαν ότι τα καταφέρνουν «τουλάχιστον καλά» παρέμεινε πάνω από το 70%, χαμηλότερο από το 78% της κορύφωσης που σημειώθηκε το 2021, αλλά περίπου εκεί που βρισκόταν προπανδημικά. Αντίθετα, ένα 22% αξιολόγησε την εθνική οικονομία ως «καλή» ή «εξαιρετική», ένας διαχωρισμός μεταξύ των αντιλήψεων για τις προσωπικές συνθήκες και τις εθνικές συνθήκες που έχει μπερδέψει πολλούς οικονομολόγους.

Τι πρέπει να προσέχουν οι Δημοκρατικοί

Οι Δημοκρατικοί θα προσπαθήσουν να υποβαθμίσουν το τι σήμαιναν για τους ανθρώπους δύο χρόνια ραγδαίας αύξησης των τιμών και πόσος χρόνος μπορεί να χρειαστεί για να ξεχαστεί όλο αυτό.

Αν και οι τιμές μεμονωμένων αγαθών ή υπηρεσιών μπορεί να μειωθούν, το επίπεδο τιμών -η γενικότερη έννοια που έχουν κατά νου οι οικονομολόγοι όταν μιλούν για πληθωρισμό- σπάνια μειώνεται. Μόλις σημειωθούν άλματα στο επίπεδο τιμών, όπως αυτό που βιώνει ο μέσος Αμερικανός, η ζωή παραμένει ακριβότερη. Ένα φλιτζάνι καφέ δεν πρόκειται ποτέ ξανά να κοστίζει ένα πεντάλεπτο ή ακόμη και 2 δολάρια.

Οι πραγματικοί μισθοί

Αποτελεί ένα συνηθισμένο θέμα συζήτησης για τους Δημοκρατικούς ότι οι αυξήσεις των τιμών θα πρέπει να εξετάζονται σε σχέση με τις ραγδαίες αυξήσεις των μισθών που παρατηρήθηκαν ιδιαίτερα για τις χαμηλόμισθες θέσεις εργασίας που ήταν δύσκολο να καλυφθούν στον απόηχο της πανδημίας.

Όμως η αγοραστική δύναμη των μισθών δέχτηκε ισχυρό πλήγμα, ακόμη και αν η παρατεταμένη επίδραση ορισμένων προγραμμάτων μεταβιβάσεων της εποχής της πανδημίας το συγκάλυψε.

Στο σημείο όπου ο πληθωρισμός έφτασε στο αποκορύφωμά του το καλοκαίρι του 2022, οι τιμές είχαν αυξηθεί κατά 12% από τον Ιανουάριο του 2021, ενώ τα μέσα ωρομίσθια είχαν αυξηθεί κατά περίπου 8%.

Το χάσμα έχει μειωθεί από τότε, και για τους εργαζόμενους στις γραμμές παραγωγής ή σε θέσεις εργασίας που δεν είναι διοικητικές, η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού είναι περίπου εκεί που ήταν.

Αλλά αυτό ισοδυναμεί με χρόνια αργών βημάτων και όχι με αλματώδη πρόοδο, με τα ωρομίσθια σε γενικές γραμμές να εξακολουθούν να υστερούν.

Το μεγάλο χάσμα

Η αγορά εργασίας μετά την έξοδο από την πανδημία βοήθησε, όπως επισημαίνει η κυβέρνηση Μπάιντεν, να μειωθεί το χάσμα ανεργίας μεταξύ αφροαμερικανών και λευκών εργαζομένων και αύξησε τα εισοδήματα των οικογενειών τους.

Αλλά μια μελέτη της Fed της Νέας Υόρκης που εξέτασε πέρα από το εισόδημα και τον πλούτο των νοικοκυριών και τον προσάρμοσε στον πληθωρισμό, διαπίστωσε ότι ένα από τα βασικά εκλογικά στρώματα του Δημοκρατικού Κόμματος -οι αφροαμερικανοί- είχε στην πραγματικότητα υποχωρήσει σε όρους καθαρής αξίας.

Δεν επρόκειτο απλώς για το ότι δεν ακολουθούσαν τον ρυθμό. Ο πλούτος των νοικοκυριών ήταν, μετά την προσαρμογή για τον πληθωρισμό, στην πραγματικότητα χαμηλότερος από το τρίτο τρίμηνο του 2023 από ό,τι ήταν στις αρχές του 2019.

To στεγαστικό σοκ

Το πώς οι ΗΠΑ κατέληξαν σε έλλειψη κατοικιών είναι μια ιστορία που ξεκινά τουλάχιστον από την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας το 2006-2007. Αν προσθέσουμε σε αυτό την αυστηροποίηση των νόμων περί ζωνών σε πολλές πολιτείες και πόλεις, τους ανθρώπους που μετακόμιζαν κατά τη διάρκεια των ημερών της πανδημίας που εργάζονταν στο σπίτι, τον αντίκτυπο των υψηλών επιτοκίων των ενυπόθηκων δανείων, ίσως ακόμη και τη μετανάστευση σε ορισμένες αγορές, το αποτέλεσμα είναι μια άνοδος των ενοικίων και των τιμών που μπορεί να έχει γίνει πολιτικό ζήτημα επί των ημερών των Δημοκρατικών.

Το γεγονός ότι ο πληθωρισμός των κατοικιών έχει δείξει μια σχετική επιβράδυνση μπορεί να μην είναι αρκετό για να κατευνάσει τους ψηφοφόρους καθώς πλησιάζει η ημέρα των εκλογών.