Eurobank Research: Αναγκαία η οικονομική μεταμόρφωση της ΕΕ για να μην μείνει πίσω από ΗΠΑ και Κίνα

Οι ανατροπές στις παγκόσμιες γεωπολιτικές ισορροπίες μετά την πανδημία, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ενδεχόμενη επάνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία έχει αφυπνίσει την ΕΕ για την ανάγκη οικονομικού μετασχηματισμού ώστε να μην υστερεί, ιδίως σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα. Αυτό σημειώνει η Eurobank Research στην έκθεση «Towards a European Capital Markets Union».

Η συνειδητοποίηση ότι η ένωση κεφαλαιαγορών θα μπορούσε να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην κινητοποίηση ιδιωτικών αποταμιεύσεων για τη χρηματοδότηση αυτής της αναμόρφωσης έχει θέσει τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία στο επίκεντρο των προσπαθειών της ΕΕ μετά από μια δεκαετία περιορισμένης προόδου.

Έκθεση Λέτα: Η «συνταγή» για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ και τα βήματα για την ενιαία αγορά

Η Πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ζήτησε τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, παρόμοια αυτής των ΗΠΑ, ενώ η πρόσφατη έκθεση Λέτα για την Ευρωπαϊκή Ενιαία Αγορά καθιστά την εν λόγω πρωτοβουλία βασικό στόχο, με προτεινόμενη μετονομασία σε Ένωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων.

Καθώς αποτελεί στόχο κοινού συμφέροντος η καταβολή προσπαθειών για την περαιτέρω ανάπτυξη της ένωσης κεφαλαιαγορών, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζήτησε από την Επιτροπή τον Απρίλιο να επεξεργαστεί συγκεκριμένες συγκεκριμένα σχέδια δράσης για την περαιτέρω πρόοδο του εν λόγου εγχειρήματος. Ωστόσο, οι επιπτώσεις από τα αποτελέσματα των πρόσφατων ευρωπαϊκών εκλογών θέτουν υπό αμφισβήτηση τον ηγετικό ρόλο της Γαλλίας στην εν λόγω πρωτοβουλία, δημιουργώντας ενδεχομένως ένα κενό που θα πρέπει να καλυφθεί για την πραγματοποίηση περαιτέρω βημάτων προς τον στόχο επίτευξης μιας εύρυθμης ένωσης κεφαλαιαγορών.

Αυξημένα διακυβεύματα βλέπει η Eurobank Research

Αυτό που είναι διαφορετικό τώρα είναι μια νέα αίσθηση ότι το διακύβευμα έχει αυξηθεί, καθώς η γεωπολιτική τάξη που επικρατούσε κατά τη διάρκεια προηγούμενων κυμάτων ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης κατακερματίζεται και η ΕΕ υπολείπεται των ΗΠΑ και της Κίνας. Επίσης, η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, και η προοπτική της επιστροφής του το επόμενο έτος για άλλη μια τετραετή θητεία, έχει υπογραμμίσει στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι δεν μπορούν πλέον να βασίζονται στις ΗΠΑ ως εγγύηση ασφάλειας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ανάπτυξη των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών θεωρείται ως ένας τρόπος για την ΕΕ να συγκεντρώσει τη χρηματοδότηση που απαιτείται για την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την άμυνα χωρίς να καταφύγει σε κοινό δανεισμό, ο οποίος είναι ακόμη πιο πολιτικά αμφιλεγόμενος μεταξύ των πιο συντηρητικών δημοσιονομικά χωρών της ΕΕ, κυρίως της Γερμανίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι από σήμερα έως το 2030, η πράσινη μετάβαση θα χρειαστεί 620 δισ. ευρώ ετησίως σε πρόσθετες επενδύσεις και η ψηφιακή μετάβαση 125 δισ. ευρώ.

Αν και οι αμυντικές δαπάνες δεν έχουν ποσοτικοποιηθεί, η προσθήκη αυτών θα μπορούσε να αυξήσει το συνολικό ποσό κοντά στο 1 τρισεκατομμύριο ευρώ ετησίως, σύμφωνα με έκθεση του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών που δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο.

Εν τω μεταξύ, οι οικονομικές αποταμιεύσεις των νοικοκυριών που ανέρχονται σε περίπου 33 τρισεκατομμύρια ευρώ, περισσότερο από το διπλάσιο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του μπλοκ, υποδηλώνουν την κλίμακα των πόρων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν.10 Όπως σημειώνει η γαλλική έκθεση, πρόκειται για κεφάλαια που κατανέμονται αναποτελεσματικά, και η ζώνη του ευρώ είναι καθαρός αγοραστής ξένων χρεογράφων, ενώ οι επιχειρήσεις της είναι καθαροί εισαγωγείς της χρηματοδότησης με ίδια κεφάλαια που χρειάζονται για τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, και η οποία θα απέφερε υψηλότερη απόδοση για τους αποταμιευτές.