Οι κρίσεις στην ενέργεια ζητούν παρεμβάσεις

Για κάποιον λόγο υπάρχει μια αίσθηση πως ό, τι περνάμε μέσα στο καλοκαίρι με τις τιμές της ενέργειας είναι κάτι μεμονωμένο. Κάτι που θα λήξει όταν φύγει το καλοκαίρι και μετά θα συνεχίσουμε αμέριμνοι τη ζωή μας. Να θυμίσω μόνο ότι το ίδιο πιστεύαμε και στις αρχές του έτους, όταν αποσύρθηκαν τα μέτρα ενίσχυσης των τιμολογίων του ρεύματος. Μέσα σε μόλις έξι μήνες το πρόβλημα επέστρεψε. Και αν διαβάσει κανείς προσεκτικά τα δεδομένα, δεν αποκλείεται αυτό που ζούμε τώρα να επιστρέψει με άλλη παραπλήσια μορφή σε κάποια στιγμή, όχι πολύ μακριά από σήμερα.

Ο οίκος αξιολόγησης S&Ρ σε πρόσφατη ανάλυσή του θεωρεί ότι βαίνει προς τη λήξη της η έκρηξη των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας, που εκτίναξε την κερδοφορία των εταιρειών παραγωγής ενέργειας στην Ευρώπη. Προβλέπει μεν ότι οι τιμές θα επιστρέψουν και θα σταθεροποιηθούν στα 60-80 ευρώ ανά μεγαβατώρα έως το 2027 λόγω των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από 150-200 ευρώ σήμερα, αλλά υπάρχουν κίνδυνοι από την αύξηση των τιμών του άνθρακα που επηρεάζει τις θερμικές μονάδες παραγωγής ρεύματος, στα 100 ευρώ ανά τόνο από περίπου 60 ευρώ σήμερα.

Η Goldman Sachs προσθέτει σε δική της ανάλυση, έναν ακόμα προβληματισμό. Επισημαίνει τον κίνδυνο απότομης εκτίναξης των τιμών φυσικού αερίου τον χειμώνα. Λέει ότι σε ένα πιο ψυχρό από το μέσο σενάριο για τις καιρικές συνθήκες, η Ευρώπη είναι πολύ πιθανό να βρεθεί αντιμέτωπη με μεγάλη αύξηση των τιμών φυσικού αερίου. Εκτιμά ότι πιθανές χαμηλές θερμοκρασίες θα προκαλέσουν σημαντική άνοδο της ζήτησης, υπερδιπλασιάζοντας τις τιμές του αερίου προς τα 65-85 ευρώ ανά μεγαβατώρα από περίπου 30-35 που κινούνται σήμερα. Η αμερικανική τράπεζα βλέπει και άλλους λόγους που μπορεί να προκαλέσουν αύξηση στην τιμή του αερίου, καθώς μεταξύ άλλων, τον Ιανουάριο λήγει η συμφωνία διαμετακόμισης Ουκρανίας Ρωσίας και αναμένεται να μηδενιστούν οι ροές ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας, οδηγώντας σε υψηλότερη ζήτηση για αέριο στην Κεντρική Ευρώπη, τη στιγμή που σημαντικά φορτία με υγροποιημένο φυσικό αέριο LNG έχουν αναδρομολογηθεί προς άλλους προορισμούς.

Αν προσθέσουμε σε όλους αυτούς τους εξωγενείς πολύ πιθανούς λόγους επηρεασμού των τιμών της ενέργειας, τη μεγάλη αστάθεια και κατά τα φαινόμενα εύκολη χειραγώγηση που εμφανίζουν οι χρηματιστηριακές αγορές της ηλεκτρικής ενέργειας, τότε οι επόμενοι μήνες και ενδεχομένως τα επόμενα χρόνια μόνο εύκολα δεν θα είναι.

Το σκηνικό που διαμορφώνεται, παραπέμπει σε συνεχείς κρίσεις. Αλλες μεγάλες, άλλες μικρότερες. Οπότε καλό είναι προετοιμαζόμαστε. Γενικώς με τις αγορές και δη τις χρηματιστηριακές δεν πρέπει να παίζουμε. Ειδικά σε μια χώρα που έχει περάσει παλαιότερα όσα έχει περάσει με τις χρηματιστηριακές υπερβολές πριν από μερικές δεκαετίες.

Οπότε καλές οι επιδοτήσεις έστω και με χαρακτηριστικά προληπτικής ενεργοποίησής τους. Είναι ωστόσο σαφές ότι το πρόβλημα μπορεί να περιοριστεί και με ρυθμιστικές παρεμβάσεις που θα κλείνουν τις πολλές «τρύπες» που έχει το σύστημα τιμολόγησης του ρεύματος και επιτρέπει το τεχνητό φούσκωμα των τιμών και την οικονομική αφαίμαξη ανυποψίαστων καταναλωτών ενέργειας.