Δημόσιες συμβάσεις: Ο παράνομος αποκλεισμός, παράθυρο για αποζημίωση

Με πρόσφατη απόφαση του ΔΕΕ, δικαίωμα αποζημίωσης έχουν όσοι παρανόμως αποκλείονται από τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων.

Μία εξαιρετικά σημαντική απόφαση εξέδωσε πρόσφατα το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην υπόθεση C-547/22 στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων, κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος που του τέθηκε από δικαστήριο της Σλοβακίας.

Ειδικότερα, το ΔΕΕ έκρινε ότι όσοι παρανόμως αποκλείονται από τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων μπορούν στη συνέχεια να διεκδικήσουν αποζημίωση λόγω της απώλειας ευκαιρίας που υπέστησαν.

Σημειώνεται ότι δικαστήριο της Σλοβακίας «ρώτησε» το Δικαστήριο της ΕΕ αν η Οδηγία για τις διαδικασίες προσφυγής κατά της συνάψεως δημοσίων συμβάσεων απαγορεύει την εθνική νομοθεσία ή την πρακτική κράτους μέλους να αποκλείει τη δυνατότητα αποζημίωσης του υποψηφίου που αποκλείστηκε παρανόμως από διαδικασία συνάψεως δημοσίων συμβάσεων για τη ζημία που υπέστη λόγω της απώλειας της ευκαιρίας να συμμετάσχει στη διαδικασία αυτή με σκοπό την ανάληψη της σχετικής σύμβασης.

Για να απαντήσει το ΔΕΕ στο ως άνω ερώτημα, αρχικά διαπίστωσε ότι τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να επιδικάζουν αποζημίωση στα πρόσωπα που ζημιώθηκαν από παράβαση του δικαίου της Ένωσης ως προς τις αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων. Ωστόσο, ελλείψει ενδείξεων για τη διάκριση των διαφόρων κατηγοριών ζημίας, η Οδηγία αναφέρεται σε κάθε είδος ζημίας που υφίστανται τα πρόσωπα αυτά, συμπεριλαμβανομένης της ζημίας που προκύπτει από την απώλεια της ευκαιρίας συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης μιας σύμβασης.

Περαιτέρω, το Δικαστήριο σημείωσε ότι, ενώ η ζημία μπορεί να απορρέει από τη μη ανάληψη, καθαυτή, δημόσιας σύμβασης και να έχει τη μορφή διαφυγόντος κέρδους, είναι επίσης δυνατόν ο υποψήφιος που αποκλείστηκε παρανόμως να υποστεί χωριστή ζημία, η οποία αντιστοιχεί στη χαμένη ευκαιρία συμμετοχής στη διαδικασία ανάθεσης της οικείας δημόσιας σύμβασης, προκειμένου να λάβει τη σύμβαση αυτή.

Κατά συνέπεια, η Οδηγία απαγορεύει εθνική ρύθμιση ή πρακτική που αποκλείει κατ’ αρχήν τη δυνατότητα να αποζημιωθεί ο υποψήφιος που αποκλείστηκε παρανόμως από διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης για τη ζημία που υπέστη λόγω της απώλειας της δυνατότητας συμμετοχής στη διαδικασία αυτή με σκοπό την ανάληψη της σχετικής σύμβασης.

Η Σουζάνα Κλημεντίδη είναι δικηγόρος