Κρίσιμα ορυκτά: Η Κίνα θέλει να κυριαρχήσει στις αλυσίδες εφοδιασμού

Tρισεκατομμύρια σβώλοι νικελίου, χαλκού, κοβαλτίου και μαγγανίου, υπάρχουν διάσπαρτοι στον πυθμένα του ωκεανού. Αυτά τα «κρίσιμα ορυκτά»,  ήθελαν εδώ και καιρό να τα εξορύξουν οι εταιρείες καθώς είναι απαραίτητα για την παγκόσμια οικονομία και τη μείωση της εξάρτησης απο τα ορυκτά καύσιμα.

Ωστόσο, η Διεθνής Αρχή για τον Βυθό της Θάλασσας (International Seabed Authority – ISA), ένας οργανισμός που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του ΟΗΕ και των διαβουλεύσεων για το Δίκαιο της Θάλασσας, εξακολουθεί να διερευνά πώς πρέπει να ρυθμιστεί η εξόρυξη. Ορισμένες περιβαλλοντικές οργανώσεις θέλουν μια πλήρη απαγόρευση.

ΕΕ: Συμφωνία με την Αυστραλία για τα κρίσιμα ορυκτά

Οι υποστηρικτές και οι επικριτές της εξόρυξης βαθέων υδάτων συζητούν αυτά τα ζητήματα μεταξύ 29 Ιουλίου και 2 Αυγούστου σε μια συνάντηση στην Τζαμάικα, όπου και η έδρα του οργανισμού. Από τις 160 χώρες που συμμετέχουν, λίγες ενδιαφέρονται περισσότερο για το αποτέλεσμα απο ότι η Κίνα, σημειώνει ο Economist.

Το ενδιαφέρον της Κίνας

Η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά μπορεί να υπερδιπλασιαστεί έως το 2040 σε σύγκριση με το 2020, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA) , που συχνά κάνει παγκόσμιες εκτιμήσεις.

Η Κίνα είναι ένας …μεγάλος λόγος για την αύξηση της ζήτησης καθώς κατασκευάζει τα περισσότερα από τα ηλιακά πάνελ, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα και τις μπαταρίες που παράγονται στον κόσμο, τα οποία απαιτούν και βασίζονται σε όλα αυτά τα ορυκτά.

Πέρυσι, οι βιομηχανίες καθαρής ενέργειας αντιπροσώπευαν το 40% της αύξησης του ΑΕΠ, σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, μια δεξαμενή σκέψης στη Φινλανδία.

Αλλά η Κίνα πρέπει να εισάγει πολλά από τα κρίσιμα ορυκτά που χρησιμοποιεί. Το μαγγάνιο του προέρχεται από τη Νότια Αφρική, την Γκαμπόν και την Αυστραλία. Το μεγαλύτερο μέρος του κοβαλτίου προέρχεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Το νικέλιό της προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία.

Στρατηγικός ανταγωνισμός

Αυτές οι εξαρτήσεις ανησυχούν τους ηγέτες της Κίνας. Φοβούνται ότι οι προμήθειες θα μπορούσαν να διαταραχθούν από πολιτική αναταραχή ή πίεση από ανταγωνιστές όπως η Αμερική. Ο αγώνας για κρίσιμα ορυκτά είναι «ένα νέο μέτωπο στρατηγικού ανταγωνισμού μεταξύ των παγκόσμιων δυνάμεων», σύμφωνα με την εθνική υπηρεσία πληροφοριών της Κίνας, το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας.

Οι αξιωματούχοι κατατάσσουν τα κρίσιμα μέταλλα μαζί με το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο ως προς τη σημασία τους για το μέλλον της Κίνας.

Η εξόρυξη βαθέων υδάτων υπόσχεται ασφαλή εφοδιασμό και θα συμβεί σε διεθνή ύδατα, πέρα ​​από την κυριαρχία άλλων χωρών. Το 2016, ο πρόεδρος της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, είπε ότι η χώρα του πρέπει να πάρει στα χέρια της τους «κρυμμένους θησαυρούς» του ωκεανού.

Επιρροή και δωρεές

Για τον σκοπό αυτό, η Κίνα έχει δαπανήσει χρόνια για να αποκτήσει επιρροή στην ISA, η οποία έχει εξουσία επί του βυθού στα διεθνή ύδατα βάσει της Σύμβασης της ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Η ISA χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από τις χώρες μέλη της και η Κίνα της δίνει περισσότερα χρήματα από οποιονδήποτε άλλο δωρητή, αναφέρει ο Economist. Το 2020 παραχώρησε επίσης στην Διεθνή Αρχή για τον Βυθό της Θάλασσας , μια εκπαιδευτική εγκατάσταση στο Qingdao, μια πόλη-λιμάνι στην ανατολική Κίνα.

Πέρυσι, στις συνεδριάσεις της ISA ορισμένες χώρες προσπάθησαν να εισαγάγουν μορατόριουμ για την εξόρυξη σε βαθιά θαλάσσια ύδατα. Απέτυχαν, σε μεγάλο βαθμό λόγω της πίεσης της Κίνας. Ο στόχος της είναι να δημιουργήσει ένα καθεστώς εξόρυξης που δεν θα επιτρέπει καμία παρέμβαση από άλλες χώρες, λέει ο Isaac Kardon, του Carnegie Endowment for International Peace, μιας δεξαμενής σκέψης στην Ουάσιγκτον.

Συνολικά, η ISA έχει εκδώσει 31 άδειες που επιτρέπουν στους κατόχους τους να ερευνήσουν για ορυκτά στο πλαίσιο της προετοιμασίας για εμπορικές δραστηριότητες. Τρεις κινεζικές μεταλλευτικές εταιρείες , η China Ocean Mineral r&d Association, η China Minmetals και η Beijing Pioneer Hi-Tech Development,  κατέχουν πέντε απο αυτές, τις περισσότερες από εταιρειες οποιασδήποτε άλλης χώρας.  Ανυπομονούν να ξεκινήσουν δραστηριότητες.

Τρεις από τις κινεζικές άδειες καλύπτουν τμήματα του βυθού στη ζώνη Clarion-Clipperton, μια περιοχή στον ανατολικό Ειρηνικό Ωκεανό με ποσότητες κρίσιμων ορυκτών περίπου ισοδύναμες με όλα τα χερσαία αποθέματα. Οι άλλες δύο βρίσκονται στον δυτικό Ειρηνικό και στον Ινδικό Ωκεανό.

Εξόρυξη βαθέων υδάτων

Οι εταιρείες συνήθως εξορύσσουν για να βγάλουν χρήματα, αλλά η Κίνα έχει επίσης μεγαλύτερες ανησυχίες. Η China Minmetals, ένας κρατικός γίγαντας που έχει άδεια εξερεύνησης για περίπου 7,3 εκατομμύρια εκτάρια στο βυθού του ωκεανού (μια περιοχή μάλλον μεγαλύτερη από τη Σρι Λάνκα ή την αμερικανική πολιτεία της Δυτικής Βιρτζίνια).

Τον Μάρτιο, σε ένα βιομηχανικό συνέδριο στο Πεκίνο, ο πρόεδρός του υποσχέθηκε να εξασφαλίσει προμήθειες ορυκτών προκειμένου να βοηθήσει στην «αναζωογόνηση του κινεζικού έθνους».

Η εξόρυξη βαθέων υδάτων περιλαμβάνει την αποστολή ενός μεγάλου ρομπότ στον βυθό της θάλασσας για να ανασηκώσει κομμάτια μετάλλου, γνωστά ως οζίδια. Στη συνέχεια, ένα πλοίο υποστήριξης απορροφά τα οζίδια μέσω ενός σωλήνα. Όλα αυτά είναι δύσκολα λόγω της χαμηλής ορατότητας και της υψηλής πίεσης στο βυθό της θάλασσας. Η τεχνολογία της Κίνας δεν είναι αρκετά αιχμής. Αλλά φτάνει εκεί.

Τον Ιούλιο, μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Jiao Tong της Σαγκάης έστειλε ένα δοκιμαστικό ρομπότ (στη φωτογραφία) σε βάθη κάτω των 4.000 μέτρων για να συλλέξει 200 ​​κιλά υλικού. Το ρομπότ κατασκευάστηκε σε μεγάλο βαθμό από εξαρτήματα κινεζικής κατασκευής, «καταστρέφοντας τα διεθνή μονοπώλια», σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Κίνας.

Περιβαλλοντικές ανησυχίες

Εάν ξεκινήσει η εμπορική εξόρυξη, οι κινεζικές εταιρείες μπορεί κάλλιστα να καταλήξουν να ηγούνται του κλάδου, λέει ο Cory Combs, της Trivium, μιας συμβουλευτικής εταιρείας. Η Κίνα μπορεί να κατασκευάσει πλοία και ρομπότ πιο γρήγορα από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι αξιωματούχοι της έχουν ιστορικό μεγάλων επιδοτήσεων σε αναδυόμενες βιομηχανίες. Και, το πιο σημαντικό, οι μεταλλευτικές εταιρείες  των βαθέων υδάτων έχουν μια γιγάντια εγχώρια αγορά να τροφοδοτήσουν .

Απο εργασίες συνόδου της Διεθνούς Αρχής για τον Βυθό της Θάλασσας (ISA)

Όλα αυτά ανησυχούν τις περιβαλλοντικές ομάδες. Ο βυθός του ωκεανού υποστηρίζει χιλιάδες μοναδικά είδη, από μικρόβια μέχρι σκουλήκια και σφουγγάρια. Ακόμη και με αυστηρούς κανονισμούς και υπεύθυνους χειριστές, τα ρομπότ εξόρυξης είναι πιθανό να προκαλέσουν ζημιά.

Μπορούν να σκοτώσουν τους οργανισμούς που οδηγούν πάνω τους, και τα νέφη των ιζημάτων που δημιουργούν μπορούν να σκοτώσουν περισσότερους. Επιπλέον, οι Κινέζοι ανθρακωρύχοι δεν έχουν ιστορικό ευθύνης ακόμη και στην ξηρά, όπου οι δραστηριότητές τους είναι πολύ πιο εύκολο να παρατηρηθούν.

Αλλες δραστηριότητες

Οι αντίπαλοι της Κίνας είναι επίσης ανήσυχοι, και όχι μόνο για χάρη των σφουγγαριών. Μια ανησυχία είναι ότι η εξόρυξη βαθέων υδάτων θα μπορούσε να λειτουργήσει ως κάλυψη για λιγότερο ειρηνικές δραστηριότητες.

Οι έρευνες στα βαθιά του ωκεανού θα βοηθούσαν τα ναυτικά υποβρύχια της Κίνας να πλοηγηθούν (μπορούν να χρησιμοποιήσουν το σόναρ με μεγαλύτερη ακρίβεια εάν έχουν περισσότερα δεδομένα για τη θερμοκρασία, την αλμύρα και τα ρεύματα). Το 2021 ένα ερευνητικό σκάφος που στάλθηκε από την China Minmetals έκανε μια ανεξήγητη παράκαμψη από τη ζώνη εξερεύνησής του.

Πέρασε πέντε μέρες στα νερά κοντά στη Χαβάη, όπου η Αμερική έχει μεγάλες στρατιωτικές βάσεις…

Προβάδισμα του Πεκίνου

Ωστόσο, η μεγαλύτερη ανησυχία των δυτικών χωρών είναι ποιος ελέγχει τις αλυσίδες εφοδιασμού των βιομηχανιών καθαρής ενέργειας. Η Κίνα έχει ήδη ένα σημαντικό πλεονέκτημα. Η εξόρυξη βαθέων υδάτων μπορεί να το ισχυροποιήσει ακόμα περισσότερο.

Η Αμερική, εν τω μεταξύ, είναι αποκλεισμένη από τις συζητήσεις για τη Διεθνή Αρχή για τον Βυθό της Θάλασσας (ISA) , καθώς δεν έχει επικυρώσει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας ( UNCLOS) .

Τον Μάρτιο, μια ομάδα συνταξιούχων Αμερικανών στρατηγών και αξιωματούχων έγραψαν στη Γερουσία απαιτώντας να επικυρώσει τη Σύμβαση για το Δικαιο της Θάλασσας , το συντομότερο δυνατό. Οι Κινέζοι ανθρακωρύχοι είχαν «εκμεταλλευτεί την απουσία μας», είπαν.

Τέτοιες ανησυχίες είναι ένα όφελος, ωστόσο, για τις δυτικές επιχειρήσεις που πιέζουν για να προχωρήσουν σε εξόρυξη βαθέων υδάτων. Μια από αυτές είναι η The Metals Company, μια καναδική εταιρεία που ελπίζει να υποβάλει αίτηση για άδεια εμπορικής εξόρυξης από την ISA,  αργότερα φέτος.

Ο ιδρυτής της, Gerard Barron, λεει πως ετυχε θερμής υποδοχής στην Ουάσιγκτον αυτές τις μέρες. «Οι άνθρωποι έχουν προσηλωθεί στο γεγονός ότι η Κίνα πρόκειται να κυριαρχήσει δυνητικά σε αυτόν τον κλάδο», λέει και προσθέτει:  «Είναι ένας οδηγός που μπορεί να παρακινήσει».