Μόδα: Ποια είναι η νέα «πράσινη» πρωτεύουσα

Με μόλις 1,4 εκατ. κατοίκους, η Κοπεγχάγη προσελκύει το ενδιαφέρον της διεθνούς σκηνής μόδας, καθώς τα τελευταία χρόνια έχει αφήσει πίσω της το κίνημα «normcore» που εξήγε η Δανία κατά τη δεκαετία του 2010. Τότε κυριαρχούσαν τα απλά, συνηθισμένα ζεστά ρούχα με dad jeans, New Balances, Patagonia φλις , κάλτσες σε Birkenstocks, Jerry Seinfeld, ένα κανονικό καπέλο του μπέιζμπολ. Που έχουν δώσει πλέον τη θέση τους σε αναγνωρισμένους σε όλο τον κόσμο οίκους μόδας και κοσμηματοποιίας.

Και απ’ ό,τι φαίνεται, οι τάσεις του μαξιμαλισμού και της πρακτικότητας από τη μια και του κλασικισμού από την άλλη, συνδυάζοντας το hygge με το hype είναι αυτό που χρειάζεται η βιομηχανία της μόδας σε παγκόσμιο επίπεδο που αναζητά την «πράσινη» στροφή.  Σύμφωνα με τη δανική ένωση μόδας και κλωστοϋφαντουργίας DM&T, τα έσοδα του κλάδου έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 30% από το 2014, από 5,8 δισ. ευρώ σε 7,6 δισ. ευρώ πέρυσι, με τις εξαγωγές ενδυμάτων και υποδημάτων να αυξάνονται σχεδόν κατά 50% (σε αντίθεση με την αύξηση των εγχώριων πωλήσεων κατά 5%).

Το Δανέζικο Μοντέλο Οικονομίας: Κράτος Πρόνοιας και Σταθερότητας

Μόδα: Πρακτικότητα και μαξιμαλισμός στη Δανία

«Μας αρέσει να κάνουμε τα πράγματα με αντισυμβατικό τρόπο», λέει η Barbara Potts, η οποία, μαζί με την Cathrine Saks, συνίδρυσε την εταιρεία γυναικείων ενδυμάτων κατευθείαν από το λύκειο το 2014. «Ποτέ δεν σκεφτόμαστε σε μια ευθεία γραμμή». Γνωστή για το χαρακτηριστικό παλτό Foxy με γούνινη επένδυση (1.330 ευρώ), η Saks Potts έχει γίνει μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγές μόδας της Δανίας, με 50 εμπόρους σε όλο τον κόσμο και θαυμαστές όπως η Leandra Medine Cohen, η Alexa Chung και η Bella Hadid.

Τα ρούχα, όπως τα δερμάτινα παντελόνια με διακοσμημένα μάτια (€695) και τα αναστρέψιμα shearling σακάκια (€1.800), συνδυάζουν παιχνιδιάρικο σχεδιασμό με προσεγμένες λεπτομέρειες: τα τζιν έρχονται με αποσπώμενα δερμάτινα πορτοφόλια για νομίσματα και τα σακάκια διαθέτουν D-δαχτυλίδια στα οποία μπορείτε να στερεώσετε τη θήκη των AirPods σας. «Είμαστε πολύ εμπνευσμένοι από τον τρόπο ζωής της Κοπεγχάγης και το ποδήλατο παντού», λέει ο Saks. «Η φιλοσοφία του σχεδιασμού μας βασίζεται στην πρακτικότητα».

Η Saks Potts αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος της γοητείας της σκηνής μόδας της Κοπεγχάγης, η οποία έχει τεράστια επιρροή σε παγκόσμιο επίπεδο χάρη και σε οίκους όπως οι Ganni, Cecilie Bahnsen και Stine Goya, οι οποίοι έχουν πρωτοστατήσει σε μια ζωηρή, μαξιμαλιστική προσέγγιση στο ντύσιμο.

Barbara Potts και Cathrine Saks (Vogue Scandinavia)

«Θυμάμαι να περπατάω στις εκθέσεις μόδας όπου παρουσιάζαμε τις συλλογές μας τις πρώτες ημέρες: όλα ήταν είτε γκρι είτε υπόλευκα», λέει η Stine Goya. Ξεκίνησε την ομώνυμη εταιρεία της, «μια πρόκληση για τη δανέζικη σκηνή της μόδας», το 2006 μετά την αποφοίτησή της από το Central Saint Martins του Λονδίνου. Εμπνευσμένη από τον κόσμο της τέχνης και την πολύχρωμη παλέτα του λιμανιού της Κοπεγχάγης, τα πληθωρικά, χειροποίητα σχέδια της Goya διατίθενται πλέον σε 400 καταστήματα λιανικής πώλησης- οι πωλήσεις έχουν αυξηθεί κατά 30% τα τελευταία πέντε χρόνια, με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ να αποτελούν τις μεγαλύτερες αγορές της. Η επιτυχία της οφείλεται, εν μέρει, στις δημοκρατικές τιμές της (τα πλεκτά ξεκινούν από 155 λίρες, ενώ τα φορέματα, η κατηγορία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις, ξεκινούν από 190 λίρες).

«Οι πελάτες μας λένε ότι τους αρέσει επειδή είναι φιλόδοξο και πρέπει ακόμα να το σκεφτείς, αλλά είναι προσιτό», λέει η Goya. «Νομίζω ότι οι περισσότεροι από εμάς, τους σχεδιαστές ανήκουν σε αυτή την κατηγορία εδώ στην Κοπεγχάγη».

«Εκεί που οι Δανοί έχουν πετύχει είναι στο να έχουν μια μοναδική άποψη και να τη συνδυάζουν με μια προσιτή τιμή και μια πραγματικά ισχυρή στρατηγική δημιουργίας κοινότητας», εξηγεί στους FT η πρώην διευθύντρια αγορών της Browns και ιδρύτρια του δημιουργικού πρακτορείου Ida Petersson, η οποία παρακολουθεί την Εβδομάδα Μόδας της Κοπεγχάγης τα τελευταία οκτώ χρόνια. «Είναι αυτή η ιερή τριάδα που τους έχει κάνει να μπορούν να ξεχωρίζουν σε ένα πολύ φορτωμένο τοπίο».

Stine Goya

Στο επίκεντρο η βιωσιμότητα

Η εστίαση στη βιωσιμότητα συνδέει επίσης αυτές τις μάρκες, εν μέρει χάρη στα πρότυπα βιωσιμότητας της Εβδομάδας Μόδας της Κοπεγχάγης, τα οποία επιβάλλουν στους συμμετέχοντες να τηρούν αυστηρά κριτήρια σε τομείς όπως η παραγωγή της επίδειξης και τα υλικά. Η Petersson αποδίδει ως σημείο καμπής τον διορισμό της Cecilie Thorsmark ως διευθύνουσας συμβούλου της εβδομάδας μόδας το 2018. Αυτή ώθησε «σε μια κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη», αναφέρει. «Ακόμη και το Παρίσι, το οποίο ήταν πάντα ο ηγέτης σε ό,τι αφορά αυτό, έχει αρχίσει να κοιτάζει προς την Κοπεγχάγη και να υιοθετεί ορισμένες από αυτές τις πρακτικές».

Η εταιρεία Ganni έχει καταργήσει σταδιακά το ζωικό δέρμα και η Stine Goya προτιμά τις φυτικές εναλλακτικές λύσεις, ενώ ο νεοεισερχόμενος Nicklas Skovgaard, ο οποίος δημιουργεί ρομαντικά, εμπνευσμένα από την αναγέννηση φορέματα και φούστες, δίνει προτεραιότητα στην ελαχιστοποίηση των αποβλήτων, χρησιμοποιώντας μεταχειρισμένα υφάσματα από καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών και υπαίθριες αγορές και υφαίνοντας τα δικά του υφάσματα στην ακριβή ποσότητα που απαιτείται. «Είναι μια πολύ χρονοβόρα διαδικασία», ομολογεί και ο ίδιος στους FT. «Χρειάζονται δύο με τρεις ημέρες για να φτιάξουμε ένα σακάκι. Αλλά πιστεύω ότι πρέπει να γίνεται με τον σωστό τρόπο».

O Sigurd Bank, ιδρυτής της Mfpen

Μάρκες όπως οι Another Aspect, Mfpen και Mark Kenly Domino Tan εισάγουν ένα νέο είδος δανέζικου μινιμαλισμού, εστιάζοντας σε καλοδουλεμένα βασικά ενδύματα και στην απλή σκανδιναβική αισθητική. «Όταν μεγαλώνεις στη Δανία με αρχιτέκτονες και σχεδιαστές επίπλων όπως ο Arne Jacobsen και ο Poul Henningsen, υπάρχει πάντα αυτή η ιδέα του καλού γούστου», λέει ο Sigurd Bank, ο οποίος ίδρυσε την Mfpen το 2016 αφού εργάστηκε ως αγοραστής μόδας. «Δεν θέλω ρούχα που κάνουν πολύ “θόρυβο”. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ δανέζικο – να έχεις απλά αλλά καλά πράγματα».

Η Mfpen, της οποίας τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 30% το 2023 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, έχει πιστούς οπαδούς για το casual tailoring και τα πουκάμισα που φτιάχνει από υψηλής ποιότητας υφάσματα (τα παντελόνια ξεκινούν από 240 ευρώ, τα σακάκια από 450 ευρώ). Παρόλο που εξακολουθεί να διοχετεύει έναν σκανδιναβικό κλασικισμό, υπάρχει μια μικρή «επανάσταση» στα σχέδια – όπως οι ακατέργαστες άκρες στα παντελόνια και τα σακάκια με αδόμητους ώμους.

Cecilie και Amalie Moosgaard

Τα κοσμήματα

Η εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ σύγχρονου και κλασικού είναι επίσης η αιτία της επιτυχίας εμπορικών σημάτων κοσμημάτων και αξεσουάρ, όπως το Lié Studio, του οποίου τα κομψά σχέδια από ασήμι 925 και επιχρυσωμένα, όπως το best seller κολιέ Elly (από 295 λίρες), αξιοποιούν το στυλ των ιδρυτών του, μοντέλων και δίδυμων αδελφών Cecilie και Amalie Moosgaard. Η μάρκα που ξεκίνησε το 2021, έχει ήδη εξελιχθεί σε επιχείρηση πολλών εκατομμυρίων ευρώ, καταγράφοντας έσοδα 2,5 εκατ. ευρώ πέρυσι, τα οποία αναμένεται να διπλασιαστούν φέτος.

«Στη Σκανδιναβία, είμαστε πολύ πρακτικοί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να δείχνεις βαρετός», λέει η Amalie. «Μπορεί απλώς να φορέσουμε ένα kitten heel αντί για ένα ψηλό τακούνι, επειδή δεν θέλεις το τακούνι σου να κολλήσει σε μια σχάρα».

Sophie Bille Brahe

Στη συνέχεια, υπάρχει η Sophie Bille Brahe, της οποίας η διακριτική προσέγγιση στα κλασικά κοσμήματα με μαργαριτάρια και διαμάντια τη βοήθησε να γίνει ένα από τα πιο συναρπαστικά κοσμηματοπωλεία παγκοσμίως (τα έσοδα αυξήθηκαν κατά 259% από το 2019 έως το 2022, με τις ΗΠΑ να αποτελούν το 35% των πωλήσεων). Οι καθαρές, γλυπτικές δημιουργίες της, όπως το σκουλαρίκι Embrassée de Diamant (11.500 λίρες) και το best seller κολιέ Collier de Tennis, μια λεπτή σειρά από διαμάντια που διαβαθμίζονται σε μέγεθος (44.000 λίρες), αντλούν έμπνευση από τον έναστρο νυχτερινό ουρανό της πόλης.

«Στη Δανία, όλοι είναι κοντά στη θάλασσα και κατά κάποιο τρόπο κοντά στον ουρανό. Είναι πολύ καθαρά», λέει η Bille Brahe, η οποία εκπαιδεύτηκε ως χρυσοχόος πριν ιδρύσει την ομώνυμη εταιρεία της το 2011. «Νιώθω ότι αυτό είναι που καθορίζει την αισθητική μου. Κάθε φορά που θέλω να χρησιμοποιήσω ένα διαμάντι, σκέφτομαι πάντα, πόσο καθαρό μπορώ να δείξω αυτό το διαμάντι; Πώς μπορώ να δείξω την ομορφιά του ίδιου του μαργαριταριού; Και μεγαλώνοντας με τον Georg Jensen και όλο αυτό το πολύ καθαρό δανέζικο design, νιώθω ότι είναι στο αίμα μας. Είναι στον αέρα που αναπνέουμε».