Μπόνους δόμησης: Επιχείρηση στήριξης του κινήτρου για τα ύψη στα κτίρια από το υπουργείο Περιβάλλοντος

Την ίδια ώρα που ο πόλεμος για τα ύψη των κτιρίων μεταξύ κυβέρνησης και δήμων δεν λέει να κοπάσει, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Νίκος Ταγαράς με απόφασή του καθορίζει το βασικό περιεχόμενο που πρέπει να έχει η μελέτη αξιολόγησης της εφαρμογής των κινήτρων που δίνει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ – Νόμος 4067/2012) σχετικά με τη δόμηση κτιρίων με έξτρα ύψος και τετραγωνικά (μπόνους δόμησης).

Η εκπόνηση της μελέτης, η οποία θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του Πράσινου Ταμείου, μέσω του προγράμματος δράσεων περιβαλλοντικού ισοζυγίου, είχε προβλεφθεί στον πρόσφατο νόμο 5106/2024, στον οποίο είχαν περιληφθεί και οι τελευταίες ρυθμίσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) που περιόριζαν κατάτι τα «μπόνους» του ΝΟΚ.

Ακίνητα: Η απόφαση του ΣτΕ που ανοίγει το δρόμο για μπλόκο των δημάρχων στα μπόνους δόμησης

Στόχος του υπουργείου είναι η μελέτη να «τρέξει» όσο το δυνατόν γρηγορότερα καθώς στις 11 Οκτωβρίου θα τεθεί στην τελική κρίση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) η συνταγματικότητα ή μη των προσαυξήσεων ύψους και τετραγωνικών. Είναι αξιοσημείωτο ότι το Ε’ Τμήμα του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου τις είχε κρίνει ως αντισυνταγματικές αλλά λόγω της σοβαρότητας του θέματος, το παρέπεμψε στην Ολομέλεια.

Επιμένει στη διατήρηση των κινήτρων το ΥΠΕΝ

Η μελέτη, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, είναι απαραίτητη για να στηρίξει τις θέσεις του ΥΠΕΝ για τη διατήρηση των «περιβαλλοντικών κινήτρων» του ΝΟΚ, όπως τα χαρακτηρίζει, ,με δεδομένο ότι οι ανώτατοι δικαστές στις αποφάσεις τους είχαν διαπιστώσει απουσία τεκμηρίωσης και ανάγκη αξιολόγησης της εφαρμογής τους. Σύμφωνα με την απόφαση Ταγαρά, η νέα μελέτη «αναμένεται να προσφέρει στοιχεία τεκμηρίωσης της αναγκαιότητας πρόβλεψης-εφαρμογής κινήτρων», ιδίως εκείνων που οδηγούν σε προσαύξηση του ύψους των κτιρίων.

Στο μεταξύ ο ένας μετά τον άλλον, δήμοι της Αττικής βάζουν «πάγο» στην έκδοση οικοδομικών αδειών που κάνουν χρήση των κινήτρων του ΝΟΚ στα όριά τους. Πρωτοπόρος ήταν ο δήμαρχος Αλίμου κ. Ανδρέας Κονδύλης ο οποίος ήταν ο πρώτος που κινήθηκε νομικά με προσφυγές στη Δικαιοσύνη κατά οικοδομικών αδειών που έκαναν χρήση των «μπόνους» του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού φτάνοντας σε ύψη που …ζάλιζαν.

Ακολούθησε ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος ο οποίος με διπλό “εντέλλεσθε” είχε ζητήσει από την τοπική υπηρεσία δόμησης να μην εκδίδει ανάλογες οικοδομικές άδειες, έως ότου κριθεί το ζήτημα από την Ολομέλεια του ΣτΕ επί τις συνταγματικότητας, τακτική που ακολούθησε και μια σειρά άλλων δημάρχων (Αθηναίων, Κηφισιάς, Παπάγου κ.ά.). Παράλληλα, εν αναμονή της οριστικής κρίσης της Ολομέλειάς του, το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο δικαιώνει όσους δήμους έχουν προσφύγει οι οποίοι προχωρούν σε αναστολή έκδοσής οικοδομικών αδειών βάσει των κινήτρων του ΝΟΚ.

Τι περιλαμβάνει η απόφαση του ΥΠΕΝ

Η μελέτη τεκμηρίωσης, βάσει της απόφασης του ΥΠΕΝ θα πρέπει να περιέχει μια αναλυτική παράθεση των σημαντικότερων κατευθύνσεων κινήτρων αστικής αναζωογόνησης, πολεοδομικής αναβάθμισης και ελαχιστοποίησης του ενεργειακού αποτυπώματος των κτιρίων, βάσει διεθνών πρακτικών και παραδειγμάτων, με έμφαση σε αυτά που αναφέρονται στην αντιμετώπιση περιβαλλοντικών θεμάτων και προκλήσεων.

Επίσης, κρίνεται απαραίτητη η ανάλυση του ιστορικού νομοθετικού πλαισίου των σχετικών προβλέψεων στους οικοδομικούς κανονισμούς της χώρας και της διαχρονικής εξέλιξής τους, με ειδικότερη ανάλυση ως προς τα άρθρα του ΝΟΚ που δίνουν κίνητρα έξτρα δόμησης (10, 10Α, 15, 19 και 25) υπό το πρίσμα του πολεοδομικού κεκτημένου και των αρχών βιώσιμης ανάπτυξης. Επίσης, θα πρέπει να παραθέτει την σημαντικότερη πρόσφατη εθνική νομολογία για το θέμα από το Συμβούλιο της Επικρατείας, με στόχο την καταγραφή των γενικών νομολογιακών κατευθύνσεων και αρχών, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των κινήτρων.

Αναγκαία θα είναι και η αναλυτική παράθεση των σημαντικότερων κατευθύνσεων εφαρμογής των κινήτρων, καθώς και των επιπτώσεών τους (ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια) βάσει εθνικών παραδειγμάτων στα μητροπολιτικά συγκροτήματα και σε μεγάλες πόλεις της χώρας. Επίσης, η μελέτη θα περιλαμβάνει συμπεράσματα που θα περιλαμβάνουν κωδικοποίηση και νομική και τεχνική αξιολόγηση των στοιχείων που μελετήθηκαν (ποσοτικά και ποιοτικά) και προτάσεις για τυχόν βελτίωση και συμπλήρωση του σχετικού πλαισίου.