Εκπομπές άνθρακα: Όταν τα ταμεία για το κλίμα πληρώνουν για επέκταση αυτοκινητοδρόμων

Αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ χρησιμοποιούν ένα ομοσπονδιακό πρόγραμμα μείωσης εκπομπών του άνθρακα για να χρηματοδοτήσουν έργα αυτοκινητοδρόμων, υποστηρίζοντας ότι η προσθήκη λωρίδων οχημάτων μπορεί να μειώσει τις εκπομπές.

Η επέκταση των λωρίδων κάποιων αυτοκινητοδρόμων με ελαφρά κυκλοφορία στην πολιτεία Ουισκόνσιν, απηχεί τις ανησυχίες που εγείρονται από ομάδες υπεράσπισης των μεταφορών και του περιβάλλοντος σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι πολιτείες ξοδεύουν κεφάλαια από ένα ομοσπονδιακό πρόγραμμα που έχει σχεδιαστεί για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.

Το 2023, το Υπουργείο Μεταφορών του Ουισκόνσιν χρησιμοποίησε 4,1 εκατομμύρια δολάρια από την ετήσια κατανομή 24 εκατομμυρίων δολαρίων από το Πρόγραμμα Μείωσης Άνθρακα (CRP) του νόμου για επενδύσεις υποδομής και θέσεις εργασίας (IIJA) για να χρηματοδοτήσει εργασίες στο έργο του αυτοκινητοδρόμου I-43, συμπεριλαμβανομένης της ενεργειακά αποδοτικής τεχνολογίας φωτισμού και σημάτων.

Αέρια θερμοκηπίου: Μείωση εκπομπών 4% στην ΕΕ, αύξηση 0,3% στην Ελλάδα το δ΄τρίμηνο 2023

Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η διοχέτευση κεφαλαίων από το CRP των 6,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αναβαθμίσεις αυτοκινητοδρόμων έρχεται σε αντίθεση με την πρόθεση του ύψους 1,2 τρισεκατομμυρίων νόμου για τις υποδομές δολαρίων. Οι περιβαλλοντικές ομάδες αντιπαρατίθενται με φορείς συγκοινωνιών και μεταφορών σε πολλές πολιτείες σχετικά με τις πολιτικές οδοποιίας.

Οι μεταφορές ευθύνονται για σχεδόν το 30% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στις ΗΠΑ, με τη συντριπτική πλειονότητά τους να προέρχονται από επιβατικά οχήματα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν έθεσε ως στόχο τη μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 50% το 2030 και ορισμένα μέρη της νομοθεσίας της για τις υποδομές ορόσημο στοχεύουν στη μετατόπιση από τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων υψηλής ρύπανσης σ το σύστημα μεταφορών των ΗΠΑ.

Επιδοτήσεις για απανθρακοποίηση πηγαίνουν σε επεκτάσεις αυτοκινητόδρομων

Ωστόσο, σύμφωνα με μια ανάλυση από την ΜΚΟ Transportation for America, το ένα τέταρτο των κεφαλαίων IIJA που αναφέρθηκαν ως υποχρεωτικά ή δαπανήθηκαν μέχρι στιγμής έχουν διατεθεί για δαπάνες που σχετίζονται με επεκτάσεις αυτοκινητοδρόμων. Τέτοιες επενδύσεις, υποστηρίζει ο οργανισμός, οδηγούν σε υψηλές εκπομπές ρύπων, δίνουν κίνητρα για οδήγηση και ενθαρρύνουν πιο ασύδοτα πρότυπα ανάπτυξης και χρήσης γης.

Ο Κόριγκαν Σαλέρνο πολιτικός συνεργάτης της Transportation for America ηγήθηκε της ανάλυσης της ομάδας, χρησιμοποιώντας τεχνητή νοημοσύνη για να εξετάσει την «αδιαφάνεια» γύρω από τον τρόπο κατανομής της χρηματοδότησης υποδομής. Το μοντέλο AI αξιολόγησε περίπου 60.000 έργα, αναζητώντας όρους και φράσεις που σχετίζονται με την προσθήκη λωρίδων, την ανάδειξη δρόμων, την κατασκευή σιδηροδρομικών μεταφορών και άλλες κατηγορίες, σε μια προσπάθεια να προσδιορίσει πόσα έργα περιλάμβαναν επέκταση της υποδομής αυτοκίνησης

Το 2023, το Georgetown Climate Center και το Rocky Mountain Institute πρόβλεψαν τρία σενάρια ρύπανσης από άνθρακα στις μεταφορές για τη χρηματοδότηση του νόμου για τις υποδομές, που κυμαίνονταν από «πολύ χαμηλά» χωρίς επεκτάσεις αυτοκινητοδρόμων έως «υψηλά» με μεγάλες επενδύσεις σε επεκτάσεις αυτοκινητοδρόμων όπου «οι αποφάσεις δεν λαμβάνουν υπόψη τις επιπτώσεις των εκπομπών των έργων μεταφορών». Η ανάλυση του Σαλέρνο θα έθετε τις τρέχουσες δαπάνες ακόμη και πάνω από την «υψηλή» εκτίμηση.

Ο Σαλέρνο φιλτράρει επίσης τα αποτελέσματά του για να επικεντρωθεί ειδικά στο CRP, διαπιστώνοντας ότι το ίδιο ποσοστό (λίγο πάνω από το 25%) των κεφαλαίων του προοριζόταν για επέκταση αυτοκινητοδρόμων. «Tο 25,6% του Προγράμματος Μείωσης Ανθρακούχων Εκπομπών έχει διατεθεί σε έργα που έχουμε προσδιορίσει ότι αυξάνουν τις εκπομπές άνθρακα», είπε.

Η Ομοσπονδιακή Διοίκηση Αυτοκινητοδρόμων- FHWA αμφισβητεί τον αριθμό της Transportation for America, λέγοντας ότι λιγότερο από το 6% των κεφαλαίων CRP έχουν διατεθεί για την προσθήκη λωρίδων.

Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ένας εκπρόσωπος της FHWA είπε στο Bloomberg ότι τα έργα που προσθέτουν λωρίδες γενικής χρήσης δεν είναι επιλέξιμα για πόρους CRP εκτός εάν οι αναλύσεις μπορούν να δείξουν μειώσεις εκπομπών κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής του έργου. Ο εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι οι αποφάσεις σχετικά με έργα που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα πραγματοποιούνται από τις πολιτείες.

Το επιχείρημα του «ρελαντί»

Στο Τέξας, την κορυφαία πολιτεία σε εκπομπές άνθρακα, το Υπουργείο Μεταφορών ήταν ιδιαίτερα ενθουσιασμένο με τη χρήση ομοσπονδιακών κεφαλαίων για επιπλέον λωρίδες αυτοκινητοδρόμων. Η στρατηγική μείωσης άνθρακα του οργανισμού περιγράφει λεπτομερώς πώς «η μείωση λειτουργίας οχήματος σε ρελαντί λόγω συμφόρησης» μπορεί να «βελτιώσει τη λειτουργική αποτελεσματικότητα του συστήματος μεταφορών» και έτσι να μειώσει τις εκπομπές.

Η αντίληψη ότι η άμβλυνση της κυκλοφοριακής συμφόρησης μπορεί να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα εμποδίζοντας τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα να μην κάθονται στο ρελαντί σε συμφόρηση έχει μια ορισμένη διαισθητική έλξη. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν στοιχεία δεκαετιών που δείχνουν ότι η προσθήκη λωρίδων δεν είναι λύση για τη συμφόρηση, χάρη στην καλά τεκμηριωμένη αρχή της επαγόμενης ζήτησης: Καθώς η χωρητικότητα των δρόμων αυξάνεται, περισσότεροι άνθρωποι ενθαρρύνονται να οδηγούν και οι νέες λωρίδες καταλήγουν γρήγορα εξίσου φραγμένες, αν όχι περισσότερο.

Κάποιοι ειδικοί τονίζουν ότι αν και η ηλεκτροδότηση των οχημάτων δεν είναι τέλεια λύση για τις εκπομπές ρύπων από τις μεταφορές, βοηθούν πολύ όσον αφορά τα ζητήματα δημόσιας υγείας που σχετίζονται με τη συμφόρηση.

Τι λειτουργεί; Πολιτικές που αποθαρρύνουν την οδήγηση,  ακριβότερα διόδια, τιμολόγηση κυκλοφοριακής συμφόρησης και τέλη οδήγησης βάσει ζώνης. Ωστόσο, η εφαρμογή αυτού του είδους των επιλογών τείνει να πυροδοτεί σφοδρή αντίδραση από τους αυτοκινητιστές.