Φωτιά στην Αττική: Η ζοφερή πραγματικότητα της επόμενης ημέρας μετά τη φωτιά

Μετά την καταστροφή, όλοι ελπίζουν στην αποκατάσταση. Ωστόσο, η επανεμφάνιση του πρασίνου στα καμένα δάση δεν είναι εύκολη, ούτε αυτονόητη. Κι αυτό διότι, όπως λένε δασικοί, στα καμένα πευκοδάση η αποκατάσταση μπορεί να επανέλθει – αν επανέλθει ποτέ – ύστερα από 15- 20 έτη.

Περιοχές που επλήγησαν από φωτιά υποφέρουν για πολλά χρόνια από πλημμύρες, κατολισθήσεις και υφαλμύρωση

Ωστόσο, εκεί που υπάρχουν έλατα, ο χρόνος αποκατάστασης ξεπερνάει τα 50 – και σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτούνται ακόμη περισσότερα – χρόνια. Κι αυτό σημαίνει ότι οι γενιές που είδαν τα δάση από έλατα να καίγονται είναι πολύ δύσκολο να τα ξαναδούν σε πλήρη ανάπτυξη σύντομα…

Πλημμύρες και κατολισθήσεις

Επιπλέον, το σβήσιμο μιας πυρκαγιάς δεν σημαίνει και το τέλος των προβλημάτων για τις περιοχές που επλήγησαν, αφού οι επιπτώσεις συνεχίζονται για πολλά χρόνια. Ποιες είναι αυτές; Πλημμύρες, κατολισθήσεις, υφαλμύρωση.

– Πρώτο κλασικό πλέον παράδειγμα, η περίπτωση της Ηλείας (κάηκε το 2007, πέρα από τις πυρκαγιές που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια). Οπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής Φυσικών Καταστροφών και Ακραίων Φαινομένων στο ΕΚΠΑ Μιχάλης Διακάκης, διαπιστώθηκε πως παρά τα σημαντικά αντιδιαβρωτικά έργα που είχαν γίνει, οι πλημμύρες τριπλασιάστηκαν και οι κατολισθήσεις πενταπλασιάστηκαν (!).

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: πριν από το 2007 στην ευρύτερη περιοχή συνέβαινε κατά μέσο όρο 1 πλημμύρα ανά 1,6 έτη. Μετά την πυρκαγιά συνέβαινε κατά μέσο όρο 1 πλημμύρα ανά περίπου 4 μήνες.

Και υπάρχει και συνέχεια: η συχνότητα των πλημμυρών αυξήθηκε κατά 3,3 φορές ενώ η συχνότητα των κατολισθήσεων αυξήθηκε κατά 5,6 φορές σε σχέση με το διάστημα πριν από τις πυρκαγιές.

– Δεύτερο κλασικό παράδειγμα η περίπτωση της Κινέτας. Ενάμιση χρόνο μετά την πυρκαγιά (Ιούλιος 2018), τον Νοέμβριο του 2019, η πρώτη ισχυρή καταιγίδα στην περιοχή προκάλεσε έντονα πλημμυρικά φαινόμενα που κατέστρεψαν το μεγαλύτερο κομμάτι της Κινέτας. Τα νερά παρέσυραν φερτά υλικά και στην πρώτη γέφυρα που δεν είχε επαρκή διατομή, τα υλικά σφήνωσαν, δημιούργησαν ένα μεγάλο φράγμα το οποίο αποτέλεσε την αιτία της πλημμύρας.

Επτά φορές μεγαλύτερος κίνδυνος

Γενικά, κατά τους ειδικούς, επτά φορές είναι μεγαλύτερος ο κίνδυνος για πλημμύρες στις πυρόπληκτες περιοχές έπειτα από μια ισχυρή βροχόπτωση.

Επιπλέον, όπως λένε, έχει παρατηρηθεί πως ύστερα από μεγάλες δασικές πυρκαγιές συντελείται μια ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση των υφιστάμενων υδροφόρων οριζόντων, που οδηγούν στην εκτεταμένη, μεταξύ άλλων, υφαλμύρωση. Μάλιστα, όπως λέει ο Μιχάλης Διακάκης, μετά τις πυρκαγιές συντελείται και εκτεταμένη διάβρωση των παραγωγικών εδαφών.

Η επόμενη ημέρα για την Πεντέλη

Κατά τον επίκουρο καθηγητή Φυσικών Καταστροφών και Ακραίων Φαινομένων Μιχάλη Διακάκη, σε ό,τι αφορά την Πεντέλη, μετά τις πυρκαγιές ο κίνδυνος για πλημμύρες είναι πλέον ιδιαίτερα αυξημένος, ενώ ο κίνδυνος για τις κατολισθήσεις είναι μεγαλύτερος από 5 έως 6 φορές. Και οι κίνδυνοι για τις πλημμύρες ενισχύονται από την ύπαρξη των πολλών ρεμάτων που υπάρχουν στην περιοχή.

Premium έκδοση «Τα ΝΕΑ»