Επτά μήνες ολοκληρώνονται με το χρηματιστήριο να παλινδρομεί εντός ενός εύρους. Και έχει απογοητεύσει αρκετούς.

Και να σκεφτείτε ότι είμαστε σε bull market από τον Νοέμβριο του 2022.

Βέβαια, ειδικά το καλοκαίρι, οι διεθνείς καταλύτες, αρνητικοί ως επί το πλείστον, δεν άφησαν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, αλλά όχι ότι και εγχωρίως τα πράγματα ήταν καλύτερα.

Διπλή απογοήτευση

Πέραν από την εμφανή αδράνεια της κυβέρνησης να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις, η αρχή της απογοήτευσης της αγοράς ήρθε με τον οίκο MSCI.

Όχι μόνο δεν έβαλε το ΧΑ σε λίστα παρακολούθησης (watchlist) για πιθανή αναβάθμιση, όπως είχε καλλιεργηθεί και από την κυβέρνηση, αλλά παρέπεμψε το ζήτημα από τη νέα χρονιά.

Με πιο απλά λόγια… πιθανή αναβάθμιση, αφού αντιμετωπιστούν μια σειρά ζητήματα, όπως οι ανοιχτές πωλήσεις, θα έρθει στην καλύτερη των περιπτώσεων από το 2026.

Και αν…

Ανέβαλε και ο S&P

Λίγο παραπάνω από ένα μήνα μετά, ο S&P DJI ανέβαλε και αυτός την πολυαναμενόμενη αναβάθμιση της αγοράς, στις ανεπτυγμένες.

Μπορεί να παρουσιάστηκε διαφορετικά από τη διοίκηση της αγοράς, αλλά η αλήθεια είναι ότι βρισκόταν στη watchlist του οίκου από το 2023.

Είχε περάσει όμως κάτω από τα ραντάρ μας, στη σκιά της επικείμενης αναβάθμισης των ελληνικών ομολόγων στην επενδυτική βαθμίδα πέρσι το καλοκαίρι.

Και φέτος περιμέναμε την αναβάθμιση. Δεν ήρθε, προφανώς για τους ίδιους λόγους που δεν ήρθε και από τον MSCI.

—–

«Κονταίνουν» οι καταλύτες

Με αυτά και με αυτά, η ελληνική αγορά τελειώνει το καλοκαίρι σε εσωστρέφεια και επιλεκτικές ενασχολήσεις.

Όπως για παράδειγμα στον Ελλάκτωρ, στον οποίο φημολογείτο ότι χτίζεται θέση από εφοπλιστικό παράγοντα.

Δεν μπορώ να ξέρω τις προθέσεις σχετικά με τη διαχείριση του μεγάλου ταμείου της εισηγμένης (πχ στο λιμάνι του Λαυρίου), αλλά δεν αποκλείω και να γίνεται πολύ φασαρία για το τίποτα.

Άλλωστε, νωπή είναι ακόμη η ιστορία με τη μετοχή της MIG.

Δεν είναι το μόνο πρόβλημα

Σε κάθε περίπτωση, όμως, γυρνώντας στους καταλύτες, το καλοκαίρι οι ξένοι μας γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη.

Διότι η κυβέρνηση έχει «φροντίσει» να μην… «φροντίζει» να λειτουργήσει το κράτος Δικαίου στη χώρα.

Και μπορεί να μην την ενδιαφέρει τι επιγράφει το Politico για το πώς λειτουργεί η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρει και τους υποψήφιους επενδυτές.

Ειδικά όταν αναφέρεται από ένα από τα πιο επιδραστικά μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη.

Ειδικά όταν βλέπει ότι ο χρόνος διεκπεραίωσης μιας σύμβασης είναι από τους μεγαλύτερους σε όλο τον δυτικό κόσμο.

Εύχομαι να θιγεί το ζήτημα στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ και να μην κατακλυστούμε από τίτλους για τις συντάξεις και μόνο…

—-

Έρχεται πρόσωπο έκπληξη

Ας ελπίσουμε επίσης το ΙΟΒΕ να συνετίσει λίγο την κυβέρνηση και να της εξηγήσει πόσο σημαντικό είναι το κράτος Δικαίου σε μια χώρα που θέλει να αυτοχαρακτηρίζεται δυτική.

Άλλωστε, όπως μαθαίνω έρχεται πρόσωπο – έκπληξη στην προεδρία του ιδρύματος. Που το «βάρος» του μόνο διακοσμητικό δεν θα είναι.

Επιστημονικός διευθυντής θα παραμείνει ο Νίκος Βέττας, πάντως.

—-

Αλλάξαν συμπεριφορά

Έχετε υπόψη σας υποθέτω τις καταγγελίες για την ακριβή εστίαση στις τουριστικές περιοχές – με την χωριάτικη σαλάτα στα 12 ή ακόμη και στα 14 ευρώ!

Όπως είναι λογικό και οι τουρίστες άλλαξαν καταναλωτική συμπεριφορά. Αν όχι όλοι, ωστόσο αρκετοί.

Και φυσικά οι αλλαγές αποτυπώθηκαν στα … ταμεία των λιανεμπορικών και χονδρεμπορικών επιχειρήσεων.

Μείωση πωλήσεων 2% – 3%

Όπως μου έλεγαν αξιόπιστες πηγές της αγοράς η μείωση του αριθμού των τουριστών που επισκέπτονταν τα εστιατόρια – αλλά και η αύξηση του all inclusive – είχε σαν αποτέλεσμα η κατηγορία των cash & carry, δηλαδή του χονδρεμπορίου, να έχουν μείωση πωλήσεων περί το 2% – 3%!

Αντιθέτως το AirBnB, το οποίο αναπτύσσεται ταχύτατα αύξησε εντυπωσιακά τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, δηλαδή του λιανεμπορίου!

Αλλάζει

Για χρόνια λιανέμποροι και προμηθευτές «τσακώνονταν» στις περίφημες συζητήσεις για τις ετήσιες παροχές των δεύτερων προς τους πρώτους.

Οι πρώτοι ζητούσαν, οι άλλοι δεν έδιναν. Στο τέλος τα έβρισκαν, αλλά με κατεβασμένα μούτρα – σε αρκετές περιπτώσεις!

Ε, αυτό πλέον αλλάζει!

Προσφορές κι… Άγιος ο Θεός

Η τρομακτική επιρροή που έχουν οι προσφορές στους καταναλωτές, έχει οδηγήσει τους μεγάλους λιανέμπορους της αγοράς (Σκλαβενίτης, ΑΒ Βασιλόπουλος, Lidl, Μετρό) αντί να ζητούν κάθε χρόνο μισή ή μία μονάδα ετήσιες παροχές, να ζητούν αύξηση των προσφορών – «πόσες προσφορές θα μου δώσεις φέτος».

Κι επειδή ο ανταγωνισμός στον κλάδο … «σκοτώνει», η κάθε αλυσίδα προσθέτει και ένα επιπλέον ποσοστό, το οποίο το χρηματοδοτεί η ίδια….

Ποιος είναι πιο φθηνός;

Αν επί παραδείγματι ένας προμηθευτής σε κάποιο προϊόν δίνει προσφορά 15% η αλυσίδα προσθέτει κι ένα επιπλέον 5% ή 10%, για να κάνει ακόμη πιο εντυπωσιακό το δέλεαρ στον καταναλωτή.

Στόχος είναι να καταγραφεί στην αντίληψη του καταναλωτή ότι ο «αυτός είναι φθηνότερος από τον άλλο».

Αυτό έχει βέβαια ως συνέπεια να αποφορτίζονται τυχόν τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών και οι direct μειώσεις τιμών, που πάλευε το υπουργείο Ανάπτυξης να επιβάλει στην αγορά – «μία τιμή, χαμηλή τιμή» – δεν «περπατάνε» στους καταναλωτές….

Μπορεί να την γλιτώσουν

Εν τω μεταξύ η απειλή του υπουργού Ανάπτυξης κ. Τάκη Θεοδωρικάκου πως σκέφτεται να προχωρήσει στην μείωση κατά 30% των ετήσιων παροχών – όπως συμβαίνει σήμερα σε 7 κλάδους μη τροφίμων – και στους κλάδους των τροφίμων, είναι πραγματικό ενδεχόμενο.

Το αν θα εφαρμοστεί θα φανεί από την εξέλιξη του πληθωρισμού. Ο οποίος προς το παρόν κινείται σε αρνητικά επίπεδα.

Ίσως τελικά να την γλιτώσουν οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ….