Νορβηγία: Τι αλλάζει το μεγαλύτερο fund του κόσμου – Ο ρόλος του Ισραήλ

Το κρατικό επενδυτικό ταμείο στη Νορβηγία (Government Pension Fund Global), ύψους 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενδέχεται να αναγκαστεί να εκποιήσει μετοχές εταιρειών που παραβιάζουν τη νέα, αυστηρότερη ερμηνεία των προτύπων δεοντολογίας του εποπτικού φορέα των κεφαλαίων για τις επιχειρήσεις που βοηθούν τις επιχειρήσεις του Ισραήλ στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.

Μάλιστα, το Συμβούλιο Δεοντολογίας του μεγαλύτερου κρατικού επενδυτικού ταμείου στον κόσμο απέστειλε στις 30 Αυγούστου επιστολή στο υπουργείο Οικονομικών, στην οποία συνοψίζεται ο πρόσφατα διευρυμένος ορισμός της ανήθικης εταιρικής συμπεριφοράς.

Νορβηγία: Πώς μία ρωγμή σε έναν αγωγό φυσικού αερίου «τρέλανε» τις αγορές [χάρτης]

Όπως επισημαίνει το Reuters, η επιστολή δεν διευκρινίζει πόσες ούτε κατονομάζει τις εταιρείες των οποίων οι μετοχές ενδέχεται να πωληθούν. Απλώς αναφέρει πως θα είναι μικρός αριθμός, εάν το διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας, το οποίο έχει τον τελικό λόγο, ακολουθήσει τις συστάσεις που διατυπώνει το συμβούλιο.

«Το Συμβούλιο Δεοντολογίας πιστεύει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας παρέχουν μια βάση για τον αποκλεισμό μερικών ακόμη εταιρειών από το Government Pension Fund Global, εκτός από εκείνες που έχουν ήδη αποκλειστεί», επισημαίνεται στην επιστολή.

Το ταμείο είναι διεθνώς πρωτοπόρος στον τομέα των επενδύσεων σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνικής ευθύνης και διακυβέρνησης (ESG). Κατέχει το 1,5% των εισηγμένων μετοχών παγκοσμίως σε 8.800 εταιρείες και χάρη στο μέγεθός του έχει σημαντική επιρροή.

Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον Οκτώβριο, ο παρατηρητής δεοντολογίας του ταμείου διερευνά κατά πόσον οι  εταιρείες εμπίπτουν ή όχι στις επιτρεπόμενες επενδυτικές κατευθυντήριες γραμμές του. Στην επιστολή αναφέρεται ότι το πεδίο των εξαιρέσεων «αναμένεται να διευρυνθεί » στο πλαίσιο της νέας πολιτικής.

Νορβηγία: Ποιες εταιρείες του Ισραήλ μπαίνουν στο στόχαστρο

Μεταξύ των εταιρειών που θα μπορούσε να εξετάσει το παρατηρητήριο είναι η RTX Corp., General Electric και General Dynamics. Σύμφωνα με μη κυβερνητικές οργανώσεις, κατασκευάζουν όπλα που χρησιμοποιούνται από το Ισραήλ στη Γάζα, όπου η στρατιωτική του επίθεση έχει σκοτώσει σχεδόν 41.000 Παλαιστίνιους.

Το ταμείο κατείχε επενδύσεις αξίας 16 δισεκατομμυρίων κορώνων (1,41 δισεκατομμυρίων δολαρίων) στο Ισραήλ στις 30 Ιουνίου, σε 77 εταιρείες, σύμφωνα με τα στοιχεία του ταμείου, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών που ασχολούνται με ακίνητα, τράπεζες, ενέργεια και τηλεπικοινωνίες. Αντιπροσώπευαν το 0,1% των συνολικών επενδύσεων του ταμείου.

Όσον αφορά τη Γάζα, το Συμβούλιο επικεντρώνεται στους παραγωγούς όπλων σε χώρες που δεν συμμετέχουν στη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων, μια συμφωνία του 2014 για το εμπόριο συμβατικών όπλων. «Αυτό αφορά κυρίως αμερικανικές εταιρείες», αναφέρεται στην επιστολή, χωρίς να κατονομάζονται.

Όπως τονίζει το CNBC, το Συμβούλιο έκανε λόγο για «πολύ λίγες σχετικές εταιρείες που παραμένουν στο ταμείο» εν μέρει επειδή πολλοί αμερικανικοί κατασκευαστές αμυντικών προϊόντων έχουν ήδη αποκλειστεί για την παραγωγή πυρηνικών όπλων ή πυρομαχικών διασποράς.

Το Συμβούλιο Δεοντολογίας πιστεύει ότι οι κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας παρέχουν μια βάση για τον αποκλεισμό μερικών ακόμη εταιρειών από το Government Pension Fund Global.

Η δεοντολογία

Οι δεοντολογικοί κανόνες του ταμείου καθορίζονται από το κοινοβούλιο της Νορβηγίας. Ο επικαιροποιημένος ορισμός της δεοντολογίας από το παρατηρητήριο προκύπτει εν μέρει από μια γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου του Ιουλίου σχετικά με την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ.

Το δικαστήριο πήρε θέση για «διάφορα νέα γεγονότα και νομικά ζητήματα» που θα μπορούσαν να καταστήσουν «εταιρείες με λιγότερο άμεση σχέση με παραβιάσεις κανόνων» σε παραβίαση των κανόνων δεοντολογίας, αναφέρεται στην επιστολή χωρίς να παρέχονται παραδείγματα.

Ο νέος ορισμός των παραβιάσεων δεοντολογίας βασίζεται στη διαπίστωση του ΔΔΔ ότι «η ίδια η κατοχή, η πολιτική εποικισμού του Ισραήλ και ο τρόπος με τον οποίο το Ισραήλ χρησιμοποιεί τους φυσικούς πόρους στις περιοχές αυτές έρχονται σε σύγκρουση με το διεθνές δίκαιο», αναφέρει η επιστολή.

Το ταμείο είχε προηγουμένως αποεπενδύσει από εννέα εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη στο πλαίσιο της προηγούμενης πολιτικής του. Οι δραστηριότητές τους περιλαμβάνουν την κατασκευή δρόμων και σπιτιών σε ισραηλινούς οικισμούς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και τη Δυτική Όχθη και την παροχή συστημάτων επιτήρησης για ένα ισραηλινό τείχος γύρω από τη Δυτική Όχθη.

Το Συμβούλιο Δεοντολογίας διατυπώνει συστάσεις προς το διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας, η οποία διαχειρίζεται το ταμείο. Η τράπεζα συχνά ακολουθεί τις συμβουλές του Παρατηρητηρίου για τον αποκλεισμό επιχειρήσεων, αλλά όχι πάντα.

Η τράπεζα μπορεί επίσης να ειδοποιήσει μια εταιρεία να αλλάξει τη συμπεριφορά της ή να ζητήσει από τη διοίκηση του ταμείου να συνεργαστεί άμεσα μαζί της. Οι εταιρείες που προορίζονται για αποεπένδυση δεν κατονομάζονται μέχρι το ταμείο να πουλήσει τις μετοχές.