88η ΔΕΘ – OT FORUM – Σαμψωνίδης: Συμμετοχή ΑΠΘ, ΕΚΠΑ, ΕΜΠ στην κατασκευή ανιχνευτών ακτινοβολιών του CERN

Για το πρόγραμμα CERN και την ελληνική συμμετοχή σε αυτό μίλησε στο στούντιο του OT, στην 88η ΔΕΘ, ο Δημήτρης Σαμψωνίδης, καθηγητής Φυσικής στο ΑΠΘ και ερευνητής του CERN.

Όπως είπε ο καθ. Σαμψωνίδης τα ελληνικά πανεπιστήμια είναι παρόντα στην έρευνα που διεξάγεται στο CERN, το μεγαλύτερο κέντρο έρευνας σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο. Αναφερόμενος στην ιστορία του ερευνητικού κέντρου ο καθ. Σαμψωνίδης είπε ότι ξεκίνησε τα χρόνια μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, «σε μια Ευρώπη κατεστραμμένη και με τους επιστήμονες να έχουν φύγει» βρίσκοντας καταφύγιο κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, αφήνοντας ένα μεγάλο έλλειμμα στην ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα.

ΟΤ FORUM – Υάκινθος: Μπορεί να αναστραφεί το brain drain

Με δεδομένο ότι είχε προηγηθεί η ρίψη των δύο ατομικών βομβών, λίγο πριν τη λήξη του πολέμου, οι ζυμώσεις κατέληξαν το 1954 στη σύσταση του ερευνητικού οργανισμού με έδρα στη Γενεύη, με τον καταστατικό χάρτη να προβλέπει ότι η έρευνα δεν θα γίνεται για στρατιωτικούς σκοπούς και τα ευρήματα θα είναι ανοικτά στο κοινό.

Όπως είπε ο καθ. Σαμψωνίδης «οι συγκεκριμένες αρχές διατηρούνται ακόμη και σήμερα» διατηρώντας το έργο του CERN σε επίπεδο καθαρά επιστημονικής έρευνας.

Το 1957 ολοκληρώθηκε ο πρώτος επιταχυντής σωματιδίων με σκοπό την επιτάχυνση που θα δώσει στο σωματίδιο κινητική ενέργεια που θα μετραπεί σε μάζα. «Αυτό κάνουμε, συγκρούσεις σωματιδίων με μεγάλη ταχύτητα, άρα με μεγάλη ενέργεια, που δίνουν νέα σωματίδια που πριν δεν υπήρχαν», εξηγεί ο καθ. Σαμψωνίδης.

«Ουσιαστικά μελετάμε αστροφυσική στο εργαστήριο» είπε θέλοντας να εξηγήσει τις έρευνες του CERN γύρω από το Big Bang και τον προσδιορισμό του τί ακριβώς έγινε τα πρώτα κλάσματα του δευτερολέπτου από τη δημιουργία του σύμπαντος.

Μία άλλη έρευνα με την οποία καταπιάνεται το CERN είναι να ανακαλύψει από τι επιταχύνεται το σύμπαν, ανέφερε ο καθ. Σαμψωνίδης από το στούντιο του OT στην 88η ΔΕΘ.

Η ελληνική συμμετοχή

Για την ελληνική συμμετοχή στο CERN ο καθηγητής Φυσικής του ΑΠΘ είπε ότι η Ελλάδα είναι ιδρυτικό μέλος του CERN, ενώ αποκάλυψε ότι στον καταστατικό χάρτη του 1954 βρίσκεται η υπογραφή του τότε πρύτανη του ΑΠΘ, καθ. Εμπειρίκου.

«Έκτοτε, πάντα υπήρχε ελληνική συμμετοχή», λέει ο Δημήτρης Σαμψωνίδης ενώ ανέφερε χαρακτηριστικά τη συμμετοχή των ΑΠΘ, ΕΚΠΑ και Μετσόβιου Πολυτεχνείου στην κατασκευή των ανιχνευτών ακτινοβολιών του CERN.

Όπως είπε ο καθ. Σαμψωνίδης, οι τεχνολογίες που προκύπτουν από την ελληνική συμμετοχή στα ερευνητικά προγράμματα του CERN γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιούνται και σε άλλες εφαρμογές. Χαρακτηριστικά ανέφερε τους ανιχνευτές που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τηλεσκοπίου για έρευνα σε αρχαιολογικές έρευνες (τύμβους).

Γενικότερα, όπως είπε γίνεται προσπάθεια εμπλοκής ελληνικών εταιρειών στο κατασκευαστικό κομμάτι αυτών των εφαρμογών. «Υπάρχει χώρος που μπορούμε να εκμεταλλευτούμε, υπάρχει και το επιστημονικό προσωπικό», είπε χαρακτηριστικά ο καθ. Σαμψωνίδης.

Φωτογραφίες: Δημήτρης Μιχαλάκης