Βρετανία: Το μεγάλο πείραμα με τη χαλυβουργία [γράφημα]

Σε αλλαγή του μοντέλου παραγωγής χάλυβα προχωρά η Βρετανία, με στόχο την υιοθέτηση τεχνολογιών μείωσης των εκπομπών ρύπων, που όμως οδηγούν σε απώλειες παραδοσιακών χιλιάδων θέσεων εργασίας και σε αλλαγή ποιότητας του παραγόμενου προϊόντος.

Οι αλλαγές είναι τόσο μεγάλες που οι Financial Times αναρωτιούνται «Εάν υπάρχει μέλλον για τη Χαλυβουργία στη Βρετανία», χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα δύο από τις μεγαλύτερες τέτοιες εταιρείες στη χώρα που αλλάζουν τώρα πρακτικές.

Έμφαση στις υπηρεσίες – Τι γίνεται με τη μεταποίηση στη Βρετανία

Με βάση συμφωνία χρηματοδοτούμενη από τους φορολογούμενους η οποία ανακοινώθηκε τώρα μεταξύ της κυβέρνησης της Βρετανίας και της ινδικής Tata Group, η οποία ελέγχει τη μεγαλύτερη χαλυβουργία στο Port Talbot της χώρας, η χαλυβουργία θα αντικαταστήσει τους παραδοσιακούς κλιβάνους με λιγότερο ρυπογόνους ηλεκτρικούς –τους λεγόμενους κλιβάνους ηλεκτρικού τόξου (electric arc). Αυτό υπολογίζεται ότι θα μειώσει τις εκπομπές ρύπων, αλλά και θα οδηγήσει σε απώλεια περίπου 2.500 θέσεων εργασίας.

Πλέον τα πλοία δεν θα ξεφορτώνουν κοκ στο λιμάνι για να παράγεται από αυτό ατσάλι με τους παραδοσιακούς κλιβάνους, αφού οι νέοι κλίβανοι θα λιώνουν μόνο σκραπ ή θα ανακυκλώνουν χάλυβα που ήδη υπάρχει. Η πρακτική αυτή μπορεί να αποτελέσει προάγγελο για ανάλογες εξελίξεις και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ιστορική καμπή για τη Βρετανία

Το κλείσιμο των κλιβάνων θα μπορούσε να αποδειχθεί μια ιστορική καμπή για τη Βρετανία, αφήνοντας τη χώρα χωρίς τη δυνατότητα παραγωγής χάλυβα από σιδηρομετάλλευμα και άνθρακα για πρώτη φορά μετά τη Βιομηχανική Επανάσταση, όπως σημειώνεται. Οι κλίβανοι ηλεκτρικού τόξου δεν απαιτούν άνθρακα αφού λιώνουν μόνο υπάρχοντα μέταλλα.

Το Port Talbot είναι εδώ και καιρό η μεγαλύτερη μεμονωμένη μονάδα εκπομπών άνθρακα στη Βρετανία και η αλλαγή στην τεχνολογία θα είναι κρίσιμη για την προσπάθεια της χώρας να επιτύχει καθαρούς μηδενικούς κλιματικούς στόχους. Υπάρχει όμως ταυτόχρονα κόστος αλλού.

Βρετανική κυβέρνηση και Tata Group χαιρέτησαν την επένδυση ύψους 1,25 δισεκατομμυρίων λιρών (1,48 δις ευρώ) -η οποία περιλαμβάνει 500 εκατομμύρια στερλίνες (592 εκατ ευρώ) σε χρήματα φορολογουμένων – ως τη μεγαλύτερη για τον κλάδο εδώ και δεκαετίες. Τώρα το Λονδίνο βρίσκεται σε συνομιλίες για παρόμοιο πακέτο χρηματοδότησης με την κινεζική Jingye, η οποία κατέχει τη British Steel, τη δεύτερη μεγαλύτερη χαλυβουργία της χώρας.

Ερωτηματικά για την παραγωγή χάλυβα υψηλής ποιότητας

Η συμφωνία με την Tata «δείχνει ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να δεσμεύσει μεγάλα ποσά, αλλά υπάρχουν πολλά ακόμη να γίνουν», δήλωσε στους FT ο Alasdair McDiarmid, βοηθός γενικός γραμματέας του συνδικάτου χάλυβα Community, προσθέτοντας ότι οι εξελίξεις αποτελούν «μεγάλη δοκιμασία για τη βιομηχανική πολιτική των Εργατικών».

Μόλις κλείσουν όλοι οι παραδοσιακοί κλίβανοι (blast furnaces) η Βρετανία θα είναι «απλώς ένας ανακυκλωτής χάλυβα», πρόσθεσε ο McDiarmid. «Χωρίς παρθένο χάλυβα δεν θα μπορούμε να παράγουμε χάλυβες υψηλής ποιότητας για αυτοκίνητα και ορισμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες», προειδοποίησε.

Η βιομηχανία χάλυβα της Βρετανίας βρίσκεται σε πτώση εδώ και δεκαετίες, με την παραγωγή πέρυσι να πέφτει στο χαμηλότερο επίπεδο από τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.

Μέρος του λόγου για την πρόσφατη πτώση, δήλωσε ο κλαδικός φορέας UK Steel, ήταν η χαμηλή ζήτηση καθώς και οι υψηλότερες εισαγωγές — οι εισαγωγές ως ποσοστό της ζήτησης αυξήθηκαν στο 68% φέτος, από 60% πέρυσι.

Τώρα στην Ευρώπη πολλές χαλυβουργίες σκέφτονται ένα επιπλέον βήμα, να επενδύσουν σε νέα τεχνολογία (“Direct Reduced Iron”-DRI) που θα αφορά συνδυασμό με κλιβάνους ηλεκτρικού τόξου που αφορά τη χρήση και φυσικού αερίου. Στη συνέχεια η φιλοδοξία είναι να αντικατασταθεί το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στις μονάδες DRI με «πράσινο» υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας. Αλλά πολλά θα εξαρτηθούν από τη διαθεσιμότητα πράσινου υδρογόνου, κάτι που δεν είναι εγγυημένο όπως σημειώνεται.