Ψηφιακή κάρτα: Επισημάνσεις για την εφαρμογή σε εστίαση και τουρισμό

Εισαγωγή

Από την 1η Μαρτίου του 2025, θα εφαρμοστεί καθολικά και υποχρεωτικά, με επιβολή κυρώσεων στο σύνολο των επιχειρήσεων των δυο κλάδων τουρισμού και εστίασης, σύμφωνα με την  44485/11-09-2024 απόφαση της Υπουργού Εργασίας, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β’ 5151/11-09-2024.

Η πιλοτική εφαρμογή του μέτρου αρχίζει από 11.9.2024 δηλαδή θα έχουμε για μια δοκιμαστική περίοδοι 5 και πλέον μηνών.

Με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας, πέρα από τα οφέλη που θα έχει η επέκταση του μέτρου στην πάταξη της αδήλωτης και υποδηλώμενης απασχόλησης, σε επισιτισμό και τουρισμό, το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ανοίγει θέμα αμοιβών για τους εργαζόμενους και κυρίως θέμα ένταξης των εργαζομένων των δύο κλάδων στις ρυθμίσεις του άρθρου 25 του ν. 5053/2023 δηλαδή  στην επέκταση χορήγησης της προσαύξησης 40% επί του ημερομισθίου για την 6η μέρα εργασίας που ισχύει για τις βιομηχανίες και τις επιχειρήσεις 24ωρης λειτουργίας με καθεστώς 5νθήμερης εργασίας.

Να ληφθεί υπόψη ότι η εξαίρεση από την πιο πάνω ρύθμιση του ν. 5053/2023 προέκυψε επειδή στον τουρισμό και επισιτισμό ισχύει [ΣΣ με την ΣΣΕ]  ειδική ρύθμιση διευθέτησης του χρόνου εργασίας ώστε οι επιχειρήσεις να μπορούν να εφαρμόζουν 6ήμερη και 7ήμερη εργασία χωρίς ο επιπλέον χρόνος εργασίας να θεωρείται υπερωριακή απασχόληση.

Αξίζει να επισημανθεί ότι με την ψηφιακή κάρτα θα υπάρξει ντε φάκτο η ανάγκη καταγραφής του συμβατικού χρόνου εργασίας (π.χ. 8ωρο) και του χρόνου εκτός συμβατικού ωραρίου.

Με τον τρόπο που αναγνωρίζει το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ ο χρόνος αυτός θα λογίζεται:

·         είτε ως υπερωριακή απασχόληση και ο εργαζόμενος να έχει την ανάλογη προσαύξηση μισθού,

·         είτε να θεωρείται πρόσθετη απασχόληση (όπως η 6η μέρα στις βιομηχανίες) και να ενταχθεί στη ρύθμιση για την προσαύξηση ημερομισθίου κατά 40%.

Ένα άλλο ζήτημα που επισημαίνουν οι εκπρόσωποι των εργαζομένων έχει να κάνει με τους χρόνους ανάπαυσης. Οι απασχολούμενοι στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις έχουν 8ωρο με μισή ώρα διάλλειμα ενώ στην εστίαση το διάλλειμα είναι αρρύθμιστο και γίνεται ανά τακτά διαστήματα κατά τη διάρκεια του χρόνου εργασίας.

Με την ψηφιακή κάρτα θα υπάρξει το φαινόμενο ένας εργαζόμενος να κάνει 8ωρο με κανονισμένο διάλλειμα μισής ώρας και ένας άλλος (στον επισιτισμό) να χτυπάει κάρτα για 9ωρη απασχόληση χωρίς να είναι ξεκάθαρο πόσος είναι ο χρόνος του διαλλείματος ώστε να μην υπάρχουν κυρώσεις για καταστρατηγήσεις του ωραρίου από την Επιθεώρηση Εργασίας.

Η αύξηση των υπερωριών

Αν ληφθούν υπόψη πάντως τα αποτελέσματα που καταγράφηκαν στην αύξηση των υπερωριών στους κλάδους που εφαρμόζεται η ψηφιακή κάρτα, τότε στον τουρισμό και επισιτισμό θα πρέπει να αναμένεται ανάλογη αύξηση στην καταγραφή των υπερωριών που τώρα δεν αποτυπώνονται σε καμία βάση δεδομένων γιατί  “ενσωματώνονται” στις αποδοχές που συμφωνούν οι εργαζόμενοι.

Ο μέσος μισθός στον κλάδο του τουρισμού και επισιτισμού είναι περίπου στα 1.200 ευρώ και σε αυτό το ποσό περιλαμβάνονται όλα δηλαδή ο μισθός της σύμβασης, τα επιδόματα  και τα  έξτρα ωράρια. Με την ψηφιακή κάρτα η διαφορά θα είναι ότι ένα κομμάτι του χρόνου εργασίας θα πρέπει να καταγράφεται ως συμβατικό ωράριο και ο έξτρα χρόνος εργασίας να περνάει στην υπερωριακή απασχόληση, με την ανάλογη προσαύξηση στους εργαζόμενους.

Όπως ισχυρίζονται οι εκπρόσωποι των εργαζομένων αν σήμερα εφαρμοζόταν το σύστημα αυτό με την ψηφιακή κάρτα τότε ο μέσος μισθός θα έβγαινε αρκετά πιο πάνω από τα 1.200 ευρώ λόγω της προσαύξησης από τις υπερωρίες.

Οι ΚΑΔ τουρισμού και εστίασης που εντάσσονται στην ψηφιακή κάρτα εργασίας

Αναλυτικά η απόφαση αναφέρει:

Μέρος Α της υπ’ αρ. 49758/26-5-2022 υπουργικής απόφασης Εφαρμογή Συστήματος Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας για ΚΛΑΔΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΕΣΤΙΑΣΗΣ
1. Στο Μέρος Α της υπ’ αρ. 49758/26-5-2022 υπουργικής απόφασης «Εφαρμογή Συστήματος Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας – Υποχρέωση Καταχώρησης Ψηφιακών Στοιχείων σχετιζόμενων με το ωράριο απασχόλησης στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ» (Β’ 2668), στην παράγραφο 2, η περίπτωση δ) αντικαθίσταται και προστίθενται περιπτώσεις ε) και στ) ως εξής:

«δ. Από την 11η Σεπτεμβρίου 2024 εντάσσονται υποχρεωτικά στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας οι επιχειρήσεις που ανήκουν κατά κύρια δραστηριότητα (βάσει ΚΑΔ) στις υπηρεσίες διαμονής στον κλάδο του τουρισμού που αναφέρονται στον Πίνακα 2 που ακολουθεί, καθώς και οι επιχειρήσεις που ανήκουν κατά κύρια δραστηριότητα (βάσει ΚΑΔ) στον κλάδο της εστίασης, που αναφέρονται αντίστοιχα στον Πίνακα 3 που ακολουθεί.

Επιχειρήσεις – εργοδότες που έχουν ενταχθεί στο μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας
Όλες οι επιχειρήσεις – εργοδότες που έχουν ενταχθεί στο μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας υποχρεούνται, από την ημερομηνία ένταξής τους, να διαθέτουν και να ενεργοποιούν αντιστοίχως, σύστημα ψηφιακής κάρτας εργασίας για το σύνολο των εργαζομένων τους με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, που απασχολούνται με φυσική παρουσία στο χώρο παροχής εργασίας των εν λόγω επιχειρήσεων -εργοδοτών, ανεξαρτήτως αν τα υποκαταστήματα τους είναι σε ενταγμένους ή μη ΚΑΔ, περιλαμβανομένων και των εργαζομένων που απασχολούνται στις ανωτέρω επιχειρήσεις μέσω δανεισμού, υπό την επιφύλαξη των εξαιρέσεων που περιλαμβάνονται στην περίπτωση στ’ που ακολουθεί.

Για τις εν λόγω επιχειρήσεις, εφόσον ο κύριος ΚΑΔ επιχείρησης – εργοδότη στο TAXIS εντάσσεται στην ψηφιακή κάρτα εργασίας και εκτελούνται πολλαπλές δραστηριότητες στον ίδιο χώρο, εκ των οποίων κάποιες δεν έχουν ενταχθεί ακόμα στην ψηφιακή κάρτα, υπάρχει πλέον υποχρέωση εφαρμογής του μηχανισμού για το σύνολο των εργαζομένων τους.

ΕΞΑΙΡΕΣΗ από την εφαρμογή του συστήματος της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας

ΕΞΑΙΡΕΣΗ από την εφαρμογή του συστήματος της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας υφίσταται:

“1. Για το σύνολο της επιχείρησης, όταν:

i. Ο κύριος ΚΑΔ εργοδότη – επιχείρησης στο TAXIS δεν ανήκει στους κλάδους που έχουν ενταχθεί στον μηχανισμό της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, ακόμα και αν εκτελούνται πολλαπλές δραστηριότητες στον ίδιο χώρο, εκ των οποίων κάποιες έχουν ενταχθεί στο μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας, ή υπάρχουν υποκαταστήματα με ΚΑΔ που έχουν ενταχθεί στη ψηφιακή κάρτα εργασίας.

ii. Ο εργοδότης – επιχείρηση εντάσσεται στον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας, βάσει κύριου ΚΑΔ εργοδότη στο TAXIS, αλλά ο ΚΑΔ αυτός δεν παράγει οικονομική δραστηριότητα (δηλαδή αυτή είναι μηδενική) γεγονός που αποδεικνύεται από το έντυπο Ε3 του τελευταίου φορολογικού έτους και ο δευτερεύων ΚΑΔ, ο οποίος αποτελεί την κυρίαρχη οικονομικά επιχειρηματική δραστηριότητα, δεν είναι ενταγμένος ΚΑΔ.

2. Για τα υποκαταστήματα, όταν ο κύριος ΚΑΔ εργοδότη – επιχείρησης στο ΤΑXIS είναι ένας από τους ενταγμένους στον Πίνακα 1, αλλά τα υποκαταστήματα αυτά ανήκουν σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που δεν έχουν ενταχθεί έως τώρα στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, και οι οποίοι, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους, θα ενταχθούν σε επόμενο στάδιο».”

Παλαιολόγος Ι Λιάζος, Οικονομολόγος Σύμβουλος Εργασιακών Ασφαλιστικών