Ελληνική οικονομία: Πώς κινήθηκαν οι συνιστώσεις του ελληνικού ΑΕΠ – Ανάλυση Eurobank

Η ελληνική οικονομία στηριζόμενη κυρίως στην εγχώρια ζήτηση, η οποία ωστόσο πυροδότησε και άνοδο των εισαγωγών, συνέχισε να αναπτύσσεται με ικανοποιητικό ρυθμό το β’ τρίμηνο 2024, υπεραποδίδοντας έναντι του μέσου όρου της ΕΕ-27 και της Ευρωζώνης, σύμφωνα με τη Eurobank.

Σύμφωνα με την έκθεση της τράπεζας, ελληνική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται με ικανοποιητικό ρυθμό το β’ τρίμηνο 2024, υπεραποδίδοντας έναντι του μέσου όρου της Ευρωζώνης (βλέπε Σχήμα 4). Για το σύνολο του α’ εξαμήνου 2024, ο ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο 2,2% (0,7% και 0,6% στην ΕΕ-27 και την Ευρωζώνη αντίστοιχα), ρυθμός που είναι ίσος με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μαϊ-24) για την ανάπτυξη στην Ελλάδα το 2024.

Υπό το πρίσμα της ζήτησης, η άνοδος του πραγματικού ΑΕΠ το α’ εξάμηνο 2024 προήλθε από την ιδιωτική κατανάλωση και τις επενδύσεις (κυρίως συσσώρευση αποθεμάτων και ήπια αύξηση επενδύσεων παγίων), ενώ οι εξαγωγές λόγω της επίδοσής τους το α’ τρίμηνο 2024 κινήθηκαν οριακά πτωτικά. Η ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης πυροδότησε άνοδο των εισαγωγών και δεδομένης της μείωσης των εξαγωγών το εμπορικό έλλειμμα διευρύνθηκε το α’ εξάμηνο 2024. Υπό το πρίσμα της προσφοράς, ο τομέας της βιομηχανίας είχε μακράν τη μεγαλύτερη συμβολή στην ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας το α’ εξάμηνο 2024.

ΑΕΠ: Ποιοι παράγοντες και πώς επηρέασαν την πορεία του ΑΕΠ το δεύτερο τρίμηνο – Στο…μισό του 2007 οι επενδύσεις

Τα στοιχεία για την ελληνική οικονομία

Αναλυτικά, σύμφωνα με τους εθνικούς λογαριασμούς του β’ τριμήνου 2024, το πραγματικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) στην Ελλάδα μεγεθύνθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 1,1% (ο υψηλότερος ρυθμός ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης, βλέπε Σχήμα 1.1) και σε ετήσια βάση κατά 2,3% (βλέπε Σχήμα 1.2).[1] Σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα, ήτοι του δ’ τριμήνου 2019, το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το β’ τρίμηνο 2024 ήταν υψηλότερο κατά 8,5%, έναντι 3,9% στην Ευρωζώνη.

Για το σύνολο του α’ εξαμήνου 2024, ο ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας διαμορφώθηκε στο 2,2%, από 2,3% το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Αυτή ήταν η 7η καλύτερη επίδοση ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ-27 και η 5η καλύτερη ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης (βλέπε Σχήμα 2). Στην πρώτη θέση ήταν η Μάλτα με 5,4% και ακολούθησαν: Κύπρος (3,5%), Κροατία (3,4%), Πολωνία (2,9%), Ισπανία (2,7%), Σλοβακία (2,4%), Δανία (2,2%), Ελλάδα (2,2%), Λιθουανία (2,1%), Βουλγαρία (2,0%), Ουγγαρία (1,5%), Πορτογαλία (1,5%), Ρουμανία (1,5%), Γαλλία (1,2%), Σλοβενία (1,2%), Βέλγιο (1,2%), ΕΕ-27 (0,7%), Ιταλία (0,7%), Ευρωζώνη (0,6%), Σουηδία (0,5%), Τσεχία (0,5%), Λετονία (0,4%), Γερμανία (-0,1%), Ολλανδία (-0,1%), Αυστρία (-0,9%), Φινλανδία (-1,3%) και Εσθονία (-1,4%).

Η αύξηση των δαπανών στην ελληνική οικονομία

Υπό το πρίσμα της ζήτησης, η ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα το α’ εξάμηνο 2024 προήλθε από την αύξηση της εγχώριας δαπάνης, η οποία ωστόσο πυροδότησε άνοδο των εισαγωγών και διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος (βλέπε Σχήματα 3.1, 3.2, 3.3 και 3.4). Αναλυτικά, η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 2,0%, από 1,5% το α’ εξάμηνο 2023. Σε αυτό το αποτέλεσμα συνετέλεσαν κυρίως η αύξηση της απασχόλησης, των ονομαστικών αμοιβών ανά απασχολούμενο αλλά και η μερική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Σύμφωνα με την τριμηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), ο αριθμός των απασχολούμενων ατόμων ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 2,0% το α’ εξάμηνο 2024, από 1,5% το α’ εξάμηνο 2023, ενώ ο πληθωρισμός, μετρούμενος βάσει της ετήσιας μεταβολής του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), επιβραδύνθηκε στο 3,0%, από 5,1%. Η άνοδος της απασχόλησης, των ονομαστικών αμοιβών ανά απασχολούμενο και η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού επιδρούν θετικά στο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών οπότε και στην πραγματική ιδιωτική κατανάλωση. Τέλος, η δημόσια κατανάλωση σημείωσε ισχυρή πτώση κατά 4,4% το α’ εξάμηνο 2024, από αύξηση κατά 2,6% το α’ εξάμηνο 2023. Η εν λόγω μεταβολή αντανακλά την απόσυρση των περισσότερων μέτρων που ελήφθησαν κατά της ενεργειακής κρίσης.

Επενδύσεις

Σε ό,τι αφορά την πορεία των επενδύσεων παγίων, δηλαδή της μεταβλητής που συνδέεται με τη συσσώρευση του πάγιου κεφαλαίου της οικονομίας, καταγράφηκε επιβράδυνση το α’ εξάμηνο 2024, με τον ετήσιο ρυθμό ανόδου να διαμορφώνεται στο 3,5%, από 8,8% το α’ εξάμηνο 2023. Το εν λόγω αποτέλεσμα οφείλεται κυρίως στη μείωση που κατέγραψαν οι επενδύσεις σε κατοικίες κατά 10,5%, από ισχυρή αύξηση κατά 47,1% το α’ εξάμηνο 2023. Εξαιρουμένων των κατοικιών, οι επενδύσεις παγίων ενισχύθηκαν προσεγγιστικά κατά 5,0% το α’ εξάμηνο 2024, από 2,9% το αντίστοιχο διάστημα του 2023. Τέλος, το σύνολο του ακαθάριστου σχηματισμού κεφαλαίου, δηλαδή οι επενδύσεις παγίων συν τη μεταβολή των αποθεμάτων, σημείωσαν ισχυρή άνοδο κατά 26,3% το α’ εξάμηνο 2024, από μείωση 4,6% το α’ εξάμηνο 2023, αντανακλώντας κυρίως δαπάνες συσσώρευσης αποθεμάτων.

Εξωτερικός τομέας

Στο πεδίο του εξωτερικού τομέα της ελληνικής οικονομίας, το σύνολο των εξαγωγών κατέγραψε μείωση σε ετήσια βάση κατά 0,9% το α’ εξάμηνο 2024 (λόγω της επίδοσης του α’ τριμήνου 2024, καθότι το β’ τρίμηνο 2024 σημειώθηκε θετικός ρυθμός μεταβολής), από αύξηση 4,7% το α’ εξάμηνο 2023. Το εν λόγω αποτέλεσμα προήλθε από τον τομέα των αγαθών (πτώση 3,4%, από αύξηση 5,5%), ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών ενισχύθηκαν κατά 2,6%, ωστόσο με ηπιότερο ρυθμό σε σύγκριση με το α’ εξάμηνο 2023 (3,5%). Αντιθέτως, το σύνολο των εισαγωγών αυξήθηκε κατά 6,4% το α’ εξάμηνο 2024 (σημαντική η συμμετοχή των μηχανημάτων και του υλικού μεταφορών), από 2,3% το α’ εξάμηνο 2023, με τον τομέα των αγαθών να έχει τη μεγαλύτερη συμβολή σε αυτό το αποτέλεσμα (άνοδος 6,5%, από 0,5%). Βάσει των παραπάνω στοιχείων, το εμπορικό έλλειμμα της ελληνικής οικονομίας διευρύνθηκε το α’ εξάμηνο 2024. Αυτό σημαίνει ότι η απόκλιση ανάμεσα στην εγχώρια δαπάνη (κατανάλωση και επενδύσεις) και την εγχώρια παραγωγή (ΑΕΠ) αυξήθηκε το α’ εξάμηνο 2024.

Βιομηχανία

Υπό το πρίσμα της προσφοράς, ο τομέας της βιομηχανίας είχε μακράν τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην ενίσχυση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα το α’ εξάμηνο 2024 (αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά 7,5%, από μείωση κατά 3,0% το α’ εξάμηνο 2023), ενώ οι τομείς των κατασκευών, των επαγγελματικών υπηρεσιών και των τεχνών, διασκέδασης και ψυχαγωγίας, τομείς που ενισχύθηκαν ισχυρά το α’ εξάμηνο 2023, παρουσίασαν στασιμότητα το α’ εξάμηνο 2024. Τέλος, ο  συγκεντρωτικός τομέας του εμπορίου, των μεταφορών, των καταλυμάτων και της εστίασης, σημείωσε ισχνή αύξηση σε όρους ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας κατά 0,7%, από 1,4% το α’ εξάμηνο 2023.