Τα θερμοκήπια είναι μόνο μέρος του μεγάλου σχεδίου

Στην Ολλανδία είναι γνωστό ότι ξεχωρίζουν με πάνω από 90.000 στρέμματα υψηλής απόδοσης, οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Η χώρα αποκαλείται και «θερμοκήπιο της Ευρώπης», έχει δημιουργήσει ένα μικρό θαύμα, καθώς μια χώρα με το μέγεθος της Ελλάδας είναι δεύτερη σε εξαγωγές τροφίμων παγκοσμίως, μετά τις ΗΠΑ.

Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι στην πόλη Αλμερία στο νοτιοανατολικό κομμάτι της Ισπανίας υπάρχει μια περιοχή με 400.000 στρέμματα θερμοκηπίων που παράγονται 2,5 έως 3,5 εκατομμύρια τόνοι φρούτων και λαχανικών ετησίως. Ούτε λόγος για το Leamington στο Οντάριο του Καναδά, όπου η έκταση του θερμοκηπίου είναι μεγαλύτερη από ολόκληρη τη βιομηχανία θερμοκηπίων των ΗΠΑ μαζί. Σκεφτείτε μόνο ότι αυτό συμβαίνει σε μια από τις πιο κρύες περιοχές του πλανήτη, παράγοντας όχι οποιοδήποτε λαχανικό, αλλά ντομάτα όλο τον χρόνο. Η κλιματική κρίση που ήδη σε πολλές περιοχές του πλανήτη έχει μετατραπεί σε επισιτιστική κρίση, σχεδόν παντού επιτάσσει τέτοιου είδους λύσεις, όπως τα θερμοκήπια. Οπου με μικρές ανάγκες νερού και ενέργειας μπορούν να παραχθούν σημαντικές ποσότητες τροφίμων, όλο τον χρόνο.

Σε αυτή την τάση απαντούσε και η αναφορά το Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, σχετικά με την ανάπτυξη ενός προγράμματος ύψους 600 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στη χώρα μας. Το πλάνο είναι έτοιμο. Εκ των υστέρων έγινε γνωστό ότι είναι μια ιδέα της Τράπεζας Πειραιώς, η οποία με την εμπειρία που κληρονόμησε από την Αγροτική Τράπεζα είδε την ανάγκη και προφανώς και τον τρόπο. Μακάρι να πετύχει. Φανταστείτε ότι η παραγωγή ντομάτας σε σύγχρονα θερμοκήπια, όχι αυτά που έχουμε στο μυαλό μας από την Ελλάδα οι περισσότεροι, φτάνει τους 55 τόνους το στρέμμα με κατανάλωση μόλις 5 λίτρων νερού το κιλό παραγωγής. Στις παραδοσιακές καλλιέργειες, η μέση παραγωγή ντομάτας φτάνει τους 8 τόνους ανά στρέμμα και χρειάζεται 300 λίτρα νερού ανά κιλό παραγωγής! Και η τεχνολογία εξελίσσεται, άρα οι αποδόσεις μπορούν να αυξηθούν. Το ίδιο και οι εξοικονομήσεις. Αρα η ευκαιρία για αναθέρμανση του κλάδου της αγροδιατροφής βρίσκεται μπροστά μας. Το θέμα είναι να αλλάξει η βαλτωμένη κατάσταση που επικρατεί επί χρόνια στον κλάδο.

Στον ελληνικό πρωτογενή τομέα παρατηρείται εδώ και μια τριετία τεράστια αποεπένδυση. Ξεκίνησε μέσα στην πανδημία, όταν οι τιμές των ζωοτροφών εκτοξεύτηκαν και άρχισε η κατάρρευση της κτηνοτροφίας. Το πρόβλημα επεκτάθηκε στη συνέχεια λόγω της κλιματικής αλλαγής σε άλλες καλλιέργειες, προκαλώντας μεγάλη μείωση στις αποδόσεις, ενώ παραγωγικά χωράφια μετατράπηκαν για διάφορους λόγους σε ακατάλληλα για καλλιέργεια (πλημμύρες «Daniel» κ.λπ.). Ως αποτέλεσμα ήταν η αποχώρηση πολλών αγροτών από το επάγγελμα και η μείωση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Πέρυσι στο πρόβλημα προστέθηκαν τα προβλήματα στην καταβολή των επιδοτήσεων, ενώ πλέον είναι γνωστό εδώ και μερικούς μήνες ότι ξεκίνησαν να σκάνε και «κανόνια» σε αγορές όπως αυτή των λιπασμάτων που επηρεάζουν το σύνολο της αλυσίδας αγροδιατροφής. Αν επιβεβαιωθούν και τα φημολογούμενα ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα με τις φετινές επιδοτήσεις η κατάσταση θα επιδεινωθεί. Το σχέδιο για τα θερμοκήπια εξαιρετικό, αλλά θα πρέπει να συνδυαστεί με ένα πακέτο δράσεων συνολικής τόνωσης του πρωτογενή τομέα.