Ρώσοι ολιγάρχες: Η αγάπη για τη γαλλική Ριβιέρα παρά τον πόλεμο στην Ουκρανία

Τα προηγούμενα χρόνια, αν θέλατε να εντοπίσετε έναν Ρώσο ολιγάρχη, κατευθυνόσασταν στα νοτιοανατολικά της Γαλλίας. Ακόμη και τώρα, με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, τίποτα δεν έχει αλλάξει πραγματικά (αλλά ίσως χρειαστεί να ψάξετε λίγο περισσότερο).

«Έχει περάσει καιρός από τότε που είδαμε τον Ρομάν Αμπράμοβιτς», είπε στο Politico ένας υπάλληλος στο Le Rocher, ένα κομψό εστιατόριο στην Αντίμπ, όπου ο πρώην ιδιοκτήτης της Τσέλσι σύχναζε με τους σωματοφύλακές του μέχρι που οι γαλλικές αρχές κατέλαβαν την έπαυλή του τον Απρίλιο του 2022. «Αλλά ακόμα κι αν ερχόταν εδώ, δεν θα σας το έλεγα», πρόσθεσε γελώντας ο υπάλληλος του εστιατορίου.

Οι Ρώσοι ολιγάρχες κουνάνε το μαντίλι στο Ντουμπάι – Πού ψάχνουν νέους παράδεισους

Στα χαρτιά, οι πιο τυχεροί φίλοι του Βλαντιμίρ Πούτιν δεν υπάρχουν πουθενά στην Ευρώπη. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ ψήφισε νόμους για την απαγόρευση εισόδου επιφανών Ρώσων επιχειρηματιών, το πάγωμα των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων, την κατάσχεση εξοχικών κατοικιών και σκαφών αναψυχής.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τα όσα αποκαλύπτει το δημοσίευμα του Politico, υπάρχει ένα καλά εδραιωμένο σύστημα στη νότια Γαλλία για τους πλούσιους Ρώσους να διατηρήσουν τον τρόπο ζωής τους και να αποφύγουν τις συνέπειες του πολέμου. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι περίπου 30.000 ρωσόφωνοι ζουν στη Βιλφράνς, στην Αντίμπ, στις Κάννες, στο Σεντ Τροπέ και στο Μονακό.

Eάν μια έπαυλη έχει κατασχεθεί από τις αρχές, αυτό δεν εμποδίζει τον ιδιοκτήτη να τη συντηρήσει ή να καλέσει επισκέπτες να μείνουν

Αυτό οφείλεται τουλάχιστον εν μέρει στις δυσκολίες γύρω από το καθεστώς κυρώσεων. Η Γαλλία έχει «παγώσει» περίπου 50 ακίνητα που ανήκουν σε Ρώσους που έχουν τεθεί υπό το καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ — και τα περισσότερα βρίσκονται στη Γαλλική Ριβιέρα. Τον Απρίλιο, δύο εξέχοντες Ρώσοι — ο Μιχαήλ Φράιντμαν και ο Πιοτρ Άβεν — αμφισβήτησαν την απόφαση της ΕΕ να τους βάλει σε λίστες κυρώσεων και κέρδισαν, ένα βήμα προς την ανάκτηση των δικαιωμάτων στη βίλα St. Tropez και την έπαυλη La Turbie, αντίστοιχα.

Όπως σημειώνει το Politico, εάν μια έπαυλη έχει κατασχεθεί από τις αρχές, αυτό δεν εμποδίζει τον ιδιοκτήτη να τη συντηρήσει ή να καλέσει επισκέπτες να μείνουν. Το μόνο που δεν μπορούν να κάνουν είναι να το πουλήσουν.

Ενώ νομικές ενώσεις και ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν αμφισβητήσει τους κανόνες ενώπιον του ανώτατου δικαστηρίου της ΕΕ, οι τοπικές δικαστικές αρχές αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τους συνεχώς μεταβαλλόμενους κανόνες.

Και ενώ υπήρξαν πολλά πακέτα κυρώσεων, ορισμένοι πολιτικοί αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους. «Μπαίνουμε σε μια εποχή εκβιομηχάνισης των κυρώσεων — και η ΕΕ δεν έχει χτιστεί για αυτόν τον σκοπό, δεν είναι στο DNA μας», δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών που εργάστηκε για την εφαρμογή των κυρώσεων. «Οι κανόνες που χτίζουμε εδώ δεν είναι αρκετά ισχυροί», πρόσθεσε ο αξιωματούχος υπό το καθεστώς της ανωνυμίας.

Ρώσοι ολιγάρχες: Όλα είναι θέμα χρημάτων

Η Κυανή Ακτή παρέμεινε κορυφαίος προορισμός για τους πλούσιους Ρώσους, επειδή καλωσόρισε τα χρήματα ενώ κλείνει τα μάτια στην πηγή εισοδήματος, δήλωσε ο Έρικ ντε Μοντγκολφιέ, πρώην εισαγγελέας της Νίκαιας.

«Αυτή η περιοχή έχει να κάνει με τα χρήματα των άλλων, ήταν γη των αγροτών πριν εγκατασταθούν εδώ πλούσιοι τουρίστες», είπε ο ντε Μοντγκολφιέ. Η περιοχή έχει δηλητηριαστεί από τη διαφθορά σε όλα τα επίπεδα, πρόσθεσε.

«Όλοι γνωρίζουν ότι τα χρήματα δεν έχουν μυρωδιά, επομένως, εφόσον οι Ρώσοι έχουν τη σοφία να παραμείνουν διακριτικοί, δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν από τη Ριβιέρα».

Ο συντηρητικός δήμαρχος της Αντίμπ, Ζαν Λεονέτι, συμφώνησε. «Ξέρετε, η ζωή στο Καπ Ντ’ Αντίμπ είναι διακριτική: οι άνθρωποι έρχονται από όλο τον κόσμο και δεν κάνουν φασαρία, τις περισσότερες φορές», είπε, προσθέτοντας ότι η πόλη έχει μια χούφτα ακίνητα που ανήκουν σε Ρώσους που έχουν υποστεί κυρώσεις.

Υπάρχουν τόσοι πολλοί Ρώσοι στη νότια Γαλλία που η Αγορά της Μόσχας – ένα κατάστημα που πουλά βότκα και άλλα ρωσικά προϊόντα στην Αντίμπ – άνοιξε άλλο ένα υποκατάστημα στις λαμπερές Κάννες.

Έρευνα του 2023 από τις γαλλικές αρχές διαπίστωσε ότι σχεδόν το 60% των κτηματομεσιτικών γραφείων στην περιοχή δεν συνεργάζονταν με τις αρχές

Η εισαγωγή ρωσικών προϊόντων έχει γίνει πολύπλοκη από το 2022, αλλά ορισμένες επιχειρήσεις ευδοκιμούν. Ενώ οι πελάτες της μεσαίας τάξης και οι τουρίστες έφυγαν μετά το ξέσπασμα του πολέμου, οι πολύ πλούσιοι παραμένουν, είπε ο Ξαντέρ, ένας Ρώσος ιδιοκτήτης καταστήματος στη Γαλλική Ριβιέρα που αρνήθηκε να δώσει το πλήρες όνομά του επειδή φοβόταν την αντίδραση των ανταγωνιστών του. Παρά τη μείωση κατά 70% των Ρώσων τουριστών από το 2019, ο τουρισμός και οι βιομηχανίες ειδών πολυτελείας δεν έχουν υποστεί ζημιά από τις κυρώσεις, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.

Εκτός από τα συνηθισμένα αγαθά, η Αγορά της Μόσχας παρέχει υπηρεσίες που περιλαμβάνουν «εικαστική βοήθεια για την αγορά ακινήτων» και «οργάνωση εποχικών και ετήσιων ενοικιάσεων διαμερισμάτων και βιλών στη Γαλλία και το Μονακό», μια περιγραφή των υπηρεσιών θυρωρού στα ρωσικά στο προφίλ LinkedIn του διευθυντής του, Αλεξάντερ Μπάντιν.

Έρευνα του 2023 από τις γαλλικές αρχές διαπίστωσε ότι σχεδόν το 60% των κτηματομεσιτικών γραφείων στην περιοχή δεν συνεργάζονταν με τις αρχές, για παράδειγμα ελέγχοντας εάν τα ονόματα των πελατών τους εμφανίζονται στη λίστα κυρώσεων της ΕΕ.

Η Αλεξάνδρα, η οποία ζήτησε να αναφέρεται με ψευδώνυμο, που πουλάει πολυτελείς βίλες στο Καπ Ντ’ Αντίμπ, επιβεβαίωσε ότι λίγα έχουν αλλάξει. «Υποτίθεται ότι θα τους ζητήσουμε [από τους πελάτες] ένα αντίγραφο της ταυτότητάς τους, από πού προέρχονται τα χρήματα, νομίζω, αλλά δεν το κάνουμε», είπε. Οι μεγαλύτερες πωλήσεις πραγματοποιήθηκαν χρησιμοποιώντας μεταβιβάσεις μετοχών μεταξύ οντοτήτων που εδρεύουν σε μυστικούς φορολογικούς παραδείσους, είπε.

Πάρτι σαν να είναι το 2021

Οι γείτονες δεν βοηθούν, ειδικά το Μονακό. Το Μονακό είναι ένας από τους τελικούς προορισμούς για προγράμματα νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, σύμφωνα με τον  δικαστή, ο οποίος πρόσθεσε ότι πολλοί Ρώσοι έχουν διαβατήρια από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Κύπρο και τη Μάλτα, επιτρέποντάς τους εύκολη διέλευση από την Ευρώπη.

«Το Μονακό διευκολύνει τη ζωή των Ρώσων δισεκατομμυριούχων: τους προσφέρει νομική ασφάλεια», είπε ο δικαστής.

«Δεν έρχονται εδώ απλώς για να περπατήσουν στους δρόμους φορώντας κολιέ Chopard: όταν οι άνθρωποι αγοράζουν διαμερίσματα στα 50.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, αυτά είναι ποσά που αποτελούν επιλογές ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και με την ιδέα ότι μόλις επενδύσεις, κανείς δεν θα το πάρει πίσω από σένα».

Για τους Ρώσους που θέλουν να διασκεδάσουν ή να εξασφαλίσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, το μικροσκοπικό βασίλειο εξακολουθεί να είναι ένα μέρος όπου μπορείτε να κάνετε πάρτι σαν να είναι το 2021, σημειώνει το Politico.

Oι Ρώσοι της μεσαίας τάξης που ζουν στην περιοχή για δεκαετίες «αντιμετώπισαν όλα τα εμπόδια των συνηθισμένων μεταναστών όσον αφορά την ανανέωση της άδειας διαμονής τους»

«Οι πολύ πλούσιοι Ρώσοι δεν είχαν ποτέ προβλήματα» στη Γαλλία, είπε η Ελένα Μοτλόβ, πρόεδρος του La Maison de la Russie à Nice, μιας γαλλο-ρωσικής πολιτιστικής ΜΚΟ στη Νίκαια. Λίγο μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917, ο αριθμός των Ρώσων στη Γαλλική Ριβιέρα διογκώθηκε, με πρόσφυγες να καταφεύγουν σε γειτονιές στις Κάννες ή στη Νίκαια, όπου υπάρχουν ακόμη δρόμοι με ρωσικά ονόματα, ορθόδοξες εκκλησίες και κτίρια.

Ωστόσο, οι Ρώσοι της μεσαίας τάξης που ζουν στην περιοχή για δεκαετίες «αντιμετώπισαν όλα τα εμπόδια των συνηθισμένων μεταναστών όσον αφορά την ανανέωση της άδειας διαμονής τους».

Από το γραφείο του στη Villefranche-sur-Mer, ο Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας Σεργκέι Γκαλακτιονόφ λέει ότι αυτό το πρόβλημα έχει αυξήσει τον φόρτο εργασίας του τα τελευταία δύο χρόνια.

«Η Ρωσία βοήθησε τους φτωχούς ανθρώπους εκεί, πλήρωσε για τους σιδηρόδρομους της περιοχής και επένδυσε πολλά στην οικονομία», είπε ο Γκαλακτιονόφ, διαβάζοντας μερικές φορές από σημειώσεις που είχε ετοιμάσει το αφεντικό του, ο Ρώσος πρεσβευτής στη Γαλλία, Αλεξέι Μεσκόφ.

Ο Γκαλακτιονόφ συνομιλεί με διερχόμενους αστυνομικούς καθώς περιπλανιέται στους δρόμους, επισημαίνοντας τους δεσμούς της χώρας του με την περιοχή, συμπεριλαμβανομένων αγαλμάτων διάσημων Ρώσων ναυάρχων. Οι αστυνομικοί τον υποδέχονται με μεγάλα χαμόγελα και ένα σεβασμό «Monsieur le consul» καθώς περιπλανιέται γύρω από το κοντινό Fort du Mont Alban.

Ήταν σε εκείνο το φρούριο που ο Γκαλακτιονόφ σχεδίαζε να οργανώσει ένα κοκτέιλ πάρτι για την εθνική εορτή της Ρωσίας τον Ιούνιο, είπε. «Παρά τις πολιτικές κρίσεις, οι Ρώσοι παρέμειναν πιστοί στη Γαλλία και την περιοχή», κατέληξε.