Απασχόληση: Γόρδιος δεσμός η εύρεση προσωπικού για τις επιχειρήσεις – Οι αιτίες του φαινομένου

Με το κυάλι ψάχνουν εργαζόμενους οι επιχειρήσεις με το εκρηκτικό πλέον πρόβλημα να λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις, απειλώντας ευθέως την βιομηχανία καθώς οι περισσότερες ελλείψεις καταγράφονται σε τεχνικά επαγγέλματα, όπως καταδεικνύουν και δύο έρευνες που δημοσιεύτηκαν αυτή την εβδομάδα.

88η ΔΕΘ – ΟΤ FORUM – Σαράντη: Η βιομηχανία δεν αντέχει το κόστος του ρεύματος και τις ελλείψεις στις υποδομές

«Υπάρχουν και τα θέματα των θέσεων εργασίας. Δεν βρίσκουμε κόσμο για να στελεχωθούν οι τεχνικές θέσεις. Έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια με τα υπουργεία Παιδείας και Εργασίας και τη ΔΥΠΑ προς αυτή την κατεύθυνση, με σεμινάρια και σχολές μαθητείας, ώστε να δημιουργηθεί μια όσμωση. Εξάλλου και έρευνα που έκανε το Ινστιτούτο μας με τη Deloitte “φώτισε” τις παθογένειες των τεχνικών επαγγελμάτων και όσων πρέπει να γίνουν», επεσήμανε η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη στο στούντιο του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ.

«Οι συνθήκες εργασίας παίζουν μεγαλύτερο ρόλο από τον μισθό»

«Μεγάλο ζήτημα είναι η έλλειψη εργατικού δυναμικού, πολλοί δεν έρχονται να δουλέψουν σε ωράρια πχ 4-10 ενώ δίνουν μεγάλη έμφαση στις συνθήκες εργασίας. Πρέπει να δώσουμε κίνητρα σε όσους θέλουν να δουλέψουν, ο εργαζόμενος το πρώτο που κοιτάει είναι οι συνθήκες εργασίας, μετά ο μισθός, αν ο μισθός είναι υψηλός και οι συνθήκες κακές δεν θα έρθει ο εργαζόμενος. Χρειάζεται να πείσουμε όσους ψάχνουν εργασία», ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Σίμος Διαμαντίδης, στο στούντιο του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», στο πλαίσιο της 88ης ΔΕΘ.

Όλοι ψάχνουν αλλά δε βρίσκουν…

‘Ερευνα του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης που παρουσιάστηκε αυτή την εβδομάδα σκιαγραφεί τις δυσχερείς συνθήκες που διαμορφώνονται στην αγορά.

Όπως προκύπτει από τα ευρήματα, δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό πάνω από εννέα στις δέκα επιχειρήσεις– μέλη του ΕΒΕΘ (ποσοστό 93%).

Η έλλειψη των αναγκαίων δεξιοτήτων και ικανοτήτων αναφέρεται ως ο «υπ’ αριθμόν ένα» λόγος για την αδυναμία εύρεσης προσωπικού, συγκεντρώνοντας ποσοστό 70% των (πολλαπλών) απαντήσεων και ακολουθούν η απουσία ενδιαφέροντος από τους ίδιους τους υποψηφίους (59%), η έλλειψη της απαιτούμενης προϋπηρεσίας (28%) και η απουσία των ζητούμενων τυπικών προσόντων και τίτλων σπουδών (16%).

Οι πιο δημοφιλείς δεξιότητες

Κληθέντες να επιλέξουν από μια λίστα 16 γνώσεων και δεξιοτήτων, τις πέντε βασικές, που απαιτούνται στην επιχείρησή τους, η πλειονότητα των ερωτηθέντων αναφέρουν ως βασικότερες τις ειδικές επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες, που σχετίζονται άμεσα με τον τομέα ή το αντικείμενο εργασίας (ποσοστό 67%, έναντι 72% στην αντίστοιχη έρευνα του 2021). Ακολουθούν η ικανότητα συνεργασίας σε ομάδα (62% και στις δύο έρευνες, του 2024 και του 2021), η κριτική σκέψη και η δυνατότητα για επίλυση προβλημάτων (50% έναντι 43% το 2021), η ευελιξία/ προσαρμοστικότητα (49% έναντι 35%) και η οργανωτικότητα/τεχνικές διαχείρισης χρόνου (41%, έναντι 28%).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι συγκεκριμένα τυπικά προσόντα, όπως η γνώση της αγγλικής γλώσσας, οι ψηφιακές δεξιότητες ή η καλή χρήση των ελληνικών βρίσκονται πολύ πιο χαμηλά στις απαιτήσεις των επιχειρηματιών (με ποσοστά 35%, 19% και 19% αντίστοιχα).

Κι όλα αυτά ενώ πάνω από τις μισές επιχειρήσεις του δείγματος (52%) αναζητούν προσωπικό (τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 69% για τη βιομηχανία, 54% για τις υπηρεσίες και 46% για το εμπόριο).

Γιατί αναζητούν προσωπικό (πολλαπλή επιλογή απαντήσεων); Κυρίως για να αυξήσουν την παραγωγή και τις πωλήσεις (47%), αλλά και λόγω αποχώρησης ή συνταξιοδότησης υφιστάμενων εργαζομένων (37%), συνεπεία εκκίνησης νέας δραστηριότητας ή επέκτασης (29%) και λόγω ανάγκης για περισσότερη εξειδίκευση (22%).

Θεωρούν αναγκαία τα προγράμματα κατάρτισης, αλλά… δεν τα εφαρμόζουν

Την ίδια στιγμή, εντύπωση προκαλεί ένα άλλο εύρημα. Σχεδόν επτά στις δέκα επιχειρήσεις (ποσοστό 67% έναντι 70% το 2021) θεωρούν πως είναι αναγκαίο κάποιο πρόγραμμα επιδοτούμενης ή μη κατάρτισης για τους εργαζόμενούς τους στις ζητούμενες δεξιότητες. Ωστόσο πάνω από πέντε στις δέκα (53% το 2024 από 59% το 2021) δεν έχουν εφαρμόσει κάποιο τέτοιο πρόγραμμα την τελευταία τριετία, ιδίως οι μικρότερες: στις επιχειρήσεις άνω των έξι εργαζομένων, ποσοστό 54% δηλώνουν πως έχουν εφαρμόσει τέτοιο πρόγραμμα τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ στις μικρότερες το αντίστοιχο ποσοστό είναι 29%.

Μεταξύ όσων εφάρμοσαν τέτοιο πρόγραμμα στην επιχείρησή τους, οι περισσότεροι το έκαναν με χρηματοδότηση της ίδιας της εταιρείας (53%) και ακολούθησαν τα προγράμματα του ΟΑΕΔ (50%), τα ευρωπαϊκά και συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα (13%) και η δαπάνη των ίδιων των εργαζόμενων (13%, ποσοστό αυξημένο σε σχέση με το 10% του 2021). Ως προς τη χρησιμότητα που είχε το πρόγραμμα, πάνω από έξι στους δέκα (ποσοστό 65%) δηλώνουν πως ήταν αρκετά (51%) ή και πολύ (14%) χρήσιμο.

Στα ίδια συμπεράσματα καταλήγει και η έρευνα που υλοποίησαν το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων – ΣΕΒΕ.

Πιο συγκεκριμένα, πάνω από έξι στις δέκα επιχειρήσεις (ποσοστό 63%) βρίσκονται σε διαδικασία αναζήτησης προσωπικού αυτή την περίοδο, γεγονός που αναδεικνύει τη δυναμική αλλά και την ρευστότητα που χαρακτηρίζει την αγορά εργασίας.

Το 76,7% των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους, αντιμετωπίζει δυσκολία στην εύρεση προσωπικού. Κύριοι παράγοντες είναι η απουσία κατάλληλων δεξιοτήτων ή προϋπηρεσίας και η απουσία ενδιαφέροντος από μεριάς των υποψηφίων. Τα αποτελέσματα αυτά συνάδουν με παρόμοιες διεθνείς και εγχώριες έρευνες, και αναδεικνύουν την ανάγκη για βελτίωση της σύνδεσης μεταξύ της εκπαίδευσης και της αγοράς εργασίας.

«Πάντρεμα» αγοράς – εκπαίδευσης με πρότυπο την Γερμανία

Το 56,7% των επιχειρήσεων εκτιμά ότι χρειάζεται καλύτερη και αποτελεσματικότερη σύνδεση εκπαιδευτικών φορέων και επιχειρήσεων, ενώ συνολικά εκτιμούν πως παρεμβάσεις τόσο στον τομέα της εκπαίδευσης (π.χ. ενίσχυση τεχνικής εκπαίδευσης ανώτερου επιπέδου, αποτελεσματική σύνδεση ΑΕΙ με επιχειρήσεις, αλλαγή πλαισίου πρακτικής άσκησης), όσο και οικονομικής φύσεως (π.χ. μείωση εργοδοτικών εισφορών, γρηγορότερη έγκριση χρηματοδότησης) αναμένεται να βελτιώσουν το πλαίσιο απασχόλησης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η Γερμανία αναδεικνύεται από τις επιχειρήσεις, ως η χώρα – εργασιακό πρότυπο της ΕΕ από την οποία θα πρέπει να υιοθετηθούν πρακτικές, ώστε να βελτιωθεί το πλαίσιο απασχόλησης στις ελληνικές επιχειρήσεις.