ΑΕΠ: Οι αβεβαιότητες και οι κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία

Αν και η κυβέρνηση έσπευσε να πανηγυρίσει για την άνοδο του ελληνικού ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο του 2024 που δημοσιεύτηκαν χθες, εντούτοις υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες οι οποίοι δίνουν «σήμα» για τη συνέχιση των αβεβαιοτήτων, όπως και για το ότι το τελικό μέγεθος για το σύνολο της χρονιάς είναι πιθανό να περάσει κάτω από τον πήχη των κυβερνητικών προβλέψεων για 2,5%. Άλλωστε και η ανάλυση της ΤτΕ, η οποία δόθηκε χθες στη δημοσιότητα κάνει λόγο για 2,2%, ενώ και το ΙΟΒΕ έχει δημοσιοποιήσει εκτίμηση για 2,1%, η οποία δεν αναμένεται να αλλάξει.

Η ανάλυση των στοιχείων για το ΑΕΠ

Πρώτα από όλα, εάν εξετάσει κάποιος τα επιμέρους στοιχεία θα διαπιστώσει ότι είναι η χειρότερη επίδοση κατά την τελευταία 5ετία (2,2% το 2024, 2,3% το 2023, 7,3% το 2022 και 5,6% το 2021). Συνεπώς, θα πρέπει να φανεί ποιο θα είναι το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου για το 2024, το οποίο παραδοσιακά είναι το καλύτερο. Ωστόσο, «το βασικό θέμα είναι η συγκριτική βάση με το 2023», όπως είπε στον ΟΤ γνωστός οικονομικός αναλυτής.

Επιπλέον, η άνοδος των επενδύσεων είναι μόλις στο 3,5% για το 2ο τρίμηνο της φετινής χρονιάς, όταν ο προϋπολογισμός του 2024 προέβλεπε άνοδο για το σύνολο του έτους της τάξης του 15,1% (!) και τελικά «κατέβηκε» στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του περασμένου Απριλίου  στο 9,1%. Συνεπώς μένει να δειχθεί αν και αυτό το αναθεωρημένο ποσοστό θα επιτευχθεί εν τέλει, με την Τράπεζα της Ελλάδος να εκτιμά από την πλευρά της από τη μεριά της ποσοστό αύξησης στο 7,4%.

ΑΕΠ: Πώς επηρεάζουν επενδύσεις και κατανάλωση

Χωρίς σημαντική αύξηση των επενδύσεων, ο επικεφαλής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας χαρακτήρισε πρόσφατα αδύνατη την επίτευξη των ρυθμών ανάπτυξης που έχουν προϋπολογιστεί για φέτος είχες προειδοποιήσει πρόσφατα. Ειδικά τώρα που παρατηρείται ότι άλλοι σημαντικοί δείκτες της οικονομίας έχουν φρενάρει σε εντυπωσιακό βαθμό. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι στο ΑΕΠ πρώτου τριμήνου η αρνητική έκπληξη ήταν η σημαντική μείωση των εξαγωγών αγαθών με ποσοστό -8,8%, η οποία σε συνδυασμό με την αύξηση κατά +2,5% των εισαγωγών, προκάλεσε την πρώτη εδώ και πολλούς μήνες σοβαρή επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας.

Σε κάθε περίπτωση, ζητούμενο παραμένει και ο τουρισμός, καθώς έχει ήδη ξεκινήσει μια συζήτηση σε σχέση με το πόσα ξόδεψαν οι ξένοι τουρίστες που ήρθαν στη χώρα μας το καλοκαίρι, κάτι που σχετίζεται με την κατανάλωση. Πάντως, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το τρίτο τρίμηνο, η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε αύξηση μόλις κατά 0,9% σε σχέση με το 2o τρίμηνο του 2023.

Το στοίχημα με το Ταμείο Ανάκαμψης

Το στοίχημα για την κυβέρνηση της ΝΔ είναι οι επενδύσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, για τις οποίες γίνεται λόγος από τα κυβερνητικά χείλη. Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο η έγκριση από την Κομισιόν, αλλά αναζητείται η ταχεία διοχέτευσή τους προς την πραγματική οικονομία, κάτι το οποίο δε συμβαίνει στον βαθμό που θα έπρεπε.

Πάντως, όπως έδειξαν και τα πρόσφατα στοιχεία του προϋπολογισμού, τα έσοδα από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν φτάσει στο 7μηνο τα 159 εκατ. ευρώ, ενώ ο στόχος ήταν 1,797 δισ. ευρώ (απόσταση 1,638 δισ. ευρώ). Παράλληλα, οι δαπάνες για το Ταμείο Ανάκαμψης άγγιξαν τα 876 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, ενώ ο στόχος είχε τεθεί στα 3,617 δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει πως η εκτέλεση αγγίζει το 24,7%.

Πρόβλημα το μεγάλο εμπορικό έλλειμμα

Ανησυχητική εξακολουθεί να παραμένει η πορεία του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, κάτι που μοιραία στέλνει αρνητικό σήμα για την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, κάτι που έχει αρνητικές συνέπειες, οι οποίες αφορούν εμμέσως και την καθημερινότητα. Προφανώς και τα στοιχεία για το εμπορικό έλλειμμα που ήρθαν χθες στη δημοσιότητα κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι.

Το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2024 αυξήθηκε κατά 1,71 δισ. ευρώ ή κατά 9,6%, στα 19,39 δισ. ευρώ από 17,68 δισ. ευρώ το επτάμηνο του 2023. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, κ. Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, σημείωσε ότι «Ιδιαίτερη ανησυχία όμως προκαλεί, το γεγονός της αύξησης του εμπορικού ελλείμματος, κατά 6,6%, κάτι το οποίο αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα για την ελληνική οικονομία. Είναι ένα ζήτημα το οποίο θα πρέπει να λυθεί με ένα ευρύτερο σχεδιασμό παραγωγικής ανασυγκρότησης, που θα αποτελεί ένα μόνιμο ανάχωμα στις εισαγωγές, ιδιαίτερα, προϊόντων όπου η Ελλάδα, έχει όλες τις δυνατότητες να πρωταγωνιστήσει ξανά».

Μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν φαίνεται ότι θα είναι φέτος η απώλεια του ΑΕΠ από το εμπορικό έλλειμμα, αφού το πρώτο εξάμηνο του χρόνου έκλεισε με εμπορικό έλλειμμα αυξημένο κατά 10,5%, ενώ ο στόχος για αύξηση των εξαγωγών κατά 5,7% φαντάζει ανέφικτος.

Η συνολική αξία των εξαγωγών κατά το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2024 ανήλθε στο ποσό των 25,3 δισ. ευρώ, έναντι 26,12 δισ. ευρώ που είχαν φτάσει οι εξαγωγές το ίδιο διάστημα του 2023, παρουσιάζοντας μείωση κατά 3,2%.

Χωρίς να υπολογίζονται τα πετρελαιοειδή στην εξίσωση, οι εξαγωγές παρουσίασαν μείωση κατά 758,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή 4,1% σε σύγκριση με το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου το 2023.