Δημοπρασία: Πόσο κοστίζει ένα ελληνικό βάζο που δημιουργήθηκε πριν… 2.600 χρόνια;

Ένα ελληνικό βάζο νερού που βγήκε στη δημοπρασία του οίκου Christie’s τον Οκτώβριο δημιουργήθηκε πριν από περίπου 2.600 χρόνια, σημειώνει το Bloomberg.

Δημοπρασία: Συλλογή με λιθογραφίες του Νταλί βρέθηκαν ξεχασμένες σε γκαράζ του Λονδίνου

Το τι έκανε κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο χιλιετιών του είναι κάτι σαν μυστήριο. Αλλά αυτό που είναι πολύ πιο ξεκάθαρο – και κρίσιμης σημασίας για τους υποψήφιους αγοραστές – είναι το πού ήταν τα τελευταία 175 χρόνια.

Γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι ο Βρετανός ποιητής και κοσμικός Samuel Rogers (1763-1855) πρόσθεσε το πιθάρι κάποια στιγμή στη σημαντική συλλογή έργων τέχνης και αρχαιοτήτων του. (Αυτός ο ποιητής δεν δυσκολεύτηκε ποτέ οικονομικά, χάρη στην τραπεζική εταιρεία που κληρονόμησε από τον πατέρα του.)

Ο Rogers ήταν ένας καλά αναγνωρισμένος αισθητικός, ο οποίος προσθέτει βάρος σε οποιαδήποτε αντικείμενα κατείχε. «Το γούστο του κ. Ρότζερς είχε καλλιεργηθεί στο μέγιστο βαθμό», έγραψε ο Σκωτσέζος ιστορικός Αλεξάντερ Ντάις στον πρόλογο του βιβλίου του 1856, Recollections of the Table-Talk of Samuel Rogers. «Διατήρησε αυτή την αγάπη για το όμορφο που ήταν μέσα του ένα πάθος».

Σε μια εποχή που οι ιδιώτες συλλέκτες και τα δημόσια ιδρύματα εξετάζουν προσεκτικά την προέλευση (και τη νομιμότητα) των αρχαιοτήτων, μια καθιερωμένη ιστορία ιδιοκτησίας αυτού του διαμετρήματος μπορεί να έχει σοβαρή απήχηση, ακόμη και αν ο Christie’s έχει δώσει στο βάζο μια αρκετά μέτρια εκτίμηση από 70.000 έως 90.000 δολάρια. (Τελευταία φορά πωλήθηκε δημόσια το 2011 για 92.500 δολάρια.)

«Αυτό το βάζο είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα για το πώς η προέλευση μπορεί να ανυψώσει ένα έργο τέχνης», λέει η Hannah Solomon, επικεφαλής αρχαιοτήτων στον οίκο δημοπρασιών στη Νέα Υόρκη, η οποία προσθέτει ότι έχει δημοσιευθεί σε επιστημονικά βιβλία. «Αυτό προσθέτει πραγματικά εμπιστοσύνη στους αγοραστές».

Όπως και το «αριστούργημα» η λέξη «προέλευση»  χρησιμοποιείται από οίκους δημοπρασιών με τέτοια συχνότητα που μπορεί να αισθάνεται χωρίς νόημα.

Υπάρχουν όμως πολλές κατηγορίες στις οποίες το ιστορικό ιδιοκτησίας αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο για τον προσδιορισμό της αξίας.

Η σημασία της προέλευσης

Ένας από τους πιο γνωστούς τρόπους με τους οποίους η προέλευση προσθέτει αξία είναι στον τομέα των αναμνηστικών διασημοτήτων, όπου διαφορετικά άχρηστα αντικείμενα έχουν πωληθεί για πριγκιπικά ποσά. Η συλλογή βάζων μπισκότων του Warhol, για παράδειγμα, πήγε για 247.830 δολάρια το 1988. Οκτώ χρόνια αργότερα, στην πώληση του κτήματος της Jacqueline Kennedy Onassis, η κουνιστή καρέκλα του John F. Kennedy πωλήθηκε για 442.500 δολάρια.

Αλλά η ιδιοκτησία που προσδίδει αξία εκεί που δεν υπήρχε είναι η εξαίρεση, όχι ο κανόνας. Τις περισσότερες φορές, εάν ένα αντικείμενο βγει σε δημοπρασία, έχει ήδη μια καθιερωμένη αγορά. Εκεί ο αντίκτυπος της προέλευσης μπορεί να αποτελέσει βασικό εργαλείο μάρκετινγκ.