Data centers: Το τεχνολογικό σταυροδρόμι και ο… χορός των επενδύσεων

«Η Ελλάδα είναι ένα παγκόσμιο σταυροδρόμι…», προφανώς τη συγκεκριμένη φράση την έχουμε ακούσει και διαβάσει άπειρες φορές, ωστόσο στην περίπτωση των data centers φαίνεται ότι αντικατοπτρίζει απολύτως την πραγματικότητα.

Αρκετές και σημαντικές οι επενδύσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στον τομέα των data centers και όπως όλα δείχνουν, έπεται συνέχεια, ακριβώς επειδή η χώρα μας βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι: αυτό που ενώνει σε επίπεδο δεδομένων την Ασία με την Ευρώπη.

Η Ευρώπη θέλει να «κτίσει» data centers και στο διάστημα

Δύο είναι οι λόγοι για τους οποίους γινόμαστε μάρτυρες της συγκεκριμένης εξέλιξης: καταρχήν τα… σταυροδρόμια που λέγαμε νωρίτερα και επιπλέον η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Γεγονός είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε προνομιακή θέση στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης, στο θαλάσσιο σταυροδρόμι που ενώνει την Γηραιά Ήπειρο με την Ασία και την Αφρική. Άρα, η Ελλάδα αποτελεί ιδανική, προφανώς όχι τη μόνη βέβαια, τοποθεσία για έργα διεθνούς διασύνδεσης.

Και όταν λέμε διασύνδεση εννοούμε την άφιξη πολλαπλών υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς δεδομένων που συνδέουν την Ελλάδα με τις αγορές της Άπω Ανατολής, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής, ενώ συγχρόνως μετατρέπεται η Ελλάδα σε κόμβο από αυτές τις περιοχές προς την υπόλοιπη Ευρώπη.

Εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του 2024, 20 υποθαλάσσια καλώδια θα παιρνούν από την Ελλάδα ενώ η συνολική χωρητικότητα της ελληνικής αγοράς data centers αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί μέχρι το 2030.

Μέχρι το 2030, ο αριθμός των data centers στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,5 φορές, φτάνοντας περίπου τα 23 GW εγκατεστημένης ισχύος. Σχεδόν το ήμισυ αυτής της ισχύος (11 GW) θα πρέπει να αφιερωθεί στην τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με μελέτες της Data4, της τελευταίας εκ των εταιρειών που αποφάσισαν να επενδύσουν στο ελληνικό σταυροδρόμι των data centers.

Data centers και τεχνητή νοημοσύνη

Σε έναν κόσμο διασύνδεσης των πάντων όπου το cloud computing αποτελεί προτεραιότητα των επιχειρήσεων, η ζήτηση για data centers ήταν ήδη αυξημένη. Ωστόσο, το παιχνίδι άλλαξε όταν ήρθε στο προσκήνιο η τεχνητή νοημοσύνη καθιστώντας ακόμη πιο κρίσιμη την ικανότητα των data centers να επεξεργάζονται δισεκατομμύρια δεδομένων σε πραγματικό χρόνο.

Σημειώνεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) αξιοποιεί τη υπολογιστική ισχύ των data centers για να αναλύει, ερμηνεύει και να προβλέπει τάσεις, βελτιστοποιώντας τη διαχείριση των πόρων και βελτιώνοντας τις βασικές υπηρεσίες που προσφέρονται. Επιπλέον, όταν κάθε απόφαση βασίζεται στα δεδομένα, η υποδομή των data centers που υποστηρίζεται από την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) αποτελεί τον πυλώνα πάνω στον οποίο στηρίζεται η βιώσιμη ψηφιακή ανάπτυξη.

Αυτοί που μπήκαν στο παιχνίδι των data centers

Η πιο πρόσφατη ανακοίνωση της αγοράς ήταν αυτή της γαλλικής Data4, το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με την οποία η εταιρεία πρόκειται να επενδύσει στην Ελλάδα  άνω των 300 εκατομμυρίων ευρώ για την ανάπτυξη ενός νέου data center campus στην Παιανία, σαν μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος επέκτασης ύψους 7 δισεκατομμυρίων ευρώ στην Ευρώπη μέχρι το 2030.

Το νέο campus θα βρίσκεται σε βιομηχανική ζώνη, εξασφαλίζοντας εγγύτητα με σημαντικούς ενεργειακούς πόρους, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις. Το ATH1 θα κατασκευαστεί σε οικόπεδο 7,5 εκταρίων στην Παιανία και θα τροφοδοτείται με ισχύ έως και 90 MW. Η Data4 εκτιμά ότι θα έχει δημιουργήσει πάνω από 500 μόνιμες θέσεις εργασίας στο ελληνικό campus της.

Συνεχίζεται το επενδυτικό πλάνο της Digital Realty

Η Digital Realty, από τις πλέον δραστήριες εταιρείες στον ελληνικό χώρο, συνεχίζει το επενδυτικό της πρόγραμμα, με την ταχεία πρόοδο της κατασκευής του data center Heraklion-1, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Η συγκεκριμένη κατασκευή σηματοδοτεί την είσοδο της Digital Realty στην αγορά της Μεσογείου.

Το Heraklion-1 είναι προγραμματισμένο να τεθεί σε λειτουργία το πρώτο τρίμηνο του 2025 ενώ αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της ευρύτερης στρατηγικής της εταιρείας στη Μεσόγειο σε συνδυασμό με τους επερχόμενους κόμβους σε Βαρκελώνη, Ρώμη και Τελ Αβίβ.

Η εταιρεία λειτουργεί στην Ελλάδα ήδη τρία data centers, το ATH1 (Athens 1), το ATH2 (Athens 2), και το υπερσύγχρονο ATH3 (Athens 3), το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο στη χώρα, ικανό να υποστηρίξει έως και 6.8 MW χωρητικότητας εντός των εγκαταστάσεων έκτασης 8.600 τ.μ.. Οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας.

Επιπλέον, η εταιρεία κατασκευάζει το ATH4 (Athens 4) το οποίο βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο ΑΤΗ3 και προβλέπεται να προσθέσει επιπλέον 6,8 MW ισχύος και υπολογίζεται να είναι πλήρως λειτουργικό το α’ τρίμηνο του 2026. Σε φάση σχεδιασμού βρίσκεται ένα ακόμη data center στην περιοχή της Αθήνας, το ATH5 (Athens 5).

O διευθύνων σύμβουλος της Digital Realty στην Ελλάδα, Αλέξανδρος Μπεχράκης

Αλέξανδρος Μπεχράκης (Digital Realty): Αυτά πρέπει να αλλάξουν

«Οι επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων στην Ελλάδα αποτελούν προϋπόθεση για την ψηφιακή πρόοδο της χώρας και την ενίσχυση της οικονομικής της δυναμικής στη νέα ψηφιακή εποχή. Ωστόσο, η διαδρομή από την ανακοίνωση μιας τέτοιας επένδυσης έως την πλήρη ολοκλήρωση κάθε φάσης ενός έργου δεν είναι πάντα ομαλή. Συχνά παρατηρούμε πολλές εξαγγελίες χωρίς την άμεση υλοποίηση των αντίστοιχων έργων ή εξαγγελίες που αφορούν θεωρητικά μελλοντικά σενάρια», δηλώνει στον Οικονομικό Ταχυδρόμο ο διευθύνων σύμβουλος της Digital Realty στην Ελλάδα, Αλέξανδρος Μπεχράκης.

«Σε αυτή τη φάση, θεωρούμε πως είναι απαραίτητο να αντιμετωπιστούν τρία βασικά ζητήματα για τη συνέχιση και επαύξηση της δυναμικής που έχει η Ελλάδα: η απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, η εξασφάλιση ενεργειακών πόρων σε περιοχές που εξυπηρετούν τις ανάγκες των κέντρων δεδομένων και κυρίως, η προσέλκυση χρηστών μέσω ενός ευνοϊκού επενδυτικού περιβάλλοντος και της συνεχούς ανάπτυξης της ευρύτερης οικονομίας».

» Η περεταίρω εκπαίδευση και ανάπτυξη στελεχών με την απαραίτητη τεχνογνωσία και η ανάπτυξη περισσότερων και πιο ανταγωνιστικών τηλεπικοινωνιακών επιλογών σε ευρωπαϊκού επιπέδου συνδυασμό ταχύτητας, ασφάλειας και κόστους είναι εξίσου πρωτεύουσας σημασίας.

» Ως Digital Realty, ανακοινώνουμε μόνο έργα για τα οποία έχουμε λάβει έγκριση και έχουμε σκοπό και να υλοποιήσουμε σε εύθετο χρονικό διάστημα, ενώ δεσμευόμαστε να ικανοποιούμε τις ανάγκες των πελατών και των χρηστών μας με υψηλή διαθεσιμότητα και ποιότητα υπηρεσιών, όπως κάνουμε με συνέπεια τα τελευταία 22 χρόνια.

» Ως ο κορυφαίος παγκόσμιος πάροχος carrier-neutral κέντρων δεδομένων με παρουσία στην Ελλάδα, παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις, τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, και προσαρμοζόμαστε συνεχώς στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς».

Οι ολοκληρωμένες υπηρεσίες της Lancom

Η Lancom προσφέρει εξειδικευμένες συνδυαστικές υπηρεσίες cloud, data center, telecoms και κυβερνοασφάλειας με τρία ιδιόκτητα data centers σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μαζί με ένα ιδιόκτητο δίκτυο οπτικών ινών που εκτείνεται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και σταδιακά σε όλη την Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, με τη συνεργασία της με την Cogent Communications, η Lancom προσφέρει στους πελάτες της λύσεις διασύνδεσης και αυξημένη πρόσβαση σε διεθνή δίκτυα.

Ειδικότερα, το εμβληματικό για την εταιρεία Balkan Gate Thessaloniki αποτελεί το μεγαλύτερο carrier neutral, Tier III Data Center στη Βόρεια Ελλάδα και είναι απευθείας συνδεδεμένο με τους περισσότερους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους της χώρας, καθώς και με παγκόσμιες εταιρείες τηλεπικοινωνιών, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, παρέχοντας πολλαπλές επιλογές διασύνδεσης με τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ευρώπη και την Τουρκία.

Σύμφωνα με την εταιρεία, η γεωστρατηγική θέση του Balkan Gate Thessaloniki, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες υποδομές της Lancom, τις υπηρεσίες 360 μοιρών που προσφέρει και με έμφαση στις συνέργειες που αναπτύσσονται, προσελκύει πια ξένους παρόχους να κοιτάξουν πιο σοβαρά τη Βόρεια Ελλάδα.

Η επένδυση της Lancom στο Ηράκλειο Κρήτης, ύψους άνω των 20 εκατ. ευρώ, δημιουργεί επίσης μια δυναμική τηλεπικοινωνιακή διαδρομή στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Στόχος της στρατηγικής αυτής επένδυσης είναι να αποτελέσει έναν αποκλειστικά ουδέτερο κόμβο πάνω στον οποίο θα συνδέονται όλα τα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών που θα ποντιστούν στη Μεσόγειο και το Αιγαίο και θα προσαιγιαλώνονται στα υφιστάμενα και μελλοντικά Cable Landing Stations (CLS) του νησιού.

O COO της Lancom, Νίκος Ζαχαριάδης

Νίκος Ζαχαριάδης (Lancom): «Τα data centers στην Ελλάδα είναι σε δυναμική ανάπτυξη»

«H αγορά των data centers στην Ελλάδα βρίσκεται σε μια φάση δυναμικής ανάπτυξης και μετασχηματισμού», είπε ο COO της Lancom σημειώνοντας ότι η εταιρεία «με πολυετή εμπειρία στον χώρο των τηλεπικοινωνιών και των Data Centers, έχει επενδύσει σημαντικά σε υποδομές αιχμής για να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων στην ψηφιακή εποχή».

«Οι δραστηριότητές μας περιλαμβάνουν την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών colocation, cloud, cybersecurity καθώς και υπηρεσιών διασυνδέσεων υψηλών ταχυτήτων. Εργαζόμαστε συνεχώς για την επέκταση των υπηρεσιών μας, με στόχο την ενίσχυση της θέσης μας ως κορυφαίου παρόχου στην περιοχή, καθώς είμαστε η μοναδική ελληνική εταιρεία με 3 data centers σε λειτουργία και ένα νέο, υπό κατασκευή, στην Κρήτη», τόνισε ο κ. Ζαχαριάδης.

«Ταυτόχρονα, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε την περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου μας, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, δημιουργώντας νέες συνεργασίες και επεκτείνοντας τις υποδομές μας. Πιστεύουμε ότι η Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει ένας σημαντικός κόμβος δεδομένων στην Νοτιοανατολική Ευρώπη».

Παρόλα αυτά ο κ. Ζαχαριάδης δεν παρέλειψε να επισημάνει τις προκλήσεις που προκύπτουν αλλά και τις δυσκολίες του κλάδου. «Ωστόσο, έχουμε αντιμετωπίσει προκλήσεις όπως η ανάγκη για συνεχή αναβάθμιση των τεχνολογιών μας, η ενεργειακή κρίση και η προσαρμογή σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Δεν θα παραλείψω και την εύρεση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού η οποία αποτελεί μια συνεχή πρόκληση στον κλάδο μας», είπε.

«Παρά τις δυσκολίες, παραμένουμε δεσμευμένοι στην παροχή καινοτόμων λύσεων και στην υποστήριξη της ψηφιακής ανάπτυξης της χώρας. Στόχος μας είναι να συμβάλλουμε ενεργά στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και στην προώθηση της τεχνολογικής εξέλιξης», καταλήγει.

Και η ΔΕΗ στο… παιχνίδι των data centers

Η πρώτη αναφορά για το άνοιγμα της ΔΕΗ στον τομέα της τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών ήρθε από τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Γιώργο Στάσση, κατά την παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων της εταιρείας: στόχος η εταιρεία να εξελιχθεί σε έναν «πράσινο Powertech παίκτη στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης».

Πώς θα γίνει αυτό; Κινούμενη σε τρεις άξονες: χρηματοδότηση και έναρξη κατασκευής του East- Med Corridor – EMC, συνέχεια της επένδυσης στο δίκτυο οπτικών ινών της FiberGrid και… data centers.

Η δεύτερη, και πολύ πιο σαφής αναφορά, έγινε από τον ίδιο άνθρωπο από το βήμα του συνεδρίου Power Summit 2024 της Eurelectric, που για πρώτη φορά φέτος πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα με οικοδεσπότη τον Όμιλο ΔΕΗ.

Εκεί, ο Γιώργος Στάσσης αναφέρθηκε στην πρόθεση της ΔΕΗ να προχωρήσει σε επένδυση και στον τομέα των data centers, σε συνεργασία με την εταιρεία DAMAC, με το πρώτο κέντρο δεδομένων να σχεδιάζεται να εγκατασταθεί στην Αθήνα και να είναι ισχύος 25MW. Μάλιστα, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ ουσιαστικά χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη επένδυση σαν το επόμενο βήμα της εταιρείας στον χώρο της τεχνολογίας μετά το δίκτυο οπτικών ινών και τις διεθνείς διασυνδέσεις.

Κίνηση που προφανώς συμβαδίζει με την αλματώδη ζήτηση για κέντρα δεδομένων που θα μπορούν να υποστηρίζουν τις τελευταίες εφαρμογές δημιουργικής Τεχνητής Νοημοσύνης.

Παράλληλα, η ΔΕΗ έχει συστήσει θυγατρική, την Olympus AI, η οποία θα τρέξει τις εμπορικές δραστηριότητες που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη στην Ελλάδα και το εξωτερικό. H ΔΕΗ στοχεύει στην ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης που θα καλύψουν ένα ευρύ φάσμα αναγκών, από την ενέργεια και την υγεία μέχρι την εκπαίδευση και τις μεταφορές. Η «Olympus AI» έχει ήδη καταχωρηθεί στο ΓΕΜΗ με αρχικό μετοχικό κεφάλαιο 5 εκατ. ευρώ.

Οι επενδύσεις των… κολοσσών

Από τους κολοσσούς της τεχνολογίας που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ξεχωρίζει η απόφαση της Microsoft να δημιουργήσει ένα συγκρότημα τριών Data Centers στην Αττική, βάζοντας τη χώρα στον παγκόσμιο χάρτη cloud υποδομών της Microsoft, διασφαλίζοντας έτσι πρόσβαση σε επιχειρησιακού επιπέδου υπηρεσίες Cloud «χαμηλής καθυστέρησης».

Μάλιστα, η εταιρεία είχε ανακοινώσει ότι άναψε πράσινο φως για την επένδυση την περασμένη άνοιξη. Ωστόσο, τέσσερα χρόνια μετά την αρχική ανακοίνωση της σχετικής εξαγγελίας πρακτικά δεν έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες.

Η Google από την πλευρά της ανακοίνωσε τη δημιουργία του πρώτου Cloud Region στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα, κάτι που επιβεβαίωσε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για τα 15 χρόνια παρουσίας της εταιρείας στην Ελλάδα, παρουσία μάλιστα του Έλληνα πρωθυπουργού.

Όπως είχε ανακοινωθεί τότε, η δημιουργία του πρώτου Google Cloud Region στη χώρα μας θα δημιουργήσει προστιθέμενη αξία 2,2 δισ. ευρώ στην οικονομία ως το 2030, υποστηρίζοντας τη δημιουργία άνω των 19.400 θέσεων εργασίας.

Στις αρχές του 2020 η AWS δημιούργησε το Edge Location στην Αθήνα, φέρνοντας τεχνολογίες όπως το Amazon CloudFront, Lambda@Edge, AWS Shield και AWS WAF, συνδέοντας την Ελλάδα με το παγκόσμιο δίκτυο υποδομής της AWS και βελτιώνοντας την ασφαλή παροχή υπηρεσιών στους πελάτες στη χώρα παραπάνω από 50%. Ακολούθησε η υπογραφή μνημονίου κατανόησης της AWS με την ελληνική κυβέρνηση, για μια σειρά προγραμμάτων και πρωτοβουλιών, με στόχο να ενισχύσει την καινοτομία στην χώρα, ενώ παράλληλα η εταιρεία άνοιξε και γραφεία στην Αθήνα.

Η εταιρεία έχει ανακοινώσει ήδη τη δημιουργία Τοπικής Ζώνης στην Αθήνα, με την Ελλάδα να βρίσκεται μεταξύ των 26 χωρών εκτός ΗΠΑ όπου θα εγκατασταθούν Τοπικές Ζώνες, δημιουργώντας εξαιρετικά γρήγορες αποκρίσεις (latency) σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο. Οι Τοπικές Ζώνες είναι ένας τύπος υποδομής της AWS που τοποθετεί την υπολογιστική ισχύ, την αποθήκευση δεδομένων, τις βάσεις δεδομένων και άλλες υπηρεσίες πιο κοντά σε μεγάλα αστικά, βιομηχανικά και τεχνολογικά κέντρα.

Την περαιτέρω δυναμική επέκταση με νέες επενδύσεις στην Ελλάδα έχει ανακοινώσει και ο ιαπωνικός κολοσσός NTT DATA, που αποτελεί μία από τις 10 κορυφαίες εταιρείες πληροφορικής στον κόσμο. Όπως είχε δηλώσει ο κ. Ευάγγελος Κωνσταντίνης, διευθύνων σύμβουλος της NTT DATA Ελλάδος, με αφορμή τα νέα γραφεία της εταιρείας στην Ελλάδα, στόχος για το ελληνικό παράρτημα είναι να επιτύχει ρυθμό ανάπτυξης 15% το 2023 μέσα από την εξυπηρέτηση διεθνών οργανισμών και να γίνει εργοδότης που παρέχει ευκαιρίες καριέρας, δημιουργεί προστιθέμενη αξία και ενισχύει τις τοπικές οικονομίες στην Ελλάδα με στόχο τους 400 υπαλλήλους μέχρι το 2026. Όπως είχε πει μεταξύ άλλων ο κ. Κωνσταντίνης η Ελλάδα «έχει μπει επίσης στο χάρτη των Data Center».