Ομόλογα: Η Αφρική «διψάει» για χρήμα και στρέφεται στην Κίνα – Οι τίτλοι Panda

Τα σχέδια των αφρικανικών κυβερνήσεων να αντλήσουν χρήματα από τις εγχώριες αγορές χρέους της Κίνας, μέσω των ομολόγων panda θα μπορούσαν να ακυρωθούν από το μεγάλο βάρος του χρέους τους και την ευρύτερη έλλειψη υποδομών της αγοράς, σύμφωνα με επενδυτές και αναλυτές που μίλησαν στο Reuters.

Τα ομόλογα Panda είναι κινεζικά ομόλογα εκφρασμένα σε renminbi (RMB)  από έναν μη Κινέζο εκδότη, που διαπραγματεύεται στην Kίνα. Renminbi είναι η επίσημη ονομασία του νομίσματος της Κίνας.Το γουάν είναι η κύρια λογιστική μονάδα του εν λόγω νομίσματος.

Ομόλογα: Ράλι κινεζικών τίτλων – Η ανησυχία της κεντρικής τράπεζας

Οι κυβερνήσεις των Αφρικανικών χωρών εδώ και τρεις δεκαετίες επιδιώκουν να αξιοποιήσουν νέες δεξαμενές κεφαλαίων, εκδίδοντας ομόλογα σε νομίσματα διαφορετικά από τα δικά τους, κυρίως σε δολάρια ΗΠΑ και μερικές φορές σε ευρώ.

Αλλά το να αποκτήσουν πάτημα στη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά ομολόγων στον κόσμο έχει αποδειχθεί άπιαστο όνειρο.

Με τις ευλογίες του Σι

Στην σύνοδο κορυφής για την Κίνα και την Αφρική στο Πεκίνο αυτό το μήνα, ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι θέλει να «ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την Αφρική στην έκδοση ομολόγων panda στην Κίνα».

Αλλά υπάρχουν κάποια πολύ βασικά εμπόδια για τους Αφρικανούς εκδότες.

«Το κινεζικό γουάν δεν είναι ελεύθερα διαπραγματεύσιμο παγκοσμίως, γεγονός που καθιστά αυτά τα ομόλογα λιγότερο ελκυστικά» εξηγεί η Lynda Iroulo, επίκουρη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Georgetown στο Κατάρ.

Η αγορά ομολόγων panda

Τα ομόλογα panda είναι μια αναπτυσσόμενη αγορά. Τα δύο πρώτα ομόλογα Panda εκδόθηκαν τον Οκτώβριο του 2005 την ίδια ημέρα από τον Διεθνή Οργανισμό Χρηματοδότησης και την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης. Οι εκδόσεις ήταν 1,13 δισ. γιουάν 10ετών ομολόγων με απόδοση 3,4% και 1 δισ. γιουάν 10ετών ομολόγων με απόδοση 3,34%.

Η κινεζική κυβέρνηση διαπραγματευόταν για αρκετά χρόνια τις λεπτομέρειες εφαρμογής πριν επιτρέψει την πώληση τέτοιων ομολόγων, καθώς ανησυχούσε για τις πιθανές επιπτώσεις στη σύνδεση του νομίσματός της.

Τελικά, συμφωνήθηκε ότι τα κεφάλαια που συγκεντρώνονται από τις πωλήσεις των ομολόγων Panda θα έπρεπε να παραμείνουν στην Κίνα. Οι εκδότες δεν θα μπορούσαν να επαναπατρίσουν τα κεφάλαια αυτά. Σε αντίθεση με το ομόλογο dim sum, τα ομόλογα pandas εκδίδονται στην χερσαία αγορά για χερσαίο RMB. Υπενθυμίζεται ότι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στο πλανήτη έχει τη νομισματική ιδιαιτερότητα να έχει δύο τύπους νομισμάτων. Το χερσαίο γουάν, ελέγχεται από την κυβέρνηση της Κίνας με στόχο την ενδυνάμωση του εμπορίου μεταξύ των κινεζικών εταιρειών και τη διατήρηση μιας ευνοϊκής αξίας του . Χρησιμοποιείται κυρίως για δύο σκοπούς στην χερσαία αγορά: διατραπεζικούς διακανονισμούς και όταν οι εταιρείες πωλούν και αγοράζουν συνάλλαγμα για επιχειρηματικούς σκοπούς.

Οι εκδόσεις κατά τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2023 εκτινάχθηκαν στα 18 δισ. δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών Χρηματοπιστωτικής Αγοράς, ξεπερνώντας τα 11 δισ. δολάρια που αφορούν όλο το 2022.

Στις 31 Ιανουαρίου 2024, η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NDB), η τράπεζα που ιδρύθηκε από τις χώρες BRICS το 2015, εξέδωσε ένα 5ετές ομόλογο Panda Bond 6 δισ. RMB (845 εκατ. δολαρίων).

Η συνολική έκδοση ομολόγων Panda από την NDB, από την ίδρυσή της, ανέρχεται σε 47,5 δισ. RMB (6,67 δισ. δολάρια).

Η αύξηση του χρέους της NDB έρχεται σε συνέχεια μιας χρονιάς ρεκόρ για την έκδοση ομολόγων Panda το 2023. Η Deutsche Bank, οι κυβερνήσεις της Αιγύπτου και της Πολωνίας και η Εθνική Τράπεζα του Καναδά μεταξύ άλλων συγκέντρωσαν 150 δισ. RMB (21,1 δισ. δολάρια) μέσω αυτών των ομολογιακών τίτλων.

Η έκδοση ομολόγων Panda θα μπορούσε να προσθέσει ένα νέο νήμα στους χρηματοοικονομικούς δεσμούς μεταξύ της Κίνας, η οποία είναι ο μεγαλύτερος διμερής πιστωτής της Αφρικής

Ο λόγος που η αγορά αναπτύσσεται είναι ότι το Πεκίνο στις αρχές του 2023 χαλάρωσε τους κανόνες διευκολύνοντας τις νέες εκδόσεις. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι πλέον οι εκδότες έχουν την επιλογή να επαναπατρίσουν τα αντληθέντα κεφάλαια.

Κίνα Vs ΗΠΑ

Τα χαμηλότερα επιτόκια καθιστούν την Κίνα ελκυστική αγορά, σε σύγκριση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την απόδοση του 3ετούς ομολόγου να είναι χαμηλότερη κατά   150 μονάδες βάσης.

«Αναμένουμε ότι το χερσαίο κόστος χρηματοδότησης θα παραμείνει φθηνότερο ακόμη και με τις μειώσεις των αμερικανικών επιτοκίων, καθώς η κεντρική τράπεζα της Κίνας θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη ευελιξία στη μείωση των επιτοκίων» εκτιμά ο Christopher Lee, επικεφαλής αναλυτής της S&P για την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.

Οι εμπορικοί δεσμοί

Τα αφρικανικά κράτη που αναζητούν στενότερους εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν την αγορά, δήλωσε ο Τζακ Μπάφιγκτον, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Ντένβερ στις Ηνωμένες Πολιτείες

«Τα περισσότερα από τα αφρικανικά έθνη που έχουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν στον τομέα της μεταποίησης και της εφοδιαστικής αλυσίδας ενδιαφέρονται να έχουν ισορροπία τόσο στις σφαίρες επιρροής των ΗΠΑ όσο και της Κίνας» πρόσθεσε.

Η Κένυα ζητά ελάφρυνση του χρέους

Η έκδοση ομολόγων Panda θα μπορούσε να προσθέσει ένα νέο νήμα στους χρηματοοικονομικούς δεσμούς μεταξύ της Κίνας, η οποία είναι ο μεγαλύτερος διμερής πιστωτής της Αφρικής.

Η Κένυα, της οποίας ο πρόεδρος William Ruto ζήτησε από την Κίνα κατά τη Σύνοδο Κορυφής να επαναπροσδιορίσει το χρέος της Αφρικής ώστε να συμπεριλάβει μεγαλύτερες περιόδους χάριτος και μεγαλύτερες διάρκειες δανείων για την ελάφρυνση του βάρους του χρέους της, είναι ένας από τους υποψήφιους εκδότες panda.

Η χώρα της Ανατολικής Αφρικής θέλει να εκδώσει ένα πρώτο ομόλογο panda ύψους 500 εκατ. δολαρίων αυτό το οικονομικό έτος, ανέφερε το Bloomberg τον Μάρτιο.

Η Κένυα είχε ενταχθεί στην Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (AIIB) αυτόν τον μήνα, που αποτελεί προϋπόθεση για την έκδοση panda.

Το μερίδιο του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα έχει μειωθεί στο 59% από 70% την τελευταία δεκαετία

«Η ένταξη θα επιτρέψει στην Κένυα να έχει πρόσβαση σε χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους» εξήγησε ο Ruto.

Ρευστότητα και ο «βασιλιάς δολάριο»

Η κυριαρχία του δολαρίου θα μπορούσε επίσης να επιβραδύνει την στροφή των αφρικανικών χωρών προς τις κινεζικές εγχώριες αγορές ομολόγων.

Αν και το μερίδιο του δολαρίου ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα έχει μειωθεί στο 59% από 70% την τελευταία δεκαετία, συνεχίζει να κυριαρχεί στο παγκόσμιο εμπόριο και τις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Μια στροφή προς τη χρηματοδότηση σε κινεζικό νόμισμα για τους εκδότες των παραμεθόριων χωρών θα απαιτούσε «μια σημαντική μεταμόρφωση του νομισματικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος» εκτιμά ο Buffington του Πανεπιστημίου του Ντένβερ.

Για τους διαχειριστές κρατικού χρέους, οι ανησυχίες για τη ρευστότητα, οι οποίες με τη σειρά τους θα μπορούσαν να αυξήσουν το ασφάλιστρο που ζητούν οι επενδυτές για να κατέχουν τέτοια ομόλογα που εκδίδονται λιγότερο συχνά, εγείρουν επίσης ζητήματα.

 Η Ουγγαρία, η οποία έχει στενούς πολιτικούς και εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα, εκδίδει ομόλογα panda από το 2017

«Είναι καλύτερα, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, να επικεντρωθούμε στο δολάριο που παρέχει σημαντική ρευστότητα» εξηγεί ο Otavio Medeiros, υφυπουργός δημοσίου χρέους της Βραζιλίας, όταν ρωτήθηκε αν η Βραζιλία θα εξέταζε το ενδεχόμενο έκδοσης ομολόγου Panda.

Άλλοι είναι λιγότερο ανήσυχοι. Η Ουγγαρία, η οποία έχει στενούς πολιτικούς και εμπορικούς δεσμούς με την Κίνα, εκδίδει ομόλογα panda από το 2017.

Ωστόσο, η πολλαπλή έκδοση της Ουγγαρίας δεν έχει διευθετήσει τα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διακανονίζονται οι συναλλαγές σε αυτά τα ομόλογα και το βάθος της ρευστότητάς τους, εξηγεί ο Sergey Dergachev, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Union Investments.

«Είναι πολύ δύσκολο [για μένα] από τώρα, να φανταστώ πολλούς εταιρικούς και κρατικούς εκδότες των αναδυόμενων αγορών να εκδίδουν ενεργά σε ρενμίνμπι», είπε.

Οι εναλλακτικές και το ομόλογο σαμουράι

Οι αφρικανικές χώρες, ωστόσο, θα πρέπει να συνεχίσουν την προσπάθειά τους να εκδώσουν ομόλογα panda, δήλωσε ο Banji Fehintola, εκτελεστικός διευθυντής στην Africa Finance Corporation (AFC).

Ανέφερε το παράδειγμα της Αιγύπτου, η οποία εξέδωσε πέρυσι ιαπωνικό ομόλογο σαμουράι ύψους 500 εκατ. δολαρίων με τη βοήθεια της AFC, μια συμφωνία που απέδειξε ότι η Αφρική μπορεί να αξιοποιήσει με επιτυχία νέες αγορές.

«Αν όλοι παραδοσιακά πηγαίνουμε συνεχώς στη Δύση για να αντλήσουμε κεφάλαια χωρίς να εξετάζουμε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, αυτό δεν είναι η σωστή στρατηγική», είπε.