Ηλεκτρικές διασυνδέσεις: Στην ατζέντα της Ν. Υόρκης τα καλώδια Ελλάδας – Αιγύπτου και Ελλάδας – Κύπρου και Ισραήλ [χάρτης]

Με τις εύθραυστες ισορροπίες στη γεωπολιτική σκακιέρα της Μέσης Ανατολής να αλλάζουν ραγδαία, η Ελλάδα φαίνεται ότι διατηρεί τον ρόλο της στην περιοχή, ως βασική πύλη εισόδου της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μέσα από μια πολυδιάστατη πολιτική που δημιουργεί ενεργειακές «γέφυρες» για την ΕΕ.

Η ταχεία πύκνωση των διεθνών ηλεκτρικών «λεωφόρων» αποτελεί την απάντηση στην ανάγκη εξασφάλισης ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας στη Γηραιά Ήπειρο, με τα  καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα μεταφέρουν μέσω της χώρας μας «πράσινη» ενέργειας στην Ευρώπη να βρίσκονται, το τελευταίο διάστημα,  στο επίκεντρο των συζητήσεων σε όλες τις μεγάλες συναντήσεις και φόρα.

Καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου: Τριμερής Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη-Μακρόν

Όπως στην πρόσφατη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών κ. Γιώργου Γεραπετρίτη με τον  Αιγύπτιο ομόλογό του κ. Μπαντρ Αμπντελάτι στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών της 79ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, κατά την οποία οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην πρόοδο του έργου GREGY Interconnector, δηλαδή στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου.

Είχε προηγηθεί η τριμερής σύνοδος του Έλληνα πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, με τους προέδρους της Γαλλίας και της Κύπρου Εμανουέλ Μακρόν και  Νίκου Χριστοδουλίδη  για τις εξελίξεις του έργου κοινού ευρωπαϊκού – αλλά και γαλλικού – ενδιαφέροντος Great Sea Interconnector (GSI) που θα συνδέει ηλεκτρικά Ισραήλ, Κύπρο και Ελλάδα.

Το ίδιο έργο, μια ημέρα πριν είχε βρεθεί στην ατζέντα  της συνάντησης του κ. Χριστοδουλίδη και του Διευθύνοντος Συμβούλου της κρατικής TAQA των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων κ. Αφιφ Αλ Σαΐφ, ο οποίος επαναβεβαίωσε το ενδιαφέρον για είσοδο στο έργο.

Στην τριμερή συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη – Μακρόν  επιβεβαιώθηκε το γαλλικό ενδιαφέρον για το έργο.

Τρεις εβδομάδες πριν, στο περιθώριο της 88ης ΔΕΘ, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης και ο  Γερμανός αντικαγκελάριος κ. Ρόμπερτ Χάμπεκ, έκαναν αναφορά στην ανάγκη διασύνδεσης των δύο αγορών με τον τελευταίο να επισημαίνει ότι εξετάζονται οι καμπύλες ενεργειακής κατανάλωσης και παραγωγής στις δύο χώρες.

Σήμερα στη Βουλή η τροπολογία για το GSI

Σχετικά με το καλώδιο Great Sea Interconnector, σήμερα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση η τροπολογία για τον επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου, ισόποσα 50%-50%  σε Ελλάδα και Κύπρο, σε περίπτωση εμπλοκής του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης από εξωτερικούς κινδύνους, οι οποίοι ενδέχεται να αποτρέψουν την αποπεράτωσή τους.

Έτσι, θα αρθεί ένα ακόμη εμπόδιο, πριν δοθεί από τον ΑΔΜΗΕ το «πράσινο φως» στη  γαλλική Nexans για τη συνέχιση της κατασκευής του καλωδίου και την επανέναρξη των θαλάσσιων ερευνών για την πόντισή του.  Στην τριμερή συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη – Μακρόν  επιβεβαιώθηκε το γαλλικό ενδιαφέρον για το έργο.

Άλλωστε εκτός από τη Nexans που εμπλέκεται στο project  και η γαλλική Meridiam  έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τον ΑΔΜΗΕ. Ενδιαφέρον να συμμετάσχει στη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ έχει εκφράσει ήδη από την περασμένη άνοιξη και το κρατικό αμερικανικό fund DFC, μέσω επιστολής προθέσεως (Letter Of Intent) που είχε απευθύνει στη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ.

Όσο για την Κύπρο, είναι αξιοσημείωτο ότι, πριν την απόφαση της για   είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector θα προχωρήσει σε due diligence για την αξιολόγηση των δεδομένων του έργου.

Ωριμάζει ο Gregy

Όσον αφορά στο GREGY Interconnector οι κ.κ.  Γεραπετρίτης και Αμπντελάτι κατά τη συνάντησή τους έδωσαν έμφαση στην πρόοδο του έργου που θα διασυνδέσει ηλεκτρικά την Αφρική με την Ευρώπη το οποίο έχει τη στήριξη των δύο κυβερνήσεων, όπως και της ΕΕ καθώς έχει ενταχθεί στον κατάλογο των έργων Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος της ΕΕ (Projects of Mutual Interest-PMI).

Το τελευταίο διάστημα προχωρούν και οι διεργασίες  σε τεχνικό επίπεδο για την υλοποίηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης καθώς και για  την ανάπτυξη των νέων έργων ΑΠΕ στην Αίγυπτο.

Έχει βγει η  short list των υποψήφιων επενδυτών που θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές για τις απαραίτητες μελέτες για το έργο GREGY Interconnector

Εξετάζεται επιπλέον και η ετοιμότητα των ηλεκτρικών δικτύων και στις δύο χώρες ώστε να συμβαδίσουν με τα επιδιωκόμενα οφέλη του έργου.

Επίσης, έχει βγει η  short list των υποψήφιων επενδυτών που θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές για τις απαραίτητες μελέτες (για τη βέλτιστη επιλογή  όδευσης του υποθαλάσσιου καλωδίου και των σημείων προσαιγειάλωσης, την τεχνική ανάλυση κλπ).

Βήματα για τον Green Aegean

Σε εξέλιξη βρίσκονται και οι διαδικασίες για την προκαταρκτική μελέτη σκοπιμότητας της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Γερμανίας (Green Aegean Interconnector),  δυναμικότητας 3 GW,  από τον ΑΔΜΗΕ με ορίζοντα ολοκλήρωσης στα τέλη του έτους.

Ο Διαχειριστής έχει εντάξει το καλώδιο στο προκαταρκτικό σχέδιο του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης 2025-2034 με στόχο να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2035.

Εντός του Οκτωβρίου αναμένεται να ολοκληρωθεί η συμφωνία μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του Ιταλού Διαχειριστή Terna προκειμένου μέσα στο 2025 να ξεκινήσουν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τη νέα γραμμή Ελλάδας-Ιταλίας

Η όδευση του καλωδίου που έχει, μέχρι στιγμής, προκριθεί ξεκινά από τις ακτές της Ηπείρου,  διασχίζει υποθαλάσσια την Αδριατική προσαιγιαλώνεται στα παράλια της Σλοβενίας και συνεχίζει στην Αυστρία έως τη Νότια Γερμανία. Ο προϋπολογισμός του έχει υπολογιστεί περίπου στα 8,1 δισ. ευρώ,

Σχετικά με τη διασύνδεση της χώρα μας με τις γειτονικές χώρες, εντός του Οκτωβρίου αναμένεται να ολοκληρωθεί η συμφωνία μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του Ιταλού Διαχειριστή Terna προκειμένου μέσα στο 2025 να ξεκινήσουν οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τη νέα γραμμή Ελλάδας-Ιταλίας που θα τριπλασιάσει το περιθώριο ανταλλαγής ενέργειας μεταξύ των δύο χωρών, από 500 MW σήμερα στα 1.500 ΜW. Επίσης, η Ελλάδα επιδιώκει όσον το δυνατόν μεγαλύτερη διασυνδεσιμότητα με τα Βαλκάνια και την Τουρκία.