23ο Συνέδριο Navigator: Η «έξυπνη» ναυτιλία μειώνει και τους ρύπους

Δυσανάλογη πίεση για συμμόρφωση με νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς σε σύγκριση με το αντίκτυπο της στο περιβάλλον δέχεται η ναυτιλία η οποία όπως έχει αποδείξει ιστορικά έχει τη δυνατότητα να αυτορυθμίζεται. Παράλληλα επενδύοντας στις νέες τεχνολογίες και το «smart shipping» o ναυτιλιακός κλάδος βελτιώνει τη λειτουργία των πλοίων και μειώνει την κατανάλωση καυσίμου.

Τα παραπάνω τονίσθηκαν στο «23ο NAVIGATOR 2024 – THE SHIPPING DECISION MAKERS FORUM» που πραγματοποιήθηκε το διάστημα 20-22 Σεπτεμβρίου 2024, στα νησιά της Χίου και των Οινουσσών από τα οποία κατάγονται Έλληνες πλοιοκτήτες που διαχειρίζονται σχεδόν το 10% του εμπορικού στόλου παγκοσμίως.

Πόσο μεταβλήθηκε η δύναμη του εμπορικού στόλου τον Ιούνιο

Στο πάνελ για την απανθρακοποίηση και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ESG) υπήρξε από εκπροσώπους προμηθευτών καυσίμων, παρόχους τεχνολογίας, νομικούς συμβούλους και ελεγκτές ESG κοινή συμφωνία ότι, ενώ παραμένουν σημαντικές προκλήσεις στο ρυθμιστικό και νομοθετικό πεδίο καθώς και στην επιλογή τεχνολογικών λύσεων, η παγκόσμια ναυτιλία δέχεται ισχυρή και έντονη πίεση για συμμόρφωση. Αυτή η πίεση συχνά χαρακτηρίζεται ως δυσανάλογη σε σχέση με τον αντίκτυπο της ναυτιλίας στο περιβάλλον, κυρίως λόγω αποσυνδεδεμένων και μη συντονισμένων πολιτικών, κανόνων και κανονισμών.

Αναφορικά με τα καύσιμα και τις εναλλακτικές που εξετάζονται, όπως η αμμωνία, και τους κινδύνους που συνεπάγονται, προτάθηκε η συνέχιση της χρήσης βιοκαυσίμων και η σταδιακή βελτίωση των τεχνολογιών. Σημειώθηκε επίσης ότι πριν από κάποια καθολική επιλογή, πρέπει να έχει γίνει πρόβλεψη για την ύπαρξη υποδομών που θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες των πλοίων σε παγκόσμια εμβέλεια.

Αναφορικά με το ESG και τις προσεγγίσεις των εισηγμένων και των ιδιωτικών ναυτιλιακών εταιρειών σχετικά με τις εκθέσεις βιωσιμότητας, επισημάνθηκε η σημασία της διαφάνειας και της αξιοπιστίας των δεδομένων. Τονίσθηκε η ανάγκη εστίασης στο κοινωνικό κομμάτι (Social), παρότι μέχρι στιγμής οι Εταιρείες εστιάζουν στα θέματα περιβάλλοντος (Εnvironment) αλλά και η ουσιαστική αξιοποίηση των εκθέσεων, και όχι η “τυπική” συμπλήρωση τους αφού όπως υποστηρίζουν οι τράπεζες ο τομέας της διακυβέρνηση (Gοvernance) έχει καλυφθεί.

Τονίστηκε ότι, παρότι η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει τη δυνατότητα να αυτορρυθμίζεται, είναι απαραίτητο να υιοθετήσει έναν πιο συντονισμένο και συνεργατικό τρόπο προσέγγισης – ιδιαίτερα για την ελληνική ναυτιλία, η οποία κατέχει αδιαμφισβήτητη ηγετική θέση παγκοσμίως.

Η «έξυπνη» ναυτιλία

Εκτενής συζήτηση έγινε και αναφορικά με το Smart Shipping. Λαμβάνοντας υπόψη τις αυξανόμενες προκλήσεις από τους κανονισμούς για την περιβαλλοντική προστασία και την απανθρακοποίηση, η τεχνολογία αναδεικνύεται σε κρίσιμο παράγοντα για την επίτευξη των στόχων της ναυτιλίας. Τα εναλλακτικά καύσιμα, παρότι συνεισφέρουν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, δεν έχουν ακόμα εξαλείψει το πρόβλημα, καθώς η μείωση περιορίζεται περίπου στο 20%. Ωστόσο, οι έξυπνες τεχνολογίες του smart shipping μπορούν να επιτύχουν παρόμοια ποσοστά μείωσης του CO2, βελτιστοποιώντας τη λειτουργία των πλοίων και την κατανάλωση καυσίμου. Επιπλέον, η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης, σε συνδυασμό με τις υπερσύγχρονες υπολογιστικές δυνατότητες του quantum computing, ανοίγουν νέους ορίζοντες για την περαιτέρω εξοικονόμηση καυσίμου και τη μείωση των εκπομπών.

Στο πάνελ του 23ου Navigator Forum με θέμα τον ανθρώπινο παράγοντα στη ναυτιλία, αναδείχθηκαν οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που σχετίζονται με τη συνεχή εκπαίδευση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων τόσο για τους ναυτικούς όσο και για το προσωπικό γραφείου. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σημασία της εκπαίδευσης, καθώς το 72% των συμμετεχόντων συμφώνησε ότι έχει εξίσου σημαντική επίδραση σε εργαζόμενους onboard και ashore, παρά το γεγονός ότι η εκπαίδευση του προσωπικού εν πλω είναι σαφώς πιο συστηματική.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η ψηφιοποίηση, η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η αυτοματοποίηση και τα συστήματα συλλογής δεδομένων, απαιτούν συνεχή κατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων τόσο στο καράβι όσο και στο γραφείο.

H συμπερίληψη δεν θα μπορούσε να λείπει από το τραπέζι. Τονίστηκε βεβαία, πως ενώ υπάρχει η θέληση αύξησης συμμετοχής των γυναικών στη θάλασσα, ακόμα δεν υπάρχουν υποδομές, πράγμα για το οποίο πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα.

Στο συνέδριο τονίστηκε επίσης η σημασία της κανονιστικής συμμόρφωσης στη ναυτιλία εν μέσω γεωπολιτικών εξελίξεων και διεθνών κυρώσεων. Αναφορά έγινε στις προκλήσεις που δημιουργούνται από τα οικονομικά μέτρα που επιβάλλουν κράτη και διεθνείς οργανισμοί, τονίζοντας τη σημασία των προτύπων δέουσας επιμέλειας (due diligence) και της τήρησης αρχείων (record keeping). Το συνέδριο που διοργανώθηκε από τη NAVIGATOR SHIPPING CONSULTANTS παρακολούθησαν πάνω από 200 στελέχη και εκπρόσωποι 120 Ναυτιλιακών Εταιρειών, Οργανισμών και Τύπου, του Λιμενικού Σώματος φοιτητές και των τοπικών αρχών.