Μπόνους δόμησης: Δικαστικές αποφάσεις βάζουν νέα «φρένα» σε εκτός σχεδίου οικόπεδα και ύψη κτιρίων

Νέες δικαστικές αποφάσεις βάζουν νέο «φρένο» στη δόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχές, αλλά και στα μπόνους δόμησης του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) που χαρίζουν επιπλέον ύψος και τετραγωνικά στα κτίρια, επιδεινώνοντας έτσι τον «πονοκέφαλο» της κυβέρνησης, η οποία εδώ και μήνες γράφει και ξαναγράφει ρυθμίσεις, δίχως να έχει καταλήγει σε οριστικές λύσεις.

Προ των πυλών ο διαγωνισμός για τα μεταλλεία με αντιμόνιο στη Χίο

Εκτός σχεδίου δόμηση

Όσον αφορά στην εκτός σχεδίου δόμηση, το Συμβούλιο  της Επικρατείας  (ΣτΕ) με μια ακόμη πρόσφατη απόφασή του αναδεικνύει  και πάλι ότι η παροχή οικοδομησιμότητας με μοναδικό κριτήριο την αρτιότητα των οικοπέδων είναι αντισυνταγματική. Ειδικότερα, αυτή τη φορά ακυρώνει  Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) για ξενοδοχειακή μονάδα η οποία θα κατασκευαστεί σε περιοχή εκτός σχεδίου στη θέση Αγγελόβραχος Αγίας Πελαγίας  της Κρήτης, εντός Περιοχής Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης (ΠΕΡΠΟ),  κρίνοντας ότι μια αγροτική οδός δεν καθιστά το γήπεδο δομήσιμο καθώς απαιτείται κοινόχρηστη οδός.

Τα επιχειρήματα των ανώτατων δικαστών στη νέα απόφασή τους (1295/2024) έρχονται να προστεθούν σε εκείνα παλαιότερων αποφάσεων  για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης (  με πρώτη την υπόθεση ακύρωσης οικοδομικής άδειας στην Πάτμο 176/2023),  με πάγια την απαίτηση   πολεοδομικά αναγνωρισμένης οδού για να χτιστεί εκτός σχεδίου οικόπεδο.

Σύμφωνα με την τελευταία απόφαση του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, το οικόπεδο της επίμαχης εγκατάστασης δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι πληροί τον βασικό κανόνα της πολεοδομικής νομοθεσίας, κατά τον οποίο δομήσιμα είναι τα γήπεδα που έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο, εφόσον  η μεν αγροτική οδός δεν καθιστά το γήπεδο δομήσιμο, ο δε περιμετρικός πεζόδρομος του οικισμού δεν εμπίπτει στην έννοια της κοινόχρηστης οδού που δίδει πρόσωπο στο ακίνητο. Κι αυτό διότι  αφενός   εγκρίθηκε προκειμένου να διαχωρίσει την οικιστική από την μη οικιστική περιοχή και όχι για να οδηγήσει στη δημιουργία νέων, οικοδομήσιμων γηπέδων εκτός της πολεδομηθείσας έκτασης και αφετέρου  λόγω του πλάτους του αλλά και της λειτουργίας του ως πεζοδρόμου δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξασφαλίζει πράγματι την πρόσβαση πελατών, επισκεπτών και προμηθευτών ξενοδοχειακής μονάδας 500 κλινών.

Νέος κόφτης στα ύψη 

Παράλληλα, στις αρχές της εβδομάδας νέες δικαστικές αποφάσεις προστέθηκαν στη νομική «φαρέτρα» των δημάρχων που θέλουν να βάλουν «κόφτη» σε ύψη που …ζαλίζουν.

Ειδικότερα, απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Πειραιά ακύρωσε οικοδομική άδεια που έκανε χρήση των κινήτρων που δίνει ο ΝΟΚ για επιπλέον δόμηση καθώς έκρινε ότι αφενός βασίζεται σε αντισυνταγματικές διατάξεις και αφετέρου η προσαύξηση της δόμησης «συνεπάγεται την αλλοίωση της πολεοδομικής μορφής και φυσιογνωμίας της περιοχής».  Αφορούσε προσφυγή της   Επιτροπής Ποιότητας Ζωής του Δήμου Αλίμου και   πολιτών κατά   άδειας δόμησης   για   ανέγερση πενταώροφης πολυκατοικίας που έκανε συνδυαστική χρήση τριών «μπόνους» δόμηση  του ΝΟΚ τα οποία δίνουν έξτρα τετραγωνικά και ύψος.

Παράλληλα, την Τρίτη το Συμβούλιο της Επικρατείας έκανε δεκτή  την αίτηση του Δήμου Αθηναίων για “αναστολή της μερικής ακύρωσης από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου που απέτρεπε την καθ’ ύψος υπερδόμηση”.   Σε ανάλογη απόφαση του ΣτΕ «πάτησε» και ο δήμαρχος Κηφισιάς προκειμένου να ζητήσει προ ημερών από την υπηρεσία δόμησης την αναστολή   οικοδομικής άδειας για  την ανέγερση τριών πολυκατοικιών  στο κέντρο της πόλης.

Πυρετώδεις προετοιμασίες στο ΥΠΕΝ

Την ίδια ώρα στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προετοιμάζουν τη νομική τους γραμμή καθώς το ζήτημα της κατάργησης των «μπόνους» δόμησης στα ύψη και στον όγκο των κτιρίων που προβλέπει ο  ΝΟΚ  θα κριθεί, εκτός απροόπτου, στις 11 Οκτωβρίου, από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ).  Γι΄ αυτό «τρέχει» και μελέτη για την αξιολόγηση των επιπτώσεων των κινήτρων του ΝΟΚ.  Παράλληλα, όπως είχε ανακοινώσει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από το βήμα της 88ης ΔΕΘ,  «στις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάποια μέτρα» για την εκτός σχεδίου δόμηση.

Στα δύο αυτά «καυτά» θέματα που έχουν βάλει «φωτιά» στον οικοδομικό κλάδο, αναφέρθηκε από το βήμα της Βουλής, στις αρχές της εβδομάδας, και ο αρμόδιος υφυπουργός Περιβάλλοντος κ.  Νίκος Ταγαράς.    Όπως  τόνισε το επιτελείο του ΥΠΕΝ επεξεργάζεται την  καλύτερη λύση τόσο για την  περίπτωση της εκτός σχεδίου δόμησης μεταβατικά έως την ολοκλήρωση το 2026 του πολεοδομικού σχεδιασμού της χώρας που βρίσκεται σε εξέλιξη, όσο και για τα ύψη των κτιρίων.  Όπως τόνισε, «η αντιμετώπιση των θεμάτων απασχολεί το υπουργείο», αν και οι τελικές αποφάσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ληφθούν από την κυβέρνηση, όπως είχε γίνει και την περασμένη άνοιξη, όταν αποφασίστηκε από το Μαξίμου, εν μέσω αντιδράσεων,  να μην φτάσει στη Βουλή η ρύθμιση για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα που είχε ετοιμάσει το ΥΠΕΝ.

Σχετικά με τις μελέτες  αναγνώρισης κοινόχρηστων οδών που θα αποσυμφορήσουν την κατάσταση,   σύμφωνα με τον κ. Ταγαρά, βρίσκεται  σε εξέλιξη η διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση των μελετών αναγνώρισης οδών για την ηπειρωτική Ελλάδα, την Κρήτη και την Εύβοια, ενώ ειδικά για τη νησιωτική Ελλάδα έχει ανατεθεί και ολοκληρώνεται  τον ερχόμενο Ιανουάριο.