Χρηματιστήριο Αθηνών: Από το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» στην Λεωφόρο Αθηνών – 148 χρόνια ιστορίας

Η διαπραγμάτευση μετοχών στην Ελλάδα υπήρχε πριν να ιδρυθεί το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών στις 30 Σεπτεμβρίου 1876 επί κυβέρνησης του Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου.

Όταν η Ερμούπολη της Σύρου αποτελούσε την πόλη με τη μεγαλύτερη αστική ανάπτυξη, ο οικονομικός Τύπος της πόλης δεν παρέλειπε να τονίζει την έλλειψη Χρηματιστηρίου που η σύστασή του θα αποτελούσε την πυρήνα για τον σχηματισμό ομοίων στη συνέχεια, στην Πειραιά, την Αθήνα και την Πάτρα.

Χρηματιστήριο Αθηνών: Μαραθώνιος διαρκείας για τα blue chips προς άγρα… ξένων επενδυτών

Χρηματιστήριο Αθηνών: Από τον Πειραιά στην Αθήνα

Όταν η Ερμούπολη άρχισε να παρακμάζει, ο Πειραιάς ανέλαβε τα ηνία ως οικονομικός πόλος ενός κράτους που μετρούσε λιγότερο από μισό αιώνα ζωής.

Εκεί είχε ήδη ανεγερθεί χρηματιστηριακό μέγαρο, πριν ακόμα ιδρυθεί επισήμως χρηματιστήριο. Το πρώτο ελληνικό Χρηματιστήριο που ιδρύθηκε στον Πειραιά ήταν μικτή αγορά εμπορευμάτων και αξιών ταυτοχρόνως, που δεν μπόρεσε ωστόσο να αποκτήσει επαρκή κίνηση χρηματιστηριακών τίτλων.

Ό,τι έμεινε από το Πειραϊκό Χρηματιστήριο ήταν το μέγαρο στο οποίο αργότερα στεγάστηκε το Δημαρχείο της Πόλης. Την εποχή εκείνη, το Μάιο του 1873, τα μέλη της Λέσχης ονόμασαν τη Λέσχη τους «Χρηματιστήριο» και προχώρησαν ακόμη και στην εκλογή Προέδρου, του Γεωργίου Ιγγλέση.

Η Ερμούπολη

Στην Αθήνα, πάνω από το ιστορικό καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» στη συμβολή των οδών Ερμού και Αιόλου βρισκόταν από το 1870 η Λέσχη Εμπόρων των Αθηνών, που χρησίμευε ως τόπος συναντήσεως επαγγελματιών. Στο χώρο αυτό κάθε απόγευμα γίνονταν διαπραγματεύσεις επί των ομολογιών των τότε εθνικών δανείων.

Σταδιακά και με τη διάδοση των μετοχικών τίτλων, δημιουργήθηκε η διάθεση για σημαντικότερες συναλλαγές και σταδιακά, η λέσχη πάνω από το καφενείο «Η Ωραία Ελλάς» μετατράπηκε από ψυχαγωγικό κέντρο των επαγγελματιών σε «Μετοχοπρατήριον» όπως το αποκάλεσε ο τότε εκδότης Τρύφωνας Ευαγγελίδης.

Το χρηματιστήριο Πειραιά, μετέπειτα Δημαρχείο Πειραιά

Και αυτό διότι οι συναλλαγές που εισήγαγαν οι πρώην «χαβιαροχανίτες» ομογενείς ήταν γνήσιες χρηματιστηριακές πράξεις, που είχαν αναπτυχθεί στα ήδη οργανωμένα Χρηματιστήρια άλλων χωρών.

«Χαβιαροχανίτες» και «Χρυσοκάνθαρους» αποκαλούσαν ο λαός και τα λαϊκά έντυπα τους νεόπλουτους που ήθελαν να διαμορφώσουν την ανύπαρκτη αστική τάξη και να κομίσουν μεγάλες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές ανακατατάξεις.

Έτσι άρχισε να λειτουργεί ένα «ανεπίσημο» Χρηματιστήριο στην Αθήνα. Το Έμβλημα του ήταν ο Φτερωτός Ερμής, απ’ όπου αργότερα εμπνεύσθηκε και το έμβλημά του στο «επίσημο» Χρηματιστήριο.

Στην αρχή, οι πράξεις που συνάπτονται στη Λέσχη ήταν λίγες. Στη συνέχεια όμως, όσο αυξανόταν ο κερδοσκοπικός παροξυσμός που είχε καταλάβει το πλήθος, κυρίως μετά την ίδρυση της Εταιρίας του Λαυρίου, γινόταν όλο και πιο πυκνές οι συγκεντρώσεις στο καφενείο και στο χώρο μπροστά από αυτό. Η ατμόσφαιρα, άρχισε να θερμαίνεται στο Μάιο του 1873, όταν κυκλοφόρησε 100.000 μετοχές της εταιρείας του Λαυρίου και αποτέλεσε αποκλειστικό σχεδόν αντικείμενο αγοραπωλησιών στη Λέσχη, το καφενείο και τους δρόμους.

Έξι χρόνια ανάπτυξης

Κύριο αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην «ανεπίσημη» χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας ήταν οι ομολογίες των Εθνικών Δανείων. Διαπραγματεύονταν όμως και μετοχές της Εθνικής Τράπεζας και της Εταιρίας της Εθνικής Ατμοπλοΐας της Ελλάδας. Μετά το 1873, άρχισαν να διαπραγματεύονται οι μετοχές της «Ανωνύμου Εταιρίας των Μεταλλουργείων του Λαυρίου», των ασφαλιστικών εταιρειών «Φοίνιξ» και «Άγκυρα» και της «Ανωνύμου Εταιρίας Αεριόφωτος Αθηνών».

Στη συνέχεια, με την ίδρυση πολλών μεταλλευτικών εταιριών, άρχισαν να διαπραγματεύονται οι μετοχές και αυτών.

Παρά το γεγονός ότι το μέγεθος της ελληνικής οικονομίας δεν δικαιολογούσε τη λειτουργία και άλλων τραπεζών πέραν της Εθνικής Τράπεζας, κατά την περίοδο αυτή, το ενδιαφέρον ήταν έντονο για την ίδρυση νέων τραπεζών – όπερ και εγένετο, ωστόσο οι περισσότερες δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Αλέξανδρος Κουμουνδούρος

Ιδρύεται το Χρηματιστήριο Αθηνών

Η ίδρυση του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ), ύστερα από μακρόχρονη προεργασία, επίπονες ταλαντεύσεις και πολυκύμαντες διαδικασίες, υπήρξε σταθμός στην οικονομική ιστορία του έθνους. Ανταποκρίθηκε μαχητικά στην ανάγκη εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων και στα πλαίσια της μεγάλης προσπάθειας για την οικονομική ανόρθωση του τόπου. Παράλληλα, από τη σύστασή του έως και σήμερα, προσαρμόστηκε με σχετική ευελιξία στα διεθνή πρότυπα και τις χρηματοοικονομικές αντιλήψεις των εποχών.

Η ιστορία του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ) αρχίζει στις 30 Σεπτεμβρίου 1876 όταν επί κυβέρνησης του Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου, δόθηκε η κυβερνητική έγκριση για τη σύστασή του.