Prinos CCS: Πράσινο φως από την Κομισιόν για το σχήμα στήριξης των 150 εκατ. ευρώ

Με θετικό πρόσημο έκλεισε η διαπραγμάτευση της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) με την Κομισιόν η οποία έδωσε το «πράσινο φως», βάσει των κανόνων της ΕΕ,  για την κρατική ενίσχυση ύψους 150 εκατομμυρίων ευρώ του έργου «Prinos CCS» της Energean, του πρώτου πρότζεκτ γεωλογικής αποθήκευσης CO2 στην Ελλάδα.

Το μόνο που απομένει, όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» στέλεχος του υπουργείου,  είναι η τελική εγκριτική απόφαση από τις Βρυξέλλες προκειμένου να  ξεκλειδώσει ο «κουμπαράς» του Ταμείου Ανάκαμψης.

Ρήγας (EnEarth): Η αποθήκευση CO2 στον Πρίνο, καθοριστική για το μέλλον της βιομηχανίας στην Ελλάδα

Στο μεταξύ, η Energean έχει υποβάλλει από τον Ιούνιο την αίτηση για άδεια αποθήκευσης στην Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) ενώ τις πρώτες ημέρες του Αυγούστου είχε καταθέσει και τη  μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της οποίας ο φάκελος ελέγχεται από τις υπηρεσίες.

Στη συνέχεια, μετά την εκταμίευση της πρώτης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης, θα ακολουθήσει το market test που θα καταδείξει το ενδιαφέρον της αγοράς με στόχο, αφού  υπογραφούν τα δεσμευτικά συμβόλαια με τις βιομηχανίες,  να ληφθεί η τελική επενδυτική απόφαση μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025. Παράλληλα, το επιτελείο της υφυπουργού Ενέργειας κυρίας Αλεξάνδρας Σδούκου, επεξεργάζεται το κείμενο του ρυθμιστικού πλαισίου για την  αποθήκευση CΟ2, το οποίο δεν αναμένεται να εγκριθεί πριν τον Νοέμβριο.

Το έργο

Το «Prinos CO2 Storage» έχει ενταχθεί στην 6η λίστα των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCI). Ο προϋπολογισμός του υπολογίζεται πάνω από 1,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 1 δισ. ευρώ αφορά τα έργα της Energean και τα υπόλοιπα το τμήμα του ΔΕΣΦΑ για την κατασκευή του δικτύου συλλογής ρύπων από τσιμεντοβιομηχανίες και διυλιστήρια, την υγροποίησή τους και τη μεταφορά τους με πλοία, αρχικά στον Πρίνο.

Η Energean, μέσω της θυγατρικής της EnEarth, ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη αντίστοιχων έργων αποθήκευσης σε Αίγυπτο και πιθανώς στην Κροατία.  Έως σήμερα, έχει επιβεβαιωθεί η αποθηκευτική δυναμικότητα του project αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο  στα 1 εκατ. τόνους CO2 ετησίως, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι σε πλήρη ανάπτυξη θα είναι σε θέση να φιλοξενήσει ποσότητες της τάξης των 3 εκατ. τόνων CO2 ετησίως,  γεγονός που μένει να επιβεβαιωθεί από  μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Το ενδιαφέρον της βιομηχανίας

Το ενδιαφέρον της εγχώριας βιομηχανίας, όπως και  ρυπογόνων μονάδων από γειτονικές χώρες διαρκώς αυξάνεται για την αποθήκευση CO2. Ήδη έχουν υπογραφεί 10 μη δεσμευτικές συμφωνίες (MoUs) μεταξύ βιομηχανιών, ελληνικών αλλά και ξένων (κυρίως από Ιταλία, Κροατία, Βουλγαρία) και της Energean. Ενδιαφέρον για τεχνολογίες CCS (Carbon capture and storage) εκδηλώνει κυρίως η βαριά βιομηχανία (τσιμεντοβιομηχανία, διυλιστήρια, μεταλλουργία, βιομηχανία ορυκτών, χημική βιομηχανία και λιπάσματα) που εκπέμπει σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.

Επίσης, πέρυσι τρεις ελληνικές εταιρείες εξασφάλισαν χρηματοδότηση από το Ταμείο Καινοτομίας  για έργα που θα δεσμεύουν πάνω από 3,5 εκατ. τόνους ετησίως, με προοπτική αποθήκευσης στον Πρίνο ή σε άλλες διαθέσιμες αποθήκες. Πρόκειται για το IRIS της Motor Oil, το IFESTOS της Titan και το OLYMPUS του Ηρακλή. Μάλιστα και η HELLENiQ ENERGY έχει υποβάλλει πρόταση χρηματοδότησης για δέσμευση ενός εκατ. τόνων ανά έτος.

Αναζήτηση και άλλων χώρων

Οι ανάγκες δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα όμως, υπερβαίνουν σημαντικά τον διαθέσιμο αποθηκευτικό χώρο του Πρίνου, οπότε μελλοντικά   θα χρειαστούν κι άλλες αποθήκες ώστε να καλυφθούν οι συνολικές εκπομπές της ελληνικής βιομηχανίας, γι΄ αυτό προχωρούν ήδη μελέτες για την εξεύρεση κι άλλων κατάλληλων χώρων.

Μελέτες για την εξεύρεση και άλλων περιοχών ικανών να λειτουργήσουν ως γεωλογικές αποθήκες έχουν ξεκινήσει, αλλά ακόμη υπάρχουν μόνο ενδείξεις ως προς την καταλληλότητά τους (π.χ.  σε Δυτική Θεσσαλονίκη, Πτολεμαΐδα – Κοζάνη, Βούρινο, Πεντάλοφο -, Επταχώρι Δυτικής Μακεδονίας, Βόλο και Κλεπά Ναυπακτίας) και θα πάρει χρόνια έως ότου  ολοκληρωθούν οι έρευνες.

Έτσι, η ελληνική κυβέρνηση αναζητά εναλλακτικές λύσεις σε τρίτες χώρες, όπως στην Αίγυπτο για τη προοπτική εξαγωγής  σημαντικών ποσοτήτων CO2, με τις δύο χώρες να βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο συνομιλιών για συνεργασία στο CCS δεδομένου ότι,  η Αίγυπτος διαθέτει γεωλογικούς σχηματισμούς που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν τέτοιες υποδομές.

Η ανάγκη αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής κρίσης στη βάση του Net Zero Industry Act που έχει εκπονήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα αυξανόμενα κόστη δικαιωμάτων εκπομπών  CO2 έχουν καταστήσει μονόδρομο την δέσμευση και την αποθήκευση CO2 για τη βιομηχανία,  σύμφωνα με τα όσα ανέφερε προ ημερών ο επικεφαλής της EnEarth κ. Νικόλας Ρήγας, μιλώντας σε εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν   στην Αθήνα.  Όπως επεσήμανε, στη Μεσόγειο έχουν δρομολογηθεί ήδη δύο projects αποθήκευσης CO2, στον Πρίνο και στη Ραβέννα στην Ιταλία με συνολική δυναμικότητα, όμως, που καλύπτει λιγότερο από το 10% των εκπομπών από τις βιομηχανίες των δύο χωρών που φθάνουν τις 75 εκατ. τόνους συνολικά.

«Και μόνο αυτό το στοιχείο δείχνει πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη να προχωρήσουν τα projects, κάτι για το οποίο είναι απολύτως απαραίτητο να συνεργαστούν μεθοδικά όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας: η πολιτεία, χαράσσοντας τις απαραίτητες πολιτικές για την επιτάχυνση και την υποστήριξη αυτών των επενδύσεων, οι ρυθμιστικοί και αδειοδοτικοί φορείς, η βιομηχανία, η οποία καλείται να προβεί σε σημαντικότατες επενδύσεις για την δέσμευση των εκπομπών, η ίδια η βιομηχανία ή άλλοι φορείς για την υγροποίηση τους, οι μεταφορείς και, βέβαια, οι διαχειριστές των εγκαταστάσεων αποθήκευσης», ανέφερε ο ίδιος.

Αν ένας από τους κρίκους   δεν είναι συντονισμένος, τα projects δεν θα υλοποιηθούν και όπως υπογράμμισε ο κ. Ρήγας «η βιομηχανική δραστηριότητα θα βρεθεί κάποια στιγμή μπροστά σε τεράστια κόστη, αντιμετωπίζοντας το φάσμα της κατάρρευσης».